Theo ông Kevin Moore - Giám đốc điều hành của VWS nhiều kết luận mà Tổng cục Môi trường đưa ra chưa đủ sức thuyết phục. Trong kết luận Cục này cho rằng VWS không xây lắp, cải tạo các module xử lý nước rỉ rác với tổng công suất là 6.080 m3/ngày đêm theo cam kết tại báo cáo đánh giá tác động môi trường được phê duyệt (ĐTM). Về việc này, ông Kevin Moore- Giám đốc điều hành của VWS cho biết rất mong Bộ Tài nguyên và Môi trường xem xét lại kết luận vì thời điểm nâng công suất tiếp nhận của khu liên hợp là từ ngày 30/11/2014 trước thời gian báo cáo ĐTM dự án “Khu liên hợp xử lý chất thải Đa Phước - nâng công suất xử lý chất thải rắn sinh hoạt từ 3.000 tấn/ngày lên 10.000 tấn/ngày” được Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt ngày 13/2/2015.
Ngoài ra, trước tình thế cấp bách là bãi rác Phước Hiệp phải đóng cửa do gây ô nhiễm mà không có Khu xử lý chất thải nào của thành phố ngoài VWS có đủ khả năng tiếp nhận và xử lý lượng chất thải rắn sinh hoạt từ bãi rác Phước Hiệp chuyển qua. Do đó, trong ĐTM cũng đã nêu rõ khi nâng công suất, tùy thuộc vào lượng nước thải phát sinh, khu liên hợp sẽ vận hành thêm module xử lý cho các trạm xử lý nước thải, trong ĐTM không có nội dung khu liên hợp sẽ nâng công suất xử lý nước thải ngay sau khi nâng công suất.
Ông Kevin Moore cho biết từ tháng 5/2015 đến tháng 10/2015, do tác động của biến đổi khí hậu, xuất hiện các cơn mưa bất thường với lượng mưa tăng đột biến nằm ngoài dự đoán của VWS, điều này làm tăng lượng nước rỉ rác phát sinh. “Nhận thấy điều này cuối năm 2015, các chuyên gia Hoa Kỳ của VWS cùng với đội ngũ kỹ sư trong nước đã nghiên cứu các công nghệ xử lý nước rỉ rác để tiến hành nâng công suất xử lý nước thải của Nhà máy xử lý nước thải công nghệ màng lọc sinh học (MBR) từ công suất 1.000 m3/ngày lên 3.000 m3/ngày, nâng tổng công suất xử lý nước thải từ 4.280 m3/ngày lên 6.280 m3/ngày theo đúng như cam kết trong ĐTM”- ông Kevin Moore phân tích.
Ngày 17/02/2016, VWS đã ký hợp đồng với Công ty HydroScience Asia về việc thiết kế và thi công module mở rộng của Nhà máy xử lý nước thải MBR với công suất 2.000 m3/ngày với trị giá hợp đồng là 10.450.000 USD. Ngày 02/04/2016, Đoàn kiểm tra đã đến Khu liên hợp để kiểm tra các Công trình bảo vệ môi trường theo quyết định của Tổng cục Môi trường. Tại thời điểm kiểm tra, VWS đã hoàn thành xây dựng lớp lót đáy của ô chôn lấp số 3 và đang chuẩn bị mặt bằng, tập kết vật tư xây dựng module mở rộng của nhà máy xử lý nước thải MBR. Do đó, theo VWS thì công ty đã thực hiện đúng như những nội dung đã cam kết trong ĐTM, xây lắp thêm module xử lý nước thải tùy thuộc vào lượng nước thải phát sinh trong giai đoạn nâng công suất.
Về việc “Không thực hiện một trong các nội dung báo cáo ĐTM và yêu cầu trong quyết định phê duyệt báo cáo ĐTM như: không thu gom, lưu giữ nước rỉ rác tại hồ chứa nước rỉ rác tập trung theo cam kết mà lưu giữ nước rỉ rác tại ô chôn lấp số 2”, VWS cho rằng tại thời điểm kiểm tra ngày 2/4/2016, VWS vẫn đang lưu chứa nước thải tại 2 hồ tập trung như nội dung trong ĐTM. Tuy nhiên, như đã trình bày ở trên, do xuất hiện các cơn mưa bất thường với lượng mưa tăng đột biến nằm ngoài dự đoán của VWS nên để tránh xảy ra sự cố rò rỉ nước thải ra bên ngoài ảnh hưởng đến môi trường xung quanh, VWS phải chủ động giải quyết bằng cách sử dụng ô chôn lấp số 2 để lưu chứa tạm nước thải. Tuy các hồ chứa nước thải xây dựng với mục đích lưu chứa nước thải tạm thời chờ xử lý nhưng quy trình xây dựng lớp lót đáy hồ và hệ thống đê bao quanh hồ đều được xây dựng theo đúng Quy chuẩn kỹ thuật, đảm bảo không làm rò rỉ ra ngoài gây ảnh hưởng đến chất lượng môi trường đất, nước mặt, nước ngầm của khu vực.
