Bộ Ngoại giao Việt Nam cho biết, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Thủ tướng Shinzo Abe đã thông qua Tuyên bố về tầm nhìn chung quan hệ Việt Nam - Nhật Bản.
Hai bên cho rằng, những thành tựu trong quan hệ hợp tác Việt Nam - Nhật Bản trong những năm qua là kết quả của sự “tin cậy, hiểu biết lẫn nhau, phát huy lợi ích tương đồng, nâng cao hiệu quả hợp tác, nỗ lực hướng tới tương lai” cùng với sự ủng hộ rộng rãi của nhân dân hai nước. Hai bên khẳng định, Việt Nam và Nhật Bản là đối tác quan trọng của nhau, có nhiều lợi ích cơ bản tương đồng, sự phát triển của nước này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của nước kia. Việt Nam khẳng định Nhật Bản tiếp tục là đối tác quan trọng hàng đầu và lâu dài; Nhật Bản khẳng định coi trọng vị trí của Việt Nam trong chính sách đối ngoại của Nhật Bản ở châu Á - Thái Bình Dương.
Trên tinh thần Đối tác chiến lược sâu rộng vì hòa bình và phồn vinh ở châu Á, hai bên khẳng định quyết tâm phát triển mối quan hệ Việt Nam - Nhật Bản toàn diện và sâu sắc trên mọi lĩnh vực, vì lợi ích của nhân dân hai nước, đóng góp vào hòa bình, ổn định, hợp tác và thịnh vượng ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương và trên thế giới.
 |
Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đón Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Ảnh: Trí Dũng – TTXVN.
Kết nối hai nền kinh tế
Hai bên chia sẻ mong muốn kết nối hai nền kinh tế phát triển bền vững lâu dài với trọng tâm là kết nối chiến lược phát triển kinh tế, năng lực sản xuất và nguồn nhân lực trên nguyên tắc bổ sung, tương trợ lẫn nhau và cùng có lợi. Về kết nối chiến lược phát triển kinh tế, hai bên chia sẻ mong muốn tăng cường hợp tác trong quá trình quy hoạch chiến lược phát triển kinh tế bền vững. Nhật Bản khẳng định sẽ hỗ trợ Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh, chuyển đổi mô hình tăng trưởng, triển khai Chiến lược công nghiệp hóa trong khuôn khổ hợp tác Việt Nam - Nhật Bản hướng đến năm 2020, tầm nhìn 2030 và sớm triển khai Giai đoạn VI Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản về cải thiện môi trường đầu tư của Việt Nam nhằm tăng cường năng lực cạnh tranh của Việt Nam.
Hai bên nhất trí hợp tác chặt chẽ hơn nữa để thực hiện mục tiêu tăng gấp đôi kim ngạch thương mại hai chiều và dòng đầu tư vào năm 2020 theo tinh thần của Tuyên bố chung năm 2014 thông qua nhiều biện pháp bao gồm việc triển khai hiệu quả Hiệp định Đối tác Kinh tế Việt Nam - Nhật Bản. Hai bên đánh giá cao việc thành lập Ủy ban Hỗn hợp Công nghiệp, Thương mại và Năng lượng nhằm đẩy mạnh và tăng cường hợp tác chặt chẽ, toàn diện và hiệu quả hơn nữa giữa khu vực công và tư trong lĩnh vực công nghiệp, thương mại và năng lượng của hai nước. Hai bên khẳng định rằng, trên cơ sở kết quả tăng cường tham vấn kiểm dịch thực vật, Việt Nam sẽ sớm mở cửa thị trường cho táo tươi của Nhật Bản theo yêu cầu của Nhật Bản và Nhật Bản sẽ sớm mở cửa thị trường cho xoài tươi của Việt Nam theo yêu cầu của Việt Nam.
