Quan hệ giữa quân đội Mỹ với Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA) sẽ không bị ảnh hưởng bởi lệnh cấm này, Tướng Mark Milley, chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ và người đồng cấp Trung Quốc, Tướng Lý Tác Thành, nhất trí với nhau trong cuộc điện đàm, Lầu Năm góc cho biết.
Hai quan chức cũng hứa sẽ “tạo cơ hội thảo luận quan hệ hợp tác quốc phòng mang tính xây dựng và hướng đến kết quả”, thông báo của Lầu Năm góc nói.
“Hai lãnh đạo quân đội nhất trí về giá trị của đối thoại hiệu quả, quản lý hiệu quả khác biệt và hợp tác trong những lĩnh vực có quan điểm chung”, thông báo nói, nhưng không cho biết cụ thể những lĩnh vực gì.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc đầu tuần này thông báo hoãn tất cả đánh giá đề xuất của Mỹ về việc đưa máy bay và tàu chiến đến thăm Hong Kong, một sự trả đũa rõ ràng đối với việc Tổng thống Mỹ Donald Trump ký Đạo luật Dân chủ và nhân quyền Hong Kong để cho phép Washington trừng phạt những quan chức bị cáo buộc vi phạm nhân quyền ở thành phố này.
Hai tướng Lý Tác Thành và Mark Milley từng gặp nhau vào năm 2016 tại Bắc Kinh.
Báo SCMP dẫn lời một nguồn tin gần gũi với Bộ tham mưu trưởng PLA nói rằng cuộc điện đàm vừa qua cho thấy hai bên quyết tâm duy trì quan hệ hợp tác, bất chấp quyết định vừa qua của Bắc Kinh.
“Điều đó cho thấy hợp tác quân sự giữa PLA với phía Mỹ sẽ được duy trì ổn định cho dù Trung Quốc cấm các tàu và máy bay Mỹ thăm Hong Kong”, nguồn tin nói.
“Lệnh cấm thăm chỉ là cử chỉ mang ý nghĩa chính trị và ngoại giao nhằm xoa dịu dư luận Trung Quốc sau khi ông Trump ký đạo luật Hong Kong. PLA không muốn chiến đấu với người Mỹ”, nguồn tin nói thêm.
GS Shi Yinhong, giám đốc Trung tâm nghiên cứu Hoa Kỳ tại ĐH Nhân dân ở Bắc Kinh và là một cố vấn của Quốc vụ viện Trung Quốc, nói rằng cuộc điện đàm này chỉ là một phần của trao đổi thường kỳ.
“Nó cho thấy những cao đổi cấp cao sẽ vẫn tiếp tục, nhưng sẽ không giúp hai quân đội giải quyết những vấn đề cốt lõi”, GS Shi nói.
Những khác biệt lớn vẫn là “sự giám sát gia tăng của Mỹ trên biển Đông và can thiệp vào vấn đề Đài Loan, cả hai đều khó có thể giải quyết trong ngắn hạn”, ông Shi nói.
Chuyến thăm của tướng Milley tới Bắc Kinh năm 2016 diễn ra sau khi tòa án trọng tài quốc tế đưa ra phán quyết về vụ kiện Philippines chống lại các yêu sách phi lý của Trung Quốc trên biển Đông.
Trong khi đó, việc Bắc Kinh quyết định ngừng cho quân đội Mỹ thăm Hong Kong đang bị chế giễu ở Đài Loan. Nhiều người gợi ý người Mỹ không cần đến Hong Kong mà chuyển sang Đài Loan để được chào đón.
Dù Mỹ khó có khả năng chọc giận Bắc Kinh thêm bằng cách đưa tàu chiến đến thăm Đài Loan, nhiều cư dân mạng Đài Loan bình luận rằng Cao Hùng sẽ “thắng lớn” nếu người Mỹ quyết định thăm cảng này.
Quân đội Mỹ chưa từng có chuyến thăm cảng chính thức nào đến Đài Loan, trong khi Bắc Kinh phản đối mọi trao đổi quân sự giữa Washington và Đài Bắc.
Một cư dân mạng Đài Loan bình luận rằng một chuyến thăm như vậy sẽ xảy ra nếu “đàm phán thương mại Mỹ - Trung đổ vỡ hoặc bế tắc”.
Chen Fang-yu, một cựu nghiên cứu sinh tại Viện Đài Loan toàn cầu, đùa rằng quân đội Mỹ nên đến Đài Loan “vui vẻ”. Chen có hơn 19.000 người theo dõi trên Facebook.
