Cty TNHH Thương mại và xây dựng Hoàn Cầu (gọi tắt là Cty Hoàn Cầu) được UBND TP Hồ Chí Minh cấp giấy phép ngày 19/1/1993, do bà Trần Thị Hường (Tư Hường) làm Chủ tịch Hội đồng thành viên. Ngày 31/12/2003, Cty Hoàn Cầu tách chi nhánh tại Khánh Hòa để thành lập Cty Hoàn Cầu Nha Trang…
Từ tháng 9/2003, Tiền Phong đã đăng nhiều bài về những khiếu kiện liên quan đến dự án Khu Du lịch và giải trí Sông Lô (KDLSL) và về những “dự án voi, thực hiện chuột” của Cty Hoàn Cầu.
Cũng từ năm 2003, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Công an nắm tình hình hoạt động của Cty Hoàn Cầu, giao Bộ TN & MT kiểm tra việc sử dụng đất của Cty này.
Từ tháng 9/2004, Thanh tra Nhà nước (TTNN), nay là Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã thanh tra hoạt động kinh doanh của Cty Hoàn Cầu từ năm 1993 đến nay. Ngày 23/9/2005, Tổng thanh tra Quách Lê Thanh đã ký Báo cáo kết quả thanh tra (BCKQTT) số 1742/TTCP-V4.
Số lượng, quy mô dự án vượt xa năng lực
Theo BCKQTT, Cty Hoàn Cầu Nha Trang kinh doanh với phương châm nhận nhiều dự án, nhiều đất rồi thực hiện dàn trải chờ thời cơ. Những dự án quan trọng tiến độ hết sức chậm, chưa có dự án nào đưa vào khai thác sử dụng.
Cty đã vi phạm Luật Doanh nghiệp và quy định về đăng ký kinh doanh, chưa chấp hành nghiêm chế độ tài chính kế toán…Việc Cty tự ý san lấp 8,18 ha mặt biển ở KDLSL là vi phạm Luật đất đai, cần xử lý nghiêm túc.
Trong thời gian ngắn từ năm 2001 đến năm 2004, UBND tỉnh Khánh Hòa giao cho Cty Hoàn Cầu tới 7 dự án với tổng vốn đầu tư trên 1162 tỷ đồng, sử dụng 1042,34 ha đất.
Trong khi đó chưa tính toán hết các điều kiện khả thi trên cơ sở năng lực và địa vị pháp lý của của nhà đầu tư, nên dự án triển khai chậm, lãng phí tài nguyên đất đai. Dư luận đặt câu hỏi tại sao Cty Hoàn Cầu lại được giao nhiều dự án lớn như vậy?
UBND tỉnh Khánh Hòa giảm giá tiền thuê đất từ 258,1đ/m2/năm xuống 210đ/m2/năm và không tính tiền thuê đất 27,81 ha tại KDLSL là không có cơ sở pháp lý, gây thiệt hại cho Nhà nước.
Với 3 dự án tại huyện Ninh Hòa, tỉnh chưa thu được tiền thuê đất (Khu công nghiệp Ninh Thủy) và tiền sử dụng đất (Khu dân cư Ninh Long, Ninh Thủy). Khu đất và nhà 82 Trần Phú, Nha Trang trước đây do Nhà nước quản lý, giao cho Tỉnh đội Khánh Hòa làm nhà truyền thống.
Đây là địa điểm đẹp, có nhiều lợi thế kinh doanh, Cty Cung ứng tàu biển đã đứng tên lập các phương án trình UBND tỉnh để được nhận mặt bằng (thực chất là mua hộ Cty Hoàn Cầu). Trách nhiệm về việc làm thiếu minh bạch này là của UBND tỉnh và Cty Cung ứng tàu biển.
TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND tỉnh Khánh Hòa rà soát toàn bộ các dự án đã giao cho Cty Hoàn Cầu Nha Trang, nếu không triển khai đúng tiến độ thì kiên quyết thu hồi.
Cty này phải nộp vào ngân sách Nhà nước 10.914.602.500đ, gồm: 1.091.852.000đ thuế VAT giai đoạn 1 đường Nam Bình Tân - Sông Lô - Phước Thượng, 589.956.000đ tiền thuê đất tại 82 Trần Phú được miễn giảm sai, 139.701.860đ tiền thuê mặt nước biển, 9.093.092.640đ tiền thuê đất KDLSL còn thiếu.
Việc giao các lô có lợi thế kinh doanh ở khu tái định cư Sông Lô cho 23 hộ cán bộ của tỉnh là sai đối tượng, không có nhu cầu để ở nên 10/23 hộ đã chuyển nhượng, gây bức xúc và khiếu kiện gay gắt trong nhân dân. Phải kiên quyết thu hồi đất đã giao trong các trường hợp này…
Những nội dung khiếu nại về chính sách đền bù và một số nội dung tố cáo liên quan đến dự án KDLSL đang được một đoàn thanh tra khác của TTCP xem xét để giải quyết dứt điểm.
