Sản lượng hàng năm trên 200.000 tấn
Chiều 17/3, tại Diễn đàn “Kết nối giao thương, xúc tiến tiêu thụ hành, hành tím” do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) và UBND tỉnh Sóc Trăng tổ chức, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam cho biết, hành là sản phẩm lợi thế của nhiều tỉnh thành như Hải Dương, Sóc Trăng, Ninh Thuận, Quảng Ngãi... với tổng sản lượng hàng năm trên 200.000 tấn. Thời điểm tháng 2, tháng 3 là lúc các vựa hành bước vào giai đoạn thu hoạch.
Tuy nhiên, theo thống kê, các tháng đầu năm 2023, sức mua của thị trường đang có xu hướng giảm nên việc tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp nói chung, hành tím nói riêng dự báo sẽ gặp nhiều khó khăn. Riêng 2 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu củ hành chỉ đạt 240 tấn, con số rất khiêm tốn so với sản lượng hành 200.000 tấn/năm.
 |
Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam phát biểu tại điểm cầu Văn phòng Điều phối Nông nghiệp nông thôn vùng ĐBSCL. |
Ông Trần Trọng Khiêm - Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Sóc Trăng (địa phương trồng hành tím hàng đầu cả nước) cho hay, hành tím là một trong những cây trồng đặc sản của tỉnh Sóc Trăng, tập trung tại huyện Trần Đề và thị xã Vĩnh Châu, tổng diện tích xuống giống hằng năm 6.500 ha, năng suất bình quân 18 tấn/ha, sản lượng trên 90.000 tấn.
Hành tím Vĩnh Châu được tiêu thụ trong nước và xuất khẩu sang một số nước như Indonesia, Malaysia… đem về nguồn thu nhập đáng kể cho người dân và doanh nghiệp (DN) trên địa bàn. Tuy nhiên, tình hình sản xuất, tiêu thụ còn những khó khăn như thời vụ bố trí chưa hợp lý nên sản lượng tại một thời điểm tương đối cao; nông dân còn sản xuất riêng lẻ, mối liên kết giữa hợp tác xã và DN, nông dân và DN chưa thật sự bền vững.
 |
Người dân Sóc Trăng thu hoạch hành tím. |
Hành Trung Quốc, Ấn Độ rẻ hơn hành Việt Nam
Ông Lê Vương Quốc - Phó Giám đốc Công ty CP Gimex Việt Nam - cho biết, hành tím Việt Nam có đặc trưng riêng và đa số được xuất đi các nước là để phục vụ cộng đồng người Việt ở nước sở tại. Còn để xâm nhập vào các thị trường tiêu thụ gia vị nhiều thì khó cạnh tranh do giá cao.
“Củ hành của Trung Quốc, Ấn Độ thường rẻ hơn Việt Nam khoảng 50%. Hơn nữa, về mẫu mã, loại hành 1 củ được thế giới ưa chuộng nhiều do dễ bóc vỏ và chế biến, trong khi Việt Nam lại trồng loại hành 1 củ nhưng có nhiều tép, khó làm sạch vỏ và khi tách ra thì lại quá nhỏ” - ông Quốc dẫn chứng.
Cũng theo đại diện DN này, hành tím Sóc Trăng, Quảng Ngãi, Ninh Thuận... sản lượng nhiều, đủ sức đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước, nhưng Việt Nam lại nhập từ các nước về rất nhiều, gây áp lực cho hành nội. Do vậy, ngành nông nghiệp cần hỗ trợ nông dân thay đổi quy trình sản xuất, áp dụng khoa học kỹ thuật nhằm tăng năng suất và giảm giá thành để tăng tính cạnh tranh về giá trên thị trường cả trong nước và xuất khẩu.
Ông Paul Lê - Tập đoàn Central Group - cho biết, hành, tỏi là một trong những sản phẩm chính được tiêu thụ trong hệ thống siêu thị của Central Group, cũng là là sản phẩm nằm trong mỗi bữa cơm của người Việt. Tuy nhiên, DN cần phân loại sản phẩm theo chất lượng để có thể đưa các sản phẩm phù hợp với từng đối tượng.
“Trong tương lai, các sản phẩm gia vị như hành, tỏi, ớt rất có tiềm năng để xuất khẩu đi các thị trường quốc tế. Vì vậy, bên cạnh việc tiêu thụ trong nước, cần quan tâm đến mẫu mã, đóng gói, thương hiệu để có thể chiếm lĩnh được thị trường quốc tế” - đại diện Central Group kiến nghị.
 |
Làm gì để tránh "dội hàng rớt giá"?
Bà Lý Kim Chi - Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Thực phẩm TPHCM (FFA) - cho biết, hành tím và hành lá là mặt hàng mà các đơn vị chế biến lương thực thực phẩm sử dụng rất nhiều. Riêng mặt hàng mì ăn liền, tại TPHCM, mỗi năm các DN sản xuất ra trên 7 tỷ gói, nên cần rất nhiều hành, rau sấy khô để làm gói gia vị.
Theo bà Chi, để giải quyết vấn đề dội hàng rớt giá, các thành viên FFA đang đầu tư kho lạnh tại vùng sản xuất để lưu trữ, bảo quản một số mặt hàng gia vị như hành tím, hành lá, ớt..., có thể bảo quản được 3-4 tháng, giúp giảm áp lực tiêu thụ khi vào vụ thu hoạch rộ.
Theo ông Nguyễn Như Tiệp - Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường, Bộ NN&PTNT, tiềm năng, dư địa của thị trường tiêu thụ hành, hành tím vẫn còn rất lớn. Bởi nhu cầu sử dụng hành để làm nguyên liệu không chỉ dừng ở việc cung cấp thực phẩm phục vụ nhu cầu ăn uống mà hành, tỏi đã trở thành nguyên liệu quan trọng trong chế biến dược phẩm.
Do đó, để không còn tình trạng giải cứu, được mùa mất giá, các địa phương phải thay đổi tư duy theo hướng bán hành không chỉ là bán thực phẩm mà là bán nguồn nguyên liệu phục vụ cho nhiều ngành hàng.
Các vùng trồng phải tổ chức lại sản xuất để chuẩn hóa về mặt chất lượng; phát triển đa dạng sản phẩm chế biến từ hành; hoàn thiện hệ thống logistics, kho bảo quản lạnh; đầu tư xây dựng nhãn hiệu, thương hiệu cho sản phẩm hành địa phương; tăng cường tổ chức các sự kiện quảng bá, xúc tiến thương mại cho sản phẩm hành tím...
