Cơ quan chức năng đang tiếp tục đánh giá chất lượng nước mặt các suối bị ô nhiễm và nước mặt sông Hồng liền kề 2 con suối chịu ảnh hưởng của sự cố.
Vừa bị xử phạt đã để xảy ra sự cố
Theo ông Hoàng Văn Vy, công an đang điều tra nguyên nhân sự cố tràn 45.000 m3 nước thải chứa bùn của Công ty Cổ phần DAP2 ở khu công nghiệp Tằng Lỏong, huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai. Nguyên nhân được dự đoán có thể do đập bằng đất quá yếu. Thời gian qua, trên địa bàn tỉnh Lào Cai liên tiếp có mưa lớn dẫn đến sự cố vỡ 60m đập, làm bùn thải tràn ra môi trường.
Trước đó, vào tháng 7/2018, UBND tỉnh Lào Cai ra quyết định xử phạt hành chính với Cổ phần DAP số 2 (Vinachem) do không vận hành đúng quy trình đối với công trình bảo vệ môi trường tại bãi gyps. Khu vực bãi chứa gyps có hiện tượng rò rỉ nước thải ra môi trường, nguy cơ gây vỡ đập khi mưa lớn. Công ty này bị xử phạt số tiền 150 triệu đồng. Hai tháng sau khi bị xử phạt, sự cố vỡ đập hồ chứa gyps đã xảy ra.
Ông Vy cho biết, hiện đã xử lý, đắp lại phần thân đập bị vỡ, bảo đảm không rò rỉ nước ra ngoài môi trường đồng thời sử dụng khoảng 500 tấn vôi bột rắc tại khu vực nước thải tràn và đầu các dòng chảy để trung hòa nồng độ a-xít nước thải tràn ra ngoài. Qua kiểm tra, phân tích chuỗi số liệu đo mẫu nước dọc theo các con suối lân cận dẫn ra cửa sông Hồng, độ pH đều đạt mức 6 - 7, trong ngưỡng an toàn theo quy định.
Cơ quan chức năng và chính quyền địa phương đã thông báo cho nhân dân trên địa bàn tạm thời không sử dụng nước tại các khu vực suối quanh khu vực nhà máy (Suối Phú Nhuận, Suối Trát, Suối Mã Ngan, Suối Hoai...) đồng thời thông báo cho tỉnh Yên Bái phía hạ du sông Hồng về các thông tin liên quan đến sự cố, có biện pháp kiểm tra độ an toàn.
Sở TN&MT và Tổng cục Môi trường đang tiếp tục giám sát đánh giá chất lượng nước mặt các suối bị ô nhiễm và nước mặt sông Hồng liền kề. Cơ quan chức năng và chính quyền địa phương đang tiếp tục phối hợp thống kê mức độ thiệt hại về tài sản, xã hội và môi trường, rà soát, lập phương án di dời các hộ dân ra khỏi khu vực bị ảnh hưởng. Cơ quan chức năng sẽ quan trắc, giám sát chất lượng nguồn nước tại khu vực xung quanh nhà máy và các con suối lân cận dẫn ra cửa sông Hồng để có giải pháp chỉ đạo giải quyết, xử lý.
Đoàn công tác của Bộ Tài nguyên và Môi trường đã kiến nghị với UBND tỉnh Lào Cai yêu cầu Công ty Cổ phần DAP2 dừng hoạt động đến khi đảm bảo an toàn. Với thân đập bị vỡ phải tiến hành cứng hóa, lót đáy chống thấm.
Hệ sinh thái bị ảnh hưởng nghiêm trọng
Theo TS Trần Thế Loãn, nguyên Phó Cục trưởng phụ trách Cục Kiểm soát ô nhiễm, Bộ Tài nguyên và Môi trường, đặc điểm của bùn thải phân bón của Công ty Cổ phần DAP2 là độ axit lớn. Vì thế, khi sự cố xảy ra, hệ sinh thái của toàn bộ vùng ảnh hưởng sẽ bị tác động nghiêm trọng. Quá trình khôi phục hệ sinh thái sẽ lâu dài và khó khăn.
Về tác động tới nguồn nước trên sông Hồng, TS Loãn cho rằng, sẽ không ảnh hưởng nhiều bởi khi ra đến sông Hồng, nước thải bị pha loãng nhất là khi sông Hồng đang trong mùa lũ. “tác động lớn nhất và lâu dài vẫn là hệ sinh thái vùng xảy ra sự cố”, TS Loãn nói.
