 |
Bức tượng nhân sư có khuôn mặt mà một số nhà khảo cổ tin rằng mô tả hoàng đế La Mã Claudius. |
Trong triều đại của hoàng đế La Mã Claudius (41-54 sau Công nguyên), Đế chế La Mã đã kiểm soát Ai Cập cổ đại. Tuy nhiên, giống như hầu hết các hoàng đế, Claudius chưa bao giờ đến thăm Ai Cập. Ông nổi tiếng nhất với cuộc xâm lược nước Anh, dẫn đến việc Đế chế La Mã chinh phục một phần khá lớn của hòn đảo này. Claudius cũng nổi tiếng vì bị đầu độc đến chết, có thể là do vợ ông, Agrippina.
Khuôn mặt của nhân sư có nụ cười với má lúm đồng tiền, trên khuôn mặt vẫn có thể nhìn thấy màu vàng và đỏ, Mamdouh Eldamaty, giáo sư khảo cổ học tại Đại học Ain Shams ở Ai Cập và là cựu bộ trưởng Bộ Du lịch và Cổ vật, cho biết. Nhóm của Eldamaty đã so sánh khuôn mặt của nhân sư với những mô tả còn sót lại của các hoàng đế La Mã và nhận thấy Claudius là một đối thủ xứng tầm.
Các nhà khảo cổ đã phát hiện ra bức tượng này trong Đền thờ Horus, vị thần đầu chim ưng liên quan đến bầu trời, gần Dendera, Ai Cập, một thị trấn cách Luxor khoảng 54 km về phía bắc. Tuyên bố cho biết, lưu vực được tìm thấy trên một nền đá vôi và có niên đại khoảng 500 năm sau triều đại của Claudius. Không rõ tại sao bức tượng lại được đặt ở đó. Gần bức tượng, các nhà khảo cổ cũng tìm thấy một tấm bảng có chữ tượng hình viết trên đó.
Các học giả tranh cãi
Các học giả không liên kết với nghiên cứu này đều nói rằng, dựa trên những hình ảnh được công bố, họ không thể chắc chắn rằng nhân sư có khuôn mặt của Claudius. "Các bức ảnh hơi nhỏ để tôi có thể xác nhận đó có phải là Claudius hay không, nhưng tôi có thể thấy một nét của Claudia trong bức ảnh," Eric Varner, phó giáo sư lịch sử nghệ thuật tại Đại học Emory ở Atlanta, người chuyên về điêu khắc chân dung La Mã và biểu tượng hoàng gia, cho biết.
Các học giả khác cũng đưa ra những đánh giá tương tự. "Từ những bức ảnh, tôi không thể đưa ra bất kỳ tuyên bố nào về việc các đặc điểm đó có giống với Claudius hay không," Olivier Hekster, giáo sư lịch sử tại Đại học Radboud ở Hà Lan, người chuyên về đại diện của các hoàng đế La Mã, cho biết. Steven Tuck, giáo sư lịch sử và kinh điển tại Đại học Miami ở Ohio, cũng nói rằng, ông không biết khuôn mặt đó có phải là của Claudius hay không.
Nếu tượng nhân sư thực sự có hình Claudius, thì đây không phải là lần duy nhất vị hoàng đế này được đối xử như người trong hoàng gia Ai Cập. Vào năm 2014, các nhà khảo cổ học đã tiết lộ việc phát hiện ra một bức chạm khắc mô tả Claudius là một pharaoh tại Đền thờ Isis ở Shenhur, cách Luxor khoảng 20 km về phía bắc.
Các tượng nhân sư khác cũng thể hiện hình ảnh với khuôn mặt của các hoàng đế La Mã. Hekster nói: “Việc tìm thấy một bức tượng nhân sư với những nét đặc trưng của hoàng gia không có gì đáng ngạc nhiên. Chúng tôi đã biết về một bức tượng bán thân nhỏ bằng đá sa thạch mô tả hoàng đế Vespasian giống nhân sư."
Các cuộc khai quật tại Dendera và phân tích các hiện vật hiện vẫn đang được tiến hành.
