Đó là một sự thật, đó cũng là điều đáng khâm phục và ca ngợi. Nhiều chương trình từ thiện được tổ chức bài bản, hiệu quả, minh bạch, tạo được niềm tin trong công chúng. “Nối vòng tay lớn” do Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phối hợp Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức thường niên là một ví dụ.
Tuy nhiên, có một sự thật khác làm ta không yên tâm khi tham gia đóng góp cho các hoạt động từ thiện. Băn khoăn lớn nhất khiến nhiều người có tâm và có tiền, là liệu tiền bạc và của cải mà họ đóng góp có đến tận tay những con người đói nghèo, khổ đau thật hay không. Câu chuyện dân một xã nhận tiền quà xong, phải nộp lại cho xã để xã phân phối lại mà báo chí đã nêu chắc chắn không phải là ngoại lệ.
Băn khoăn khác thuộc về nhà tổ chức các hoạt động từ thiện, ấy là số phần trăm chiết khấu tiền quyên góp được chi cho ban tổ chức. Đành rằng hoạt động quyên góp cũng rất tốn kém nhưng không ai biết nó tốn kém bao nhiêu và số phần trăm được trích lại là bao nhiêu. Nếu một cuộc quyên góp lên tới hàng trăm tỷ đồng thì số phần trăm ấy là không nhỏ.
Người ta chưa có một bằng chứng nào về sự ăn lãi lấy lời của các tổ chức quyên góp từ thiện. Sự nghi hoặc đôi khi làm mếch lòng những người đã dồn hết công sức làm từ thiện. Nếu đêm đấu giá từ thiện ủng hộ đồng bào miền Trung 11-11 vừa rồi không vỡ lở thì không ai biết đây là hoạt động có cả tính kinh doanh chứ không đơn thuần là hoạt động từ thiện.
Trong cuộc đấu giá này, “theo bản thỏa thuận, nếu bán đấu giá được, Hội chuyển cho chủ sở hữu số tiền bằng với giá gốc của vật phẩm, số chênh lệch mới được hỗ trợ cho đồng bào miền Trung bị mưa lũ”. Tiêu chí sáng sủa trên không ai ngờ lại tiềm ẩn một điều mập mờ, đó là sự định giá gốc các vật phẩm đấu giá.
Cuộc đấu giá đổ bể, những kẻ đấu giá chạy làng cho thấy trình độ yếu kém của ban tổ chức, cũng treo luôn trước công luận một câu hỏi: Liệu đây có phải là cuộc kinh doanh nhân danh từ thiện?
Không phải nghi ngờ các hoạt động từ thiện xưa nay nhưng những vụ việc đây đó vẫn gióng những tiếng chuông cảnh tỉnh, rằng ở đời còn không ít kẻ nhân danh nỗi khổ đau của người khác để kinh doanh, hãy cảnh giác hỡi những người hảo tâm.
