Ngày 17/9 vừa qua, Lý Đông Viện (Li Dongyuan), một phụ nữ Trung Quốc đã nhận tội trước Tòa án Liên bang Mỹ ở thành phố Santa Ana (bang California) về tội âm mưu lừa đảo nhập cư và gian lận visa. Người này điều hành một trung tâm môi giới sinh con có trụ sở tại Irvine, California, để hỗ trợ các phụ nữ Trung Quốc mang thai đến Mỹ để sinh con có quyền công dân nước này. Tổng cộng có tới 19 người bị buộc tội trong vụ án.
Lý Đông Viện (41 tuổi), thừa nhận trong văn bản nhận tội, trong thời gian từ năm 2013 đến tháng 3/2015, Trung tâm “You Win USA Vacation Services” mà bà ta kinh doanh đã hoạt động hỗ trợ các phụ nữ mang thai, chủ yếu là từ Trung Quốc đại lục tới Mỹ để sinh con. Trang web của công ty cho biết họ đã phục vụ hơn 500 khách hàng Trung Quốc.
Bản cáo trạng của bên công tố chỉ rõ: Lý Đông Viện và chồng là Diêm Cường cùng đối tác làm ăn Trần Siêu đã thuê 20 căn hộ ở Irvine. Họ thu của mỗi khách hàng từ 40.000 USD đến 80.000 USD. Trong hơn hai năm, Lý Đông Viện đã kiếm được 3 triệu USD từ các khách hàng Trung Quốc chuyển khoản tới. Bà ta thừa nhận, đã đề nghị các khách hàng hãy mua vé hai chuyến bay, một chuyến đến Hawaii với Trump International Hotel là điểm đến, nhưng lại đi trên chuyến bay tới Los Angeles.
Lý Đông Viện cũng khai nhận đã hướng dẫn khách hàng (là các bà bầu Trung Quốc), phần lớn là những người giầu có, gian dối khi khai báo xin nhập cảnh Mỹ để được cấp visa. Ví dụ, khi khai về thời gian ở lại Mỹ chỉ cần nói là 2 tuần, trong khi thực tế họ có kế hoạch ở đây 3 tháng từ trước.
Theo luật pháp Mỹ, Lý Đông Viện có thể phải đối mặt với hình phạt tối đa 15 năm tù. Theo thỏa thuận nhận tội, bà ta đã đồng ý nộp phạt 850.000 USD, đồng thời giao nộp một ngôi nhà trị giá hơn 500.000 USD và mấy xe hơi nhãn hiệu Mercedes-Benz. Sau khi Lý Đông Viện quyết định nhận tội, cuộc điều trần để đưa ra phán quyết dự định sẽ được tiến hành vào ngày 16/12 tới đây. Phía công tố cho biết, mức án phạt cao nhất là 15 năm tù giam và bị cáo phải thụ hình tại nhà tù liên bang.
Các bà bầu người Trung Quốc ngâm chân tại Trung tâm dịch vụ sinh đẻTheo tin của truyền thông người Hoa ở Mỹ, đầu năm nay bị bắt cùng với Lý Đông Viện còn có Lưu Duy Khưu (Michael Wei Yueh Liu), 53 tuổi; Đổng Tinh (Jing Dong), 42 tuổi - các nhà kinh doanh Trung tâm môi giới sinh con mang tên “Happy Baby Inc.”.
Lý Đông Viện là người đầu tiên trong số họ nhận tội. Ngoài ra còn có 16 can phạm khác đang bị truy nã, bao gồm 4 người kinh doanh trung tâm môi giới sinh con cùng 12 bà mẹ và người thân từ Trung Quốc tới Mỹ. Họ bị truy tố về các hành vi phạm tội hình sự bao gồm gian lận nhập cư, rửa tiền và đánh cắp nhận dạng. 16 người này được cho là đã trốn về Trung Quốc và bị Mỹ phát lệnh truy nã toàn cầu.
Mỗi năm có hàng vạn phụ nữ mang thai từ khắp nơi trên thế giới đến Mỹ để sinh con. Các trẻ em sau khi sinh đều tự động có được quyền công dân Mỹ. Đến Mỹ để sinh con vốn là điều hợp pháp với điều kiện thai phụ không khai báo gian dối và có thể chi trả các chi phí y tế khi xin visa. Chính phủ của Tổng thống Donald Trump đang xem xét việc chấm dứt cấp quốc tịch Mỹ cho các trẻ em nước ngoài sinh ra tại Mỹ.
Ngày 30/10/2018, ông Trump đã đề xuất “giải pháp táo bạo”, tức là thách thức điều luật về “quyền công dân nơi sinh” (birthright citizenship) trong Hiến pháp Mỹ. Ngày 2/11 cùng năm, trong một hoạt động công khai, ông lại công khai chỉ trích “chính sách điên cuồng sang Mỹ sinh con” của phía Trung Quốc đã tạo thành một nghề gọi là “du lịch sinh con”, nói “số người Trung Quốc tới Mỹ sinh con là nhiều nhất”.
Theo báo Anh The Times, hồi tháng 8/2019, ông Trump lại nhắc đến vấn đề “quyền công dân nơi sinh”, nói Nhà Trắng đang “rất nghiêm túc xem xét việc bãi bỏ nó như thế nào”.
The New York Times cho rằng, ông Trump muốn bãi bỏ “quyền công dân nơi sinh” chủ yếu là muốn hạn chế hành vi di dân trái phép. Tuy nhiên nghề “du lịch sinh con” mà ông Trump nói đến lại liên quan đến việc ông không thể dùng mệnh lệnh hành chính để can thiệp vào Hiến pháp. Chỉ cần bà bầu mang thai có visa nhập cảnh thì hành vi sinh con ở Mỹ được coi là hợp pháp.
Do những phụ nữ tới Mỹ sinh con thường mang visa du lịch nên hiện nay Sở Di dân Mỹ không thể xác định được số người tới Mỹ để sinh con. Các cơ quan truyền thông như CNBC, Forbes, The New York Times... đều cho rằng “không thể biết rõ quy mô của ngành nghề này”. Theo số liệu thống kê năm 2014 của Bộ Y tế Mỹ thì số phụ nữ Mexico tới Mỹ sinh con đông nhất, sau đó là Trung Quốc, Ấn Độ, El Salvador, Guatemala, Philippines, Honduras...
Bà Lý Đông Viện khi bị bắtPhía Trung Quốc thì cho rằng, mặc dù không vi phạm Hiến pháp Mỹ nhưng “sang Mỹ sinh con” ẩn chứa nhiều rỏi ro cực cao. Nhân dân Nhật báo (bản hải ngoại) đã chỉ ra những rủi ro đó là: rủi ro về y tế, rủi ro về tài chính và về sức khỏe.
Ngoài ra, báo Tin tức tham khảo cũng đã đăng bài “Các bà bầu Trung Quốc tới Mỹ sinh con, từ du lịch sinh nở biến thành tội phạm bỏ trốn”. Bài báo cho rằng, nếu các bà bầu tiếp xúc với công ty môi giới sinh con có vấn đề vi phạm pháp luật, bản thân họ trở thành “nhân chứng”; nếu từ chối phối hợp cơ quan chức năng Mỹ điều tra, họ sẽ trở thành đối tượng bị tình nghi về mặt tư pháp và trở thành mục tiêu bị truy nã.
