Tiến sĩ Nguyễn Thị Hồng Minh – nguyên Thứ trưởng Bộ Thủy sản cho rằng ở nhiều địa phương đang tồn tại “nghề bơm tạp chất”. “Năm vừa rồi, tiêu có giá rất cao nhưng xuất khẩu không được vì hàm lượng hóa chất, thuốc trừ sâu cao; gạo bị Mỹ trả lại cũng vì nhiễm hóa chất; cá tra, tôm bị bơm chích tạp chất ngay tại ruộng... Việc bơm chích tạp chất gần như là một cái “nghề” vì siêu lợi nhuận” – bà Minh nói. Cũng vì chạy theo lợi nhuận, sản phẩm đẹp, bắt mắt mà người kinh doanh, thương lái đã tiếp tay đưa thực phẩm không an toàn đến người tiêu dùng.
Heo tại TPHCM thời gian qua đã được truy suất nguồn gốc, tuy nhiên thịt heo loại này chỉ mới được phân phối chủ yếu ở siêu thị chứ chưa “phủ sóng” đại trà. Thói quen dùng thịt nóng của người dân cũng khiến họ thích mua thịt ở chợ truyền thống nhiều hơn. Bà Đặng Thị Phương Ninh – Phó Tổng giám đốc Công ty CP VN Kỹ nghệ súc sản Vissan cho biết: “Heo truy suất nguồn gốc đều là heo VietGap, thịt sau khi giết mổ được làm mát, cấp đông rồi mới đưa ra thị trường. Trong khi đó ở Việt Nam, thịt tươi được bán ở các chợ truyền thống là chủ yếu. Thịt heo ở chợ sau khi bán không hết, người bán mới cho vào tủ cấp đông, hôm sau bán tiếp với giá rẻ hơn. Thậm chí họ còn dùng hóa chất để tẩm ướp nên rất nguy hiểm đối với người tiêu dùng”.
Ông Nguyễn Phú Cường - Vụ trưởng Vụ Khoa học & Công nghệ Bộ Công Thương nói, nhiều người tiêu dùng biết sản phẩm mất vệ sinh, kém an toàn nhưng vẫn sử dụng (tiết canh, rượu có methanol...).
Bà Minh nói “tiếp tay” cho thực phẩm bẩn không chỉ từ ý thức người dân mà còn có sự tham gia của phòng thí nghiệm. Bà cho rằng phòng thí nghiệm, là thước đo an toàn thực phẩm, làm ăn rất xô bồ, chứng nhận “khống”. “Chuyện những nơi này không kiểm tra mà chỉ bán giấy ăn tiền là có thật, ” – bà Minh nói.
Cần quản lý từ gốc
Theo Đoàn giám sát của QH, công tác quản lý ATTP đã có chuyển biến nhưng vẫn bộc lộ nhiều bất cập với nhiều con số đáng báo động. Mỗi năm cả nước sử dụng trên 110.000 tấn thuốc, hóa chất cho chăn nuôi, thủy sản, trồng trọt chưa được kiểm soát chặt chẽ... ảnh hưởng lớn đến chất lượng thực phẩm.
Việc giết mổ nhỏ lẻ, không bảo đảm ATTP còn phổ biến ở các địa phương. Hiện nay, cả nước có 29.557 cơ sở giết mổ, trong đó đa số là nhỏ lẻ, nguyên liệu đầu vào cho các cơ sở này chưa được kiểm soát chặt chẽ. Trong khi đó, công tác quản lý thị trường còn rất nhiều bất cập, thực phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ vẫn tràn lan nhưng việc xử lý vi phạm chưa nghiêm, mức xử phạt còn chưa đủ sức răn đe.
Theo nhiều đại biểu, cần quản lý các loại thực phẩm trên thị trường ngay từ chợ đầu mối bán buôn – đây là khâu đầu tiên của thị trường. Ở Việt Nam, hệ thống thương lái đang làm cho thực phẩm mất an toàn: heo bơm nước, tôm bơm hóa chất… Do đó, nếu quản lý được thương lái ngay từ chợ đầu mối sẽ hạn chế được tình trạng mất ATTP như hiện nay.
TPHCM có trưởng ban quản lý ATTP
Sáng 6/3, Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Phong trao quyết định điều động, bổ nhiệm Trưởng ban Quản lý ATTP TPHCM cho bà Phạm Khánh Phong Lan – nguyên Phó Giám đốc Sở Y tế TPHCM. Đây là địa phương đầu tiên của cả nước được thí điểm mô hình này.
Trao đổi với Tiền Phong, bà Lan nói sẽ xây dựng một lực lượng thanh tra ATTP cho thành phố, theo đó sẽ không còn mô hình thanh tra liên ngành.
“Nếu sau 3 năm thí điểm mà không đạt được kết quả đề ra, tôi sẽ không nhận nhiệm vụ này và sẽ nhận kỷ luật” – bà Phạm Khánh Phong Lan nói. Ngày 11/3 tới dự kiến Quản lý ATTP TPHCM chính thức ra mắt.
Tân Thứ trưởng Y tế hứa sớm xử lý “nhập nhèm tên sữa”
Tân Thứ trưởng Y tế Trương Quốc Cường nói sẽ giải quyết sớm vấn đề nhập nhèm tên gọi giữa sữa tươi và sữa dạng lỏng làm từ sữa bột (đang được gọi bằng tên sữa tiệt trùng) mà Tiền Phong liên tục phản ánh. Ông Cường không chấp nhận việc giữ khái niệm này nếu không có cơ sở khoa học mà chỉ vì lợi ích doanh nghiệp.
Theo ông Cường, ngành sữa có các doanh nghiệp lớn, tạo ra cạnh tranh dẫn đến giá bán giảm. Nông dân cũng nhờ các doanh nghiệp mà có việc làm, tăng thu nhập.
Tuy nhiên, ông Cường cho rằng, đến một ngày nào đó, cổ phần các doanh nghiệp sữa của Nhà nước được bán, các “đại gia” chi phối có thể không mua sữa của bà con nông dân mà mua sữa của Thái Lan hay mua sữa bột. Lúc đó không có lợi cho ngành sữa và cả bà con nông dân.
“Không có cơ sở khoa học sẽ phải thay đổi. Nếu chỉ vì thiệt hại bao gói đã in có thể kéo dài thêm 1 năm cho các doanh nghiệp chuẩn bị. Tôi sẽ xử lý rất nhanh, không thể kéo dài như hai năm vừa qua. Điều đó thể hiện quyết tâm cải cách hành chính của Bộ Y tế” – ông Cường nói.
Sỹ Lực