VWS đầu tư công nghệ Hoa Kỳ cho bãi rác Đa Phước với công suất xử lý 10 ngàn tấn/ngày. Để kiểm tra chất lượng môi trường đất và không khí tại ô chôn lấp số 2, VWS đã kết hợp với Trung tâm Công nghệ và Quản lý môi trường thực hiện đo đạc, lấy mẫu đất, không khí vào ngày 23/4/2016. Kết quả phân tích chất lượng đất ô chôn lấp số 2 ở các độ sâu 1 m và 3 m cho thấy hàm lượng tất cả các chỉ tiêu kim loại nặng đều nằm trong ngưỡng giới hạn cho phép của Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về giới hạn cho phép của kim loại nặng trong đất và không thay đổi so với tính chất thổ nhưỡng môi trường nền ban đầu chưa có hoạt động của Khu liên hợp. Trong đó, chỉ tiêu Cd đều không phát hiện ở tất cả các vị trí đo đạc.
Kết quả đo đạc, phân tích chất lượng môi trường không khí tại các vị trí bên trong và bên ngoài khu vực hồ chứa nước thải tạm ở ô chôn lấp số 2 cho thấy hàm lượng tất cả các chỉ tiêu đặc trưng cho môi trường tại khu vực chứa nước thải rỉ rác đều nằm trong ngưỡng giới hạn cho phép. Trong đó, hàm lượng các chỉ tiêu CO, H2S và CH3SH đều thấp hơn ngưỡng giới hạn cho phép của quy chuẩn… “Qua các kết quả phân tích, đo đạc chất lượng môi trường không khí bên trong và bên ngoài hồ chứa nước thải tạm ở ô chôn lấp số 2, có thể thấy hoạt động tại ô chôn lấp này hiện không gây ảnh hưởng đến chất lượng môi trường ở các khu dân cư lân cận khu vực dự án”- giải trình từ VWS nêu rõ.
Theo kết luận của Tổng cục Môi trường VWS không có Giấy xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường phục vụ giai đoạn vận hành: Công ty đã chôn lấp rác đạt công suất trên 3.000 tấn/ngày từ tháng 3 năm 2015 khi chưa được kiểm tra, xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường theo quy định. Theo ông Kevin Moore, VWS hoàn thành xây dựng ô chôn lấp số 4 vào tháng 10/2014. Tuy nhiên đến ngày 30/11/2014, UBND TP.HCM chỉ đạo chuyển chất thải rắn sinh hoạt từ Phước Hiệp về Khu liên hợp để đóng cửa bãi chôn lấp Phước Hiệp do bãi rác này gây ô nhiễm. Vì nhu cầu xử lý rác thải cho thành phố cấp bách nên VWS buộc phải tiếp nhận rác thải trước khi báo cáo ĐTM về việc nâng công suất xử lý chất thải rắn sinh hoạt từ 3.000 tấn/ngày đến 10.000 tấn/ngày được phê duyệt ngày 13/02/2015.
Ngay khi nhận được quyết định phê duyệt ĐTM ngày 13/02/2015, VWS đã tiến hành hoàn thiện các hồ sơ, thực hiện báo cáo xác nhận việc đã thực hiện các công trình, biện pháp bảo vệ môi trường phục vụ giai đoạn vận hành của dự án và trình nộp Bộ Tài nguyên và Môi trường tháng 2/2016.
Về trường hợp xả nước thải vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải từ 1,5 lần đến dưới 03 lần…VWS nói rằng theo như kết quả lấy mẫu đối chứng cùng thời điểm của Trung tâm Công nghệ và quản lý môi trường (ETM) và của Phòng thí nghiệm nội bộ của VWS thì hai kết quả của ETM và VWS hoàn toàn khác biệt với kết quả của Viện Công nghệ Môi trường do Đoàn kiểm tra chỉ định lấy mẫu. Theo đó, các thông số của mẫu nước thải sau hệ thống xử lý nước thải MBR đều đạt quy chuẩn cho phép.
Để kiểm chứng, tháng 3/2017, VWS đã thuê thêm một đơn vị độc lập là Viện nước và Công nghệ môi trường (WETI). Hai đơn vị ETM và WETI đã liên tiếp lấy các mẫu nước thải sau xử lý tại Khu liên hợp trong các ngày của tháng 3, cho thấy các chỉ tiêu phân tích tương tự với các chỉ tiêu mà Đoàn kiểm tra đã yêu cầu Viện Công nghệ và Môi trường thực hiện ngày 02/04/2016. Kết quả cho thấy kết quả phân tích của ETM và WETI đều tương đồng…
Để giám sát tự động chất lượng nước thải đầu ra, tại các mương xả thải, VWS đã lắp đặt hệ thống quan trắc nước thải tự động tại cống xả TW1 và TW2, quan trắc tự động theo đúng quy định. Cả 2 hệ thống cũng đã được Trung tâm Quan trắc Môi trường trực thuộc Tổng cục Môi trường cấp Giấy chứng nhận hiệu chuẩn và kiểm định.
Sau khi nhận được quyết định xử phạt vi phạm hành chính của Tổng cục Môi trường ban hành ngày 7/6, VWS đã có công văn lần 2 gửi Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường mong được có một buổi làm việc, giải trình trực tiếp các nội dung ghi trong biên bản nêu trên. Tuy nhiên, theo VWS yêu cầu trên không được đáp ứng.
