Vụ DN tại Ninh Bình hoàn thuế hàng chục tỷ: Dấu hiệu bất thường trong thanh tra thuế

Hàng trăm hóa đơn được hợp thức ra sao?

Liên quan đến vụ hoàn thuế hàng chục tỷ đồng cho công ty TNHH Nam Phương Ninh Bình (viết tắt là Cty Nam Phương), mới đây, Công an tỉnh Ninh Bình vừa khởi tố thêm vụ án, khởi tố bị can đối Nguyễn Đức Hậu và Bùi Thị Kim Nhung về tội “Trốn thuế”. Theo đó, thiệt hại về thuế được xác định trên 45 tỷ đồng. Hai bị can Nhung, Hậu bị cấm đi khỏi nơi cư trú, bị áp dụng các biện pháp kê biên và thu hồi tài sản.

Tài liệu cho thấy, cách thức các đối tượng này hợp thức hóa thủ tục hoàn thuế, trốn tránh nghĩa vụ thuế với nhà nước hết sức tinh vi. Cụ thể, năm 2022, Tòa án nhân dân tỉnh Ninh Bình xét xử Nguyễn Đức Hậu cùng đồng phạm về tội mua bán trái phép hóa đơn. Bản án xác định Nguyễn Đức Hậu là Giám đốc Công ty TNHH MTV thương mại Linh Nhung (Cty Linh Nhung) và là người điều hành Cty Nam Phương. Từ năm 2016 đến năm 2020, Hậu chỉ đạo kế toán của công ty là Bá Thị Hiền làm thủ tục xuất khống 91 hóa đơn GTGT của Cty Linh Nhung cho Cty Nam Phương để kê khai xuất khẩu dăm gỗ keo.

Để hợp lý hóa đầu vào cho 91 hóa đơn đã xuất khống, Hậu mua trái phép 187 số hóa đơn GTGT với tổng giá trị hàng hóa trước thuế ghi trên hóa đơn là 451,987 tỷ đồng nhưng không có hàng hóa, dịch vụ thực tế kèm theo. Tiếp đó, Hậu chỉ đạo Hiền nộp tiền vào tài khoản của Cty Linh Nhung rồi từ tài khoản của Cty Linh Nhung chuyển khoản cho các doanh nghiệp bán hóa đơn. Từ đó, Cty Nam Phương mới đủ điều kiện làm thủ tục hoàn thuế. Hiện cơ quan chức năng đã xác nhận Cty Nam Phương được hoàn thuế khoảng 75 tỷ đồng.

Kiểm tra hàng năm nhưng không phát hiện vi phạm

Hơn 5 năm qua, các đoàn thanh tra, kiểm tra của Cục Thuế Ninh Bình không phát hiện Cty Nam Phương hoàn thuế khống nhiều chục tỷ đồng.

Theo quy định hiện hành, quy trình hoàn thuế GTGT được chia làm hai trường hợp là kiểm tra trước, hoàn thuế sau và hoàn thuế trước, kiểm tra sau. Điều đó có nghĩa, trước hoặc sau hoàn thuế đều phải kiểm tra.

Tổng cục Thuế nhiều lần có văn bản đề nghị các cục thuế địa phương xác minh hóa đơn mặt hàng dăm gỗ, linh kiện điện tử… trước khi hoàn thuế. Nhưng trong hơn 5 năm qua, các đoàn thanh tra, kiểm tra của Cục Thuế Ninh Bình không phát hiện Cty Nam Phương hoàn thuế khống nhiều chục tỷ đồng.

Người tố cáo vụ việc (công tác tại Cục thuế Ninh Bình) cho rằng, điều bất thường trong vụ việc này là cục Thuế Ninh Bình giao cho Phòng Kiểm tra nội bộ kiểm tra thuế đối với Công ty Nam Phương. Trong khi, chức năng chính của phòng này không phải kiểm tra việc hoàn thuế tại trụ sở người nộp thuế.

Trả lời vấn đề này, Tổng cục Thuế cho rằng, Phòng Kiểm tra nội bộ có chức năng, nhiệm vụ giúp Cục trưởng Cục Thuế chỉ đạo, triển khai thực hiện công tác kiểm tra việc tuân thủ pháp luật, tính liêm chính của cơ quan thuế, công chức thuế; giải quyết khiếu nại tố cáo và các nhiệm vụ khác do Cục trưởng Cục Thuế giao. Điều đó có nghĩa là phòng Phòng Kiểm tra nội bộ được kiểm tra hoàn thuế tại doanh nghiệp.

Tuy nhiên, người tố cáo vẫn cho rằng: "Việc Cục trưởng Cục thuế Ninh Bình ký các quyết định cho Phòng Kiểm tra nội bộ xuống công ty Nam Phương kiểm tra sau hoàn thuế khiến cơ quan thuế không được thanh kiểm tra lần nữa. Bởi theo quy định, một năm không được kiểm tra thuế 2 lần”.

Người này cũng dẫn chứng vụ việc hoàn thuế khống xảy ra tại Công ty CP Phát triển nhà Thủ Đức (thuduc house) tại TP Hồ Chí Minh vừa qua có 18 lãnh đạo, cán bộ bị truy tố, trong đó có Trưởng phòng Kiểm tra nội bộ.