Một số ý kiến cho rằng, khi trùng tu di tích, những gì đã có từ trước phải được bảo tồn nguyên bản như vốn có, chứ không thể làm “thất thoát”, “hao hụt” đi. Tuy nhiên, thông tin đến báo chí mới đây, Tổ giám sát công trình trùng tu Lăng Đồng Khánh khẳng định, không có chuyện hai con nghê chạm ngọc bị mất sau khi trùng tu công trình kiến trúc đặc biệt này.
Tổ giám sát cho hay, hoạt động trùng tu Lăng Đồng Khánh hiện vẫn đang tiến hành, chưa kết thúc, đơn vị thi công chưa bàn giao công trình. Đây cũng không phải là các con nghê “chạm ngọc”, mà được chế tác bằng chất liệu gốm đất nung có tráng men. Trong quá trình trùng tu, hạ giải mái điện Ngưng Hy, tổ giám sát và đơn vị thi công đã cho đánh dấu cấu kiện và hạ giải từng bộ phận, từng mảng trang trí sành sứ, pháp lam. Đặc biệt ở đây là những mảng hoa văn đất nung rất độc đáo. Sau đó, hiện vật được bảo quản cẩn trọng, chờ hoàn tất việc tái thiết mái ngói ngôi điện sẽ cho đưa lên gắn trở lại như hiện trạng trước khi tháo dỡ.
Tuy nhiên, cũng theo tổ giám sát, trong 4 con nghê ở mái trước điện Ngưng Hy, có 2 con ở bờ quyết (1 con còn khá nguyên vẹn, 1 con bị hư hỏng đã được phục chế hoàn thiện). Sau đó, 2 con nghê này sẽ được gắn trở lại như ban đầu. Còn 2 con nghê ở góc mái được cho là đã “biến mất”, 1 con đã mất đầu, mất đuôi, mất luôn phần chân phía trong chỉ còn một mảng gốm ngoài ở hông bên trái ốp lên cốt xi-măng; con nghê còn lại cũng bị vỡ nhiều mảnh, được gắn lại trên một khối xi-măng để giữ lại hình thù.
Đơn vị giám sát trùng tu khẳng định, qua nghiên cứu, đánh giá hiện trạng, phía đơn vị thi công đã được phép đưa con nghê bị vỡ nhiều mảnh ra làng Bát Tràng (Hà Nội) làm mẫu phục chế hai con nghê hư hỏng nêu trên, sau đó, sẽ đưa về gắn trở lại lên công trình như ban đầu. Đối với con nghê gốc đã bị vỡ, sau khi làm mẫu phục chế sẽ được đưa về Bảo tàng Cổ vật Cung đình tại Huế trưng bày. Con nghê làm mẫu hiện được nghệ nhân Trần Xuân Triều ở làng Bát Tràng, nghiên cứu phục hồi, dự kiến hoàn thành phục chế trong tháng tới.
