Ngày 10/4, hãng tin Fairfax Media của Australia dẫn các nguồn giấu tên cho biết, các cuộc đàm phán sơ bộ đã diễn ra giữa Chính phủ Trung Quốc và Chính phủ Vanuatu để thảo luận về việc Bắc Kinh thiết lập căn cứ quân sự trên đảo quốc này.
Theo hãng tin trên, viễn cảnh về một tiền đồn quân sự của Trung Quốc quá gần Australia cũng đã được thảo luận ở cấp cao nhất tại Canberra và Washington. Fairfax Media cho biết, các cuộc thảo luận sơ bộ bao gồm một thỏa thuận tiếp cận ban đầu, theo đó tàu hải quân Trung Quốc được phép cập bến để được bảo dưỡng, tiếp liệu và tiếp vận, từ đó sẽ dẫn tới việc xây dựng một căn cứ quân sự hoàn chỉnh.
Một căn cứ cách bờ biển Australia chưa đầy 2.000km sẽ đe dọa làm đảo lộn sự cân bằng chiến lược lâu dài trong khu vực, đặt Trung Quốc vào vị thế có lực lượng chiếm ưu thế ở Thái Bình Dương. Sự thay đổi này có nguy cơ dẫn tới xung đột với Mỹ.
Bắc Kinh được cho là đã chi hàng trăm triệu USD để phát triển quốc gia Vanuatu chỉ có dân số 270.000 người và hồi tuần trước đã cam kết xây một tư dinh chính thức mới cho Thủ tướng nước này Charlot Salwai.
Cùng ngày, Ngoại trưởng Australia Julie Bishop cho biết bà đã được các quan chức Vanuatu trấn an rằng không có đề xuất chính thức nào từ phía Bắc Kinh. Trả lời phỏng vấn đài phát thanh ABC, Ngoại trưởng Bishop nói: “Chính quyền Vanuatu cho biết không có đề xuất nào như vậy, nhưng thực tế là Trung Quốc đang tiến hành các hoạt động đầu tư cơ sở hạ tầng trên toàn thế giới. Tuy nhiên, tôi vẫn tin tưởng Australia là lựa chọn đối tác chiến lược của Vanuatu”.
Ngoại trưởng Vanuatu Ralph Regenvanu ngay sau đó đã bác thông tin trên của Fairfax Media. Ông cho rằng, thông tin này được đưa ra liên quan tới việc Vanuatu gần đây sử dụng tài trợ của Trung Quốc để mở rộng bến cảng trên đảo Espiritu Santo – đảo lớn nhất của nước này. Bên cạnh đó, ông Regenvanu khẳng định rằng thông tin về việc Trung Quốc lập căn cứ quân sự ở Vanuatu là sai lệch, đồng thời cho hay không ai trong chính quyền nước này từng bàn về một căn cứ như vậy.
Theo ông Regenvanu, Vanuatu là quốc gia không liên kết và không quan tâm tới việc quân sự hóa hay lập bất kỳ một căn cứ quân sự nào.
Tuy nhiên, nếu Trung Quốc đạt được thỏa thuận như trên với quốc gia Nam Thái Bình Dương Vanuatu thì căn cứ này sẽ là tiền đồn quân sự thứ hai của Trung Quốc ở nước ngoài. Căn cứ đầu tiên của Bắc Kinh là ở Djibouti thuộc vùng Sừng châu Phi.
Một kế hoạch như vậy sẽ đánh dấu sự mở rộng các tham vọng quân sự của Trung Quốc vượt ra ngoài các hoạt động gây tranh cãi của nước này ở châu Á.
