Bà Trần Tố Nga, 79 tuổi, theo đuổi nỗ lực pháp lý trong cả chục năm nay để đòi các công ty hoá chất Mỹ, trong đó có Monsanto và Dow Chemical, phải có trách nhiệm vì khiến bà và các nạn nhân của chất độc da cam chịu nhiều di chứng nặng nề do phơi nhiễm chất độc da cam cũng như gây ra sự diệt chủng môi trường.
Trả lời câu hỏi của Tiền Phong về vụ kiện, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng cho biết, Việt Nam phải chịu hậu quả nặng nề từ chiến tranh, trong đó có tác động lâu dài và nghiêm trọng của chất độc da cam/dioxin.
“Chúng tôi ủng hộ việc các nạn nhân của chất độc da cam/dioxin yêu cầu trách nhiệm pháp lý đối với các công ty hóa chất và sản xuất, thương mại chất độc da cam/dioxin của Hoa Kỳ trong cuộc chiến tranh tại Việt Nam. Việt Nam cho rằng các công ty này phải có trách nhiệm khắc phục những hậu quả chất độc da cam/dioxin đã gây ra tại Việt Nam”, bà Hằng nói.
Tuy nhiên, ngày 10/5, Toà Đại hình Evry ở ngoại ô thủ đô Paris của Pháp đã bác đơn kiện, cho rằng họ không có có thẩm quyền để xét xử vụ kiện liên quan đến những hành động thời chiến tranh của chính phủ Mỹ. Toà án cho rằng những công ty này hành động “theo yêu cầu” của chính phủ Mỹ. Các công ty hóa chất cho rằng họ không phải chịu trách nhiệm cho việc quân đội Mỹ sử dụng sản phẩm của họ.
Sau khi toà ra quyết định này, bà Nga cho biết sẽ kháng cáo.
Vụ kiện của bà Nga được nhận định là sẽ kéo dài vì cả hai bên đều sẵn sàng kháng cáo.
Một trong những vụ kiện tương tự gây nhiều chú ý ở Pháp là vụ của nông dân trồng ngũ cốc Paul François. Ông đã nộp đơn kiện Monsanto vì hãng này không cảnh báo đầy đủ về chất diệt cỏ Lasso, loại chứa chất đã bị cấm sử dụng.
Sau khi vô tình hít phải chất này, ông François bị mất trí nhớ, đau đầu và nói lắp bắp. Vụ kiện của ông kéo dài cả chục năm, dù đã có đến 3 toà án ra phán quyết có lợi cho ông. Vụ kiện chỉ được giải quyết bằng phán quyết cuối cùng được đưa ra vào tháng 10 năm ngoái, kết luận rằng Monsanto hoàn toàn có lỗi với vấn đề sức khoẻ của ông và mở ra khả năng bồi thường tài chính. Vụ kiện đó được coi là tiền tệ tốt đối với bà Nga, vì chất độc da cam có độc tính cao gấp 13 lần các chất diệt cỏ thông thường như glyphosate.
