Vào 13h45 chiều 21/2/2021 (nhằm mồng 10 tháng Giêng năm Tân Sửu), nhiều người không khỏi ngậm ngùi tiếc thương khi hay tin dữ, người cung nữ Lê Thị Dinh trút hơi thở cuối cùng tại một vương phủ nổi tiếng xứ Huế.
Bức ảnh hiếm đen trắng về bà Lê Thị Dinh - cung nữ cuối cùng triều Nguyễn, thời son trẻ. Ảnh tư liệu do gia đình cung cấp Ngay sau khi bà Dinh qua đời, nhiều bức ảnh gắn với cuộc đời của bà đã được các nguồn tư liệu chia sẻ từ mạng xã hội, báo chí điện tử. Gia đình bà Dinh cũng cung cấp một số bức ảnh quý về người cung nữ đặc biệt này.
Theo các tài liệu, bà Lê Thị Dinh là cháu ngoại của Quận Công Ưng Quyến - em trai của 3 vị vua triều Nguyễn là Kiến Phúc, Hàm Nghi, Đồng Khánh.
 |
Một bức ảnh màu khác về bà Lê Thị Dinh. Bức ảnh chụp bà Dinh thời còn trẻ trong trang phục áo dài, khăn vấn truyền thống. Ảnh: T.L
Ông Nguyễn Như Trị (sinh năm 1943, con trai bà Dinh, sinh sống sau phủ Kiên Thái Vương) cho biết, bà Dinh sinh ngày 1/1/1920 (năm Tân Dậu), quê quán tại làng Hòa Duân, xã Phú Thuận (huyện Phú Vang, TT-Huế). Đến khi mất tính theo âm lịch, bà Dinh hưởng thọ tròn 102 tuổi.
Cũng theo lời con trai bà Dinh, năm vừa lên 8 tuổi, mẹ ông được gọi vào cung phục vụ cho Thánh Cung Hoàng hậu - vợ vua Đồng Khánh và bà Hoàng Thái hậu Từ Cung - vợ vua Khải Định.
 |
Bà Dinh (trái) khi về già với nét phúc hậu trên gương mặt. Ảnh: Nguồn Internet
Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, bà Dinh theo đức Từ Cung - mẹ vua Bảo Đại về ở tại cung An Định (Huế) để chăm lo cho Hoàng Thái hậu. Khác với các cung nữ tiền triều, bà Dinh được phép lập gia đình khi còn làm việc trong cung. Chồng bà Dinh là ông Nguyễn Như Đào, tài xế của vua Bảo Đại và của cả Hoàng hậu Nam Phương.
Bà Dinh hầu cận đức Từ Cung cho đến ngày Hoàng Thái hậu qua đời tại Huế vào năm 1980. Sau khi đức Từ Cung mất, bà Dinh về ở tại phủ Kiên Thái Vương cùng các con và chuyên lo thờ tự, hương khói cho 5 vị vua triều Nguyễn là Đồng Khánh, Kiến Phúc, Hàm Nghi, Khải Định, Bảo Đại. Những năm qua, bà Dinh được biết đến là cung nữ cuối cùng của triều Nguyễn (1802-1945).
 |
Bà Dinh bên ban thờ vua Nguyễn tại phủ Kiên Thái Vương - nơi bà dành toàn bộ quãng thời gian cuối đời để lo hương khói, phụng thờ 5 vị vua nhà Nguyễn là Đồng Khánh, Kiến Phúc, Hàm Nghi, Khải Định, Bảo Đại. Ảnh: Nguồn Internet
Theo ông Nguyễn Như Trị, cách đây 2 năm, sức khỏe cụ Dinh yếu dần, không còn minh mẫn khi tiếp xúc với mọi người. Sau khi mẹ mất, vì bà là con cháu của nhà Nguyễn, nên ban đầu gia đình có nguyện vọng muốn nhờ Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế hỗ trợ về nghi thức tang lễ.
Tuy nhiên, vì lý do phòng chống dịch bệnh COVID-19, con trai Nguyễn Như Trị và tang quyến quyết định tổ chức tang lễ theo nghi thức Phật giáo và lễ nghi truyền thống dân gian bình thường như bao người.
 |
Giấy tờ tùy thân của bà Lê Thị Dinh do chế độ cũ cấp hiện vẫn còn được gia đình lưu giữ. Ảnh: Quang Phúc
Ông Võ Lê Nhật, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, cho biết, gia đình bà Dinh từng đặt vấn đề nhờ trung tâm hỗ trợ nghi thức tang lễ, sau đó vì dịch bệnh nên không thực hiện theo yêu cầu này nữa. “Trung tâm đã cử người tham gia phụ giúp tại đám tang và sẵn sàng hỗ trợ theo yêu cầu của người nhà cụ Dinh. Vì lý do dịch bệnh, người nhà chỉ yêu cầu trung tâm giúp cho một đội nhạc cung đình phục vụ trong vài ngày tới, trước khi đưa tang cụ Dinh”, ông Nhật cho hay.
Sống thọ ngưỡng 100 tuổi, bà Lê Thị Dinh từng được Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng gửi thiếp mừng thọ 100 tuổi.
 |
Thiếp mừng thọ Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng gửi tặng bà Dinh dịp tròn 100 tuổi. Ảnh: Quang Phúc
Cụ thể, ngày 7/1/2020, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã ký thiếp mừng thọ 100 tuổi (tính theo dương lịch) đối với cụ bà Lê Thị Dinh (sinh năm 2020, ngụ tại Tổ 3 phường Phú Thuận, TP Huế). Tổng Bí thư, Chủ tịch nước gửi lời chúc với nội dung: “Chúc Cụ luôn mạnh khỏe, gia đình hạnh phúc, tiếp tục động viên con, cháu vun đắp gia đình, giữ gìn truyền thống văn hóa dân tộc, đóng góp tích cực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.
Được biết, vào sáng sớm ngày 17 tháng Giêng Tân Sửu (28/2) tới, tang quyến sẽ tổ chức di quan, an táng cụ bà Lê Thị Dinh tại nghĩa trang nhân dân phía nam Dạ Lê (thị xã Hương Thủy).