Hạch toán chưa phản ánh đúng kết quả kinh doanh
Cty TNHH Hoàn Cầu có vốn điều lệ 253,198 tỷ đồng, hình thành chủ yếu bằng bất động sản. TTCP thấy có biểu hiện nâng giá trị tài sản góp vốn cao hơn thực tế, sau khi góp vốn chưa làm thủ tục chuyển quyền sở hữu nhà hoặc quyền sử dụng đất về Cty.
Phương châm chủ yếu của Cty là đầu tư bất động sản lớn tại vị trí đẹp, đồng thời liên doanh với các doanh nghiệp Nhà nước được giao đất, qua đó đầu tư thu lợi nhuận hoặc chuyển nhượng dự án.
Từ năm 1993 đến nay, Cty Hoàn Cầu đã trực tiếp hoặc liên doanh đầu tư tại TP. Hồ Chí Minh, BR - VT, Long An, Hà Nội, Khánh Hòa 14 dự án với tổng diện tích 2425,758 ha đất. Cty cùng với đối tác có biểu hiện vi phạm về quản lý đầu tư xây dựng cơ bản, thanh quyết toán công trình và thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước.
Tiến độ các dự án đầu tư chậm (Trung tâm thương mại 20 Trần Phú - Nha Trang, khu biệt thự Núi Nhỏ ở TP. Vũng Tàu, khu dân cư Tân Thuận Tây ở quận 7, TP. Hồ Chí Minh…), nhiều dự án rơi vào bế tắc.
TTCP cũng đề cập sự buông lỏng quản lý của UBND TP. Hồ Chí Minh và các Sở ngành liên quan đối với các dự án có sự đầu tư của Cty Hoàn Cầu, dẫn đến việc chuyển nhượng dự án bất hợp pháp.
Cty Quản lý và Phát triển nhà Bình Thạnh là chủ đầu tư dự án tại khu kho xăng dầu Cầu Kênh đã phân lô, bán nền, ảnh hưởng đến quy hoạch chung của toàn dự án và vi phạm Luật đất đai.
Cty này còn hoàn vốn liên doanh và chia tiền kết dư cho Cty Hoàn Cầu (14,58 tỷ đồng) một cách thiếu bình đẳng trong khi nhiều hạng mục của dự án chưa được đầu tư và chưa thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước.
Cty XNK Nhà Bè được giao đất để đầu tư khu dân cư Tân Thuận Tây đã chuyển nhượng dự án cho Cty Hoàn Cầu thu 1,527 tỷ đồng là vi phạm pháp luật về quản lý đất đai…
TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo làm rõ trách nhiệm của từng cá nhân liên quan ở Tổng Cty Địa ốc Sài Gòn, Cty XNK đầu tư và Xây dựng Gò Vấp đã để xảy ra nhiều sai phạm trong quá trình thực hiện 2 dự án khu dân cư Hạnh Thông Tây và Phan Văn Trị liên doanh với Cty Hoàn Cầu; thu hồi 7,392 tỷ đồng tiền chuyển nhượng dự án Phan Văn Trị vào ngân sách Nhà nước.
2 dự án này cần được thanh tra toàn diện. Chuyển vụ ông Trần Kiên Cường - nguyên Viện trưởng Viện kiểm sát quân sự TP. Hồ Chí Minh, nay là Phó Viện trưởng VKSND quận Gò Vấp ký với Cty Hoàn Cầu hợp đồng san lấp mặt bằng dự án Hạnh Thông Tây về cơ quan chủ quản để kiểm điểm làm rõ trách nhiệm.
Trong quá trình thanh tra, TTCP không thấy Cty Hoàn Cầu và Cty Hoàn Cầu Nha Trang tham gia đầu tư hơn 10 dự án khác tại TP. Hồ Chí Minh, Bình Định, Bình Phước (mua 56.000m3 gỗ Campuchia, siêu thị tại sân bay Quy Nhơn, khách sạn Royal Vũng Tàu…) như thông tin ban đầu.
Việc chuyển nhượng vốn điều lệ của Cty Hoàn Cầu tại Cty TNHH Bia Khánh Hòa (Vinagen, nay là Cty Bia San Miguel) năm 1994, vụ kinh doanh xe Volvo trái phép và kinh doanh hàng điện tử điện máy trái phép năm 1993 với Cty Lim Tech Lee Singapore đều đã có xử lý, do đó TTCP không xem xét lại.
