Người phụ nữ có duyên với… gà
Con đường từ đầu xã Hòa Tiến, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh dẫn vào trang trại gà nhà ông Nguyễn Văn Ái như trong ma trận. Đoạn đường dài chừng 2km chằng chịt ổ gà, ổ voi. Trời nắng bụi mù mịt, trời mưa trơn trượt và mặt đường giống như những chiếc áo mưa chứa đầy nước.
Đều đặn mỗi tháng khoảng 10 ngày, chị Nguyễn Thị Dung (SN 1986, ở xã Đức Giang, huyện Hoài Đức, Hà Nội) đi xe máy từ quê ra trang trại của ông Ái để phân loại giới tính gà. Chấp nhận đi xa, lọ mọ một mình như thế cũng đã được hơn 5 năm. Nhưng bù lại, chị Dung có thể kiếm tiền triệu mỗi ngày.
Chị Nguyễn Thị Dung biết đến công việc lạ kỳ này cũng vì có duyên với… gà. Gia đình có trang trại nên từ nhỏ, chị đã quá quen với mùi phân, quen thuộc các đặc tính của từng loại gà. Sau này, khi các đại lý có nhu cầu phân loại gà trống, gà mái, gia đình chị phải thuê người về làm.
Nhìn đôi tay người chọn giới tính gà thoăn thoắt, chị Dung tò mò, thích thú. Một phần vì tiếc phải bỏ số tiền lớn để thuê, phần có đam mê với công việc này, nên chị xin theo học.
Người khác học phân loại giới tính gà phải mất hàng năm, nhưng với Dung, chị chỉ học trong 3 tháng đã “tốt nghiệp”. Chị học nhanh và thành thục các thao tác đến nỗi người hướng dẫn cũng phải ngỡ ngàng.
Dù phân loại gà chỉ quay vòng tại một số trang trại này, nhưng chưa khi nào chị Dung hết việc. Có nghề, Dung giúp gia đình tiết kiệm được hàng chục triệu mỗi tháng vì không phải thuê người phân loại gà nữa. Thành thạo việc ở nhà, chị mới nghĩ đến việc đi kiếm tiền bằng nghề này.
Ban đầu chị Dung chỉ quanh quẩn làm ở một số trang trại ở quê. Rồi người này truyền tai người kia, một số chủ trang trại ở tỉnh Bắc Ninh, ở huyện Đông Anh cũng gọi điện nhờ chị đến giúp.
Dù phân loại gà chỉ quay vòng tại một số trang trại này, nhưng chưa khi nào chị Dung hết việc. Cặm cụi làm, mỗi tháng chị có thể kiếm được từ 50 – 90 triệu đồng.
Phân loại được hơn 1 vạn con gà/ngày
Nơi làm việc của chị Dung lúc nào cũng đặc quánh mùi hôi thối của phân gà, mùi tanh nồng của gà mới nở. Chỉ cần bước đến cổng trang trại là những thứ mùi đặc trưng đó xộc thẳng vào mũi.
Không chỉ vậy, nơi đây lúc nào cũng ồn ào bởi tiếng liếp nhiếp của hàng ngàn con gà mới nở. Xung quanh, rơm rác, vỏ trứng, gà con chết, thùng các tông vứt la liệt, hỗn độn.
Chị Dung được sắp xếp ngồi một nơi yên tĩnh để tập trung phân loại giới tính gà. Chị Dung được sắp xếp ngồi riêng ở một nơi yên tĩnh để tập trung soi giới tính gà. Ba gian nhà cũ nằm sâu phía sau vườn là nơi làm việc của chị. Trên nóc nhà chằng chịt mạng nhện, từng mảng tường bong tróc, vương vãi khắp nơi.
“Phòng làm việc” của chị Dung rộng chừng 70m2 nhưng lúc nào chật kín các kệ đựng gà con. Bàn làm việc lọt thỏm giữa hàng trăm kệ này. Trên bàn, một chiếc đèn chiếu sáng cũ được gắn bên cạnh hộp nhựa đựng phân gà.
Với Dung, hàng ngàn con gà trước mặt chỉ là chuyện nhỏ. Thậm chí, chị còn mong có nhiều hơn để làm. Bởi có nhiều gà thì tiền sẽ khá hơn.
Trung bình, mỗi ngày chị Dung nhìn "mông" gà, phân loại được khoảng 7.000-8.000 con. Có thời điểm, chị chọn được hơn 1 vạn con/ngày.
Vì làm tốt nên chị được chủ trang trại trả công cao hơn giá thị trường. Giá chung sau khi phân loại hiện ở mức 200 đồng/con. Nhưng tất cả các lò ấp đều chấp nhận trả cho chị Dung 300 đồng/con.
Người phân loại giới tính gà lúc nào cũng phải tập trung nhìn vào hậu môn gà. Nhanh nhẹn đặt một kệ gà con lên bàn, chị bắt đầu công việc. Những ngón tay thon dài nhẹ nhàng mà dứt khoát tóm từng con gà lên. Tay trái bóp phân, tay phải vạch hậu môn gà lên xem, mắt chăm chú nhìn. Chỉ mất vài giây, chị Dung đã biết được con nào là gà trống, con nào là gà mái.
Làm việc, thỉnh thoảng chị Dung lại bị phân gà lại bắn tung tóe khắp người. Vì thế, khi làm, chị luôn phải đeo khẩu trang kín mít, vừa tránh phân, tránh bụi và lông từ gà con mới nở.
Tham công tiếc việc, dù nắng hay mưa, chị Dung cũng cố đi đến các trang trại để làm. Chỉ trừ khi bị ốm nặng, chị mới chịu nghỉ. Những ngày đó, nằm trên giường, chị cũng bứt rứt không yên.
Dung giỏi nghề có tiếng ở quê. Chính vì thế không ít người đến nhờ chị truyền nghề. Làm nghề này, ngoài sự kiên nhẫn, chăm chỉ thì năng khiếu rất quan trọng. Thế nên, dù nhiều người xin học nhưng số người được chị nhận hướng dẫn rất ít.
Trước khi dạy, Dung thường kiểm tra khả năng của người xin học trong vòng 1 tuần. Nếu thấy có thể làm được, chị mới nhận đào tạo. Chi phí để thành nghề phân loại giới tính gà hiện ở mức chung là 30 triệu đồng.
Thao tác phân loại giới tính gà
Để thao tác được, yêu cầu trước tiên phải là gà mới nở sau vài giờ, chưa cho ăn.
Người phân loại gà sẽ cầm gà trên tay, tay trái phải bóp nhanh để vắt phần phân còn lại của con gà vào ống nhựa, tay phải nhẹ nhàng vạch hậu môn gà lên xem. Ngón tay cái ấn để hậu môn lòi ra, ngón trỏ chà xát nhẹ phần hậu môn.
Nếu là gà trống, mấu sinh dục nổi lên giống cục u, nhỏ như đầu kim. Nếu không có mấu thì là gà mái.