Về kết nối năng lực sản xuất, hai bên nhất trí tăng cường hợp tác phát triển kết hợp chuyển giao công nghệ trong các lĩnh vực công nghệ cao; đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực năng lượng, điện tử, thông tin và truyền thông, dịch vụ bưu chính; thúc đẩy dòng vốn đầu tư vào Việt Nam của các doanh nghiệp Nhật Bản, trong đó có doanh nghiệp vừa và nhỏ. Đồng thời, đẩy mạnh hợp tác giữa các doanh nghiệp hai nước trong lĩnh vực nông nghiệp, lĩnh vực ưu tiên của Việt Nam và phối hợp chặt chẽ phát triển các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam, thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp Nhật Bản hoạt động tại Việt Nam tăng tỷ lệ nội địa hóa. Ngoài ra, đa dạng hóa các hình thức đầu tư, trong đó khuyến khích hợp tác đối tác công-tư; thúc đẩy phát triển ngành cơ khí chế tạo, xây dựng và phát triển các khu công nghiệp lớn của Việt Nam; thúc đẩy môi trường kinh doanh sáng tạo thông qua hợp tác về sở hữu trí tuệ; tăng cường hợp tác toàn diện trong lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp theo tinh thần “Tầm nhìn trung và dài hạn trong hợp tác nông nghiệp Việt Nam - Nhật Bản”; tăng cường hợp tác trực tiếp giữa các địa phương hai nước.
Về kết nối nguồn nhân lực, hai bên nhất trí hợp tác chặt chẽ để triển khai hiệu quả Chương trình chiến lược về hợp tác giáo dục 2014. Trên cơ sở kinh nghiệm về phát triển toàn diện nguồn nhân lực trong các ngành nghề, Nhật Bản cam kết hỗ trợ nâng cấp một số trường đại học và trường dạy nghề chất lượng cao đạt tiêu chuẩn quốc tế, tích cực hỗ trợ Việt Nam xây dựng trường Đại học Việt - Nhật. Nhật Bản khẳng định hỗ trợ Việt Nam phát triển các tiêu chuẩn nghề nghiệp và hệ thống kiểm tra kỹ năng toàn quốc. Hai bên nhất trí hợp tác về việc tiếp nhận điều dưỡng viên, hộ lý, thực tập sinh kỹ thuật của Việt Nam. Hai bên chia sẻ ý định hợp tác để cải thiện Chương trình Đào tạo Thực tập Kỹ thuật nhằm thúc đẩy hơn nữa phát triển nguồn nhân lực theo chương trình này.
Ưu tiên ODA cho Việt Nam
Việt Nam đánh giá cao và bày tỏ cảm ơn Nhật Bản đã hỗ trợ tích cực và hiệu quả cho phát triển kinh tế-xã hội của Việt Nam thông qua cung cấp viện trợ phát triển chính thức (ODA) trong hơn 20 năm qua. Nhật Bản khẳng định cam kết tăng cường hợp tác với Việt Nam, bao gồm thông qua việc sử dụng ODA cho Việt Nam trong các lĩnh vực phát triển cơ sở hạ tầng và năng lượng, xóa đói giảm nghèo, biến đổi khí hậu và phát triển nguồn nhân lực. Việt Nam hoan nghênh sáng kiến Đối tác Cơ sở hạ tầng chất lượng cao của Nhật Bản và hai bên quyết tâm hợp tác chặt chẽ nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn ODA của Nhật Bản dành cho Việt Nam và phát triển cơ sở hạ tầng bền vững, có chất lượng và tính tiếp cận cao ở Việt Nam.
Ngoài ra, hai bên nhất trí thúc đẩy các biện pháp tạo thuận lợi về nhập cảnh cho công dân hai nước. Hai bên chia sẻ quan điểm cần đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực tư pháp và xây dựng hệ thống pháp luật, bao gồm tương trợ tư pháp về hình sự, dẫn độ tội phạm, chuyển giao người bị kết án phạt tù. Hai bên cũng quyết định tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực khoa học-công nghệ, văn hóa, thể thao, du lịch, an sinh xã hội, giao lưu nhân dân.
Tăng cường hợp tác an ninh
Hai nhà lãnh đạo chia sẻ mong muốn duy trì thường xuyên các chuyến thăm và tiếp xúc giữa lãnh đạo cấp cao hai nước, thúc đẩy giao lưu giữa Quốc hội, chính đảng hai nước, nhằm củng cố, tăng cường sự tin cậy về chính trị giữa hai nước. Nhân dịp này, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trân trọng mời Nhà vua Nhật Bản, Hoàng hậu cùng các thành viên Hoàng gia Nhật Bản, Thủ tướng Shinzo Abe sang thăm Việt Nam vào thời gian thích hợp. Hai bên nhất trí tiếp tục phối hợp chặt chẽ nhằm tăng cường và làm sâu sắc hơn các cơ chế hợp tác đối thoại hiện có giữa hai nước như Ủy ban Hợp tác Việt - Nhật, Đối thoại Đối tác chiến lược Việt - Nhật...; tăng cường hợp tác giữa các địa phương hai nước.
