> 'Cát nóng' khai mạc LHP Quốc tế Hà Nội
> Lincoln đưa Spielberg và Lewis đến gần Oscar?
> 'Ông lão bán chuối' và những chiếc xe máy trong phim nhân học
Tên nguyên gốc Lal Gece (Đêm tĩnh lặng) của đạo diễn Reis Çelik dựa trên câu chuyện có thật. Để chấm dứt thù hận của hai dòng họ, người ta sắp đặt đám cưới giữa chú rể 60 tuổi Ilyas Salman mới ra tù và cô dâu 14 tuổi Dilan Aks#t.
Tại LHP độc lập Quốc tế tại Brussel lần thứ 39, Đêm tĩnh lặng mang về giải Phim hay nhất và Đạo diễn xuất sắc. Trước đó, phim nhận giải tại LHP Quốc tế Nuremberg (Đức), Berlin (Giải Gấu pha lê cho hình ảnh phim) và Tokyo.
Đêm tĩnh lặng chỉ có chừng mươi phút sôi động ban đầu, khi đạo diễn cho người xem chứng kiến hôn lễ truyền thống Thổ Nhĩ Kỳ.
Ngay sau đó, họ hàng đẩy đôi uyên ương vào phòng tân hôn, nơi hai phần ba phim còn lại chỉ diễn ra trong căn phòng ấy. Nhịp phim chậm, âm ỉ và không kém phần dữ dội.
Một căn phòng tân hôn chật hẹp cũng đủ để đạo diễn vẽ lên bức tranh xã hội Thổ Nhĩ Kỳ. Đầu phim người xem hồi hộp, lo lắng cho cô dâu trẻ con như cừu non đương đầu với người chồng đáng tuổi ông.
Càng về sau, câu chuyện bất ngờ mở theo hướng khác, và khán giả bị cuốn vào trò chơi tâm lí rất thú vị. Không gian hẹp hóa ra lại là lợi thế cho hai diễn viên phô diễn xuất rất tự nhiên, tinh tế.
Người đàn ông khi bình tĩnh, lúc giận dữ nói với người vợ trẻ: Tất cả họ hàng, đám cưới đưa họ đến với nhau, đó là số phận, họ chẳng thể quyết định được gì.
Và cũng vì đám cưới sắp đặt là nguyên dân dẫn đến những kịch tính, và kết cục bi thảm, và là cái cớ hợp lí để đạo diễn gợi lên những vấn đề đầy tính nhân văn.
Những đám cưới sắp đặt ở Thổ Nhĩ Kỳ ấy vẫn là chủ đề yêu thích của các nhà làm phim đến từ quốc gia này, và vẫn được các LHP quốc tế ưa chuộng.
Không phải ngẫu nhiên LHP tại Bỉ vinh danh đạo diễn Reis Çelik. Đạo diễn sinh năm 1961 chứng tỏ tài năng, khi làm bộ phim trong không gian chật hẹp, nhưng gợi ra nhiều tầng văn hóa, tôn giáo của đất nước mà 99% dân số theo đạo Hồi.
Người đàn ông trong xã hội ấy bị chi phối cực lớn của danh dự. Người xem giật mình vì chú rể thản nhiên kể trong đêm tân hôn: Họ hàng nói mẹ ông làm ô uế dòng họ, ông giết mẹ và chấp nhận 20 năm tù. Nếu cần thiết, ông ta lại sẵn sàng ra tay để bảo vệ danh dự gia đình.
Đạo diễn Reist được biết đến nhiều nhất với các phim tài liệu. Có lẽ vậy mà đôi khi đậm đặc màu sắc một bộ phim tài liệu hư cấu xuất sắc.
Nhịp phim để mức cố ý chậm, thách thức lòng kiên nhẫn của những người muốn thưởng thức nghệ thuật điện ảnh thực thụ.
Nếu để ý một chút, người xem thấy Reis Çelik khôn khéo gieo rắc những chi tiết đắt để dẫn đến cái kết rất hợp lí và cũng khá mở: Khuôn hình dừng lại khắc họa gương mặt chưa hết hận thù của người anh cô dâu, là chiếc khăn rơi trên nền tuyết lạnh, tiếng động lạ bên cửa sổ phòng tân hôn, hình ảnh mở đầu phim gần như tĩnh tại nghĩa trang và khung cảnh sáng sớm của ngôi làng tuyết phủ. Tất cả chẳng có chút nào chứng tỏ đây là bức tranh hạnh phúc.