Hai nhà lãnh đạo chia sẻ mong muốn tăng cường hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh, thông qua thúc đẩy các chuyến thăm và giao lưu các cấp; nâng cao hiệu quả các cơ chế đối thoại và tích cực phối hợp triển khai các thỏa thuận song phương đã ký giữa hai nước trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh, đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực đào tạo nguồn nhân lực.
Hai bên nhất trí tăng cường hợp tác trong lĩnh vực an ninh và an toàn trên biển như tìm kiếm cứu nạn và đối phó các vấn đề an ninh phi truyền thống như an ninh mạng và phòng, chống tội phạm mạng, chống khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia, cướp biển… Hai bên đã ký kết Bản ghi nhớ hợp tác giữa hai cơ quan cảnh sát biển.
Nhật Bản khẳng định sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam nâng cao năng lực của lực lượng thực thi pháp luật trên biển, khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh, tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc. Lãnh đạo Bộ Quốc phòng hai nước đã ký Bản ghi nhớ về hợp tác trong lĩnh vực gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc.
Thống nhất lập trường về biển Đông
Các nhà lãnh đạo Việt Nam và Nhật Bản cũng nhất trí tăng cường hợp tác trong các vấn đề khu vực và quốc tế. Hai bên bày tỏ quan ngại sâu sắc về những diễn biến phức tạp gần đây trên biển Đông, bao gồm việc bồi đắp đảo và xây dựng công sự quy mô lớn, làm gia tăng căng thẳng, xói mòn lòng tin và sự tin cậy, đe dọa hòa bình, ổn định tại khu vực và trên thế giới. Hai bên nhấn mạnh các quốc gia ven biển cần tuân thủ luật pháp quốc tế, bao gồm luật pháp về biển, kiềm chế những hành động đơn phương làm thay đổi nguyên trạng.
Hai bên nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo hòa bình, an ninh, an toàn và tự do hàng hải và hàng không; thúc giục các bên liên quan không có hành động đơn phương làm phức tạp và mở rộng tranh chấp trên biển Đông, giải quyết mọi tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình trên cơ sở tuân thủ luật pháp quốc tế, nhất là Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982, nghiêm túc thực hiện Tuyên bố về ứng xử của các bên ở biển Đông và sớm tiến tới thiết lập Bộ quy tắc ứng xử ở biển Đông.
Ký kết 6 văn bản hợp tác
Trong thời gian chuyến thăm chính thức Nhật Bản từ ngày 15 đến 18/9 của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, hai bên ký kết, trao đổi 6 văn bản hợp tác giữa hai bên. Đó là: Tầm nhìn trung và dài hạn trong hợp tác nông nghiệp Việt Nam-Nhật Bản; Công hàm về việc Chính phủ Nhật Bản cung cấp khoản ODA vốn vay 28,612 tỷ yen, tài khóa 2015, cho Chính phủ Việt Nam, để thực hiện dự án xây dựng Bệnh viện Chợ Rẫy và Công hàm trao đổi về việc Chính phủ Nhật Bản cung cấp viện trợ không hoàn lại để đảm bảo an toàn hàng hải trong tài khóa 2015; Biên bản ghi nhớ giữa hai Bộ Quốc phòng về hợp tác trong lĩnh vực gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc; Bản ghi nhớ giữa Cảnh sát biển Việt Nam và Lực lượng cảnh sát bảo vệ bờ biển Nhật Bản về thiết lập quan hệ phối hợp nhằm phòng chống tội phạm xuyên quốc gia và phát triển hợp tác chung; Bản ghi nhớ hợp tác giữa Bộ GD&ĐT Việt Nam với Công ty Mitsubishi công nghiệp nặng về phát triển nguồn nhân lực ngành máy công nghiệp chế tạo máy tại Việt Nam; Bản ghi nhớ giữa Vietjet Air và Tập đoàn tài chính ngân hàng Nhật Bản Tokyo-Mitsubishi về hợp tác chiến lược thu xếp tài chính cho hợp đồng thuê mua 3 máy bay Airbus.
