Lễ ký bản ghi nhớ thỏa thuận hợp tác đôi bên Việt - Mỹ, tiếp nhận tượng trưng Hồ sơ Di sản chiến tranh Việt Nam do Trung tâm Việt Nam và Lưu trữ tại Đại học Công nghệ Texas - Hoa Kỳ bàn giao, được tổ chức sáng 2/6 tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam. Đây là hoạt động nhằm hưởng ứng kỷ niệm 75 năm Ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi Thi đua ái quốc (11/6/1948-11/6/2023). Ảnh: Trọng Quân.

Hoạt động do tổ chức Trái tim Người lính Việt Nam phối hợp với CLB Mãi mãi tuổi 20 và Viện Nghiên cứu, Bảo tồn và Phát huy Văn hóa dân tộc tổ chức. Ảnh: Trọng Quân.

Đại tá, cựu chiến binh, nhà văn Đặng Vương Hưng đồng thời là người sáng lập kiêm Chủ tịch tổ chức Trái tim Người lính Việt Nam cho biết nhiều di vật, kỷ vật của bộ đội miền Bắc và quân Giải phóng miền Nam bị thất lạc, bị hủy trong kháng chiến chống Mỹ. “Tuy nhiên, nhiều di vật và kỷ vật được Trung tâm Việt Nam và Lưu trữ tại Đại học Texas số hóa hình ảnh và thông tin trong dự án phi lợi nhuận - Hồ sơ Di sản Chiến tranh Việt Nam. Những tư liệu này chứa đựng nhiều thông tin riêng tư, rất cảm động và thiêng liêng, của các liệt sĩ”, Đại tá Đặng Vương Hưng nêu. Ảnh:Trọng Quân.

Trung tâm Việt Nam và Lưu trữ (VNCA) tại Đại học Công nghệ Texas (Tech University) được thành lập năm 1989 với nhiệm vụ thu thập và bảo quản các tài liệu, thông tin về chiến tranh của Mỹ tại Việt Nam. Đến nay, VNCA thu thập được hơn 30 triệu trang tài liệu, bao gồm thư từ, sổ tay, ảnh, bản đồ, báo chí, ấn phẩm, bản ghi âm, phim, video, sách và các tư liệu khác liên quan đến chiến tranh và lịch sử Việt Nam... Ảnh: Trọng Quân.

Trong số hơn 30 triệu trang tài liệu của VNCA đang lưu giữ, có hơn 2,7 triệu trang về Quân đội Nhân dân Việt Nam và Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam thu được trên chiến trường. Những tài liệu độc đáo này chứa nhiều thông tin về các hoạt động quân sự, bao gồm thông báo tử vong, danh sách và địa điểm chôn cất liệt sĩ. Ảnh: Trọng Quân.

VNCA đang thực hiện dự án sử dụng các tài liệu và tư liệu phong phú để tìm kiếm thông tin về các liệt sĩ hy sinh trong chiến tranh và được chôn cất, nhưng hài cốt vẫn còn mất tích, chưa được trả về với gia đình. VNCA cũng thực hiện việc trao trả di sản (nhật ký, thư riêng...) cho các cá nhân, hoặc thân nhân liệt sĩ. Ảnh: Trọng Quân.

Dịp này, đại diện thân nhân 5 gia đình liệt sĩ đến từ nhiều vùng miền trên cả nước đến nhận di sản gồm 5 nhật ký và 30 lá thư được viết trong thời gian chiến tranh. Ảnh: Trọng Quân.

Đại diện các gia đình liệt sĩ xúc động khi được tiếp nhận những di sản này. “Vô cùng cảm ơn BTC cho chúng tôi cơ hội nhìn lại những dòng nhật ký của anh trai tôi”, thân nhân gia đình liệt sĩ Phan Đình Điều (đến từ Hải Dương) nói. Ảnh: Trọng Quân.

Cũng trong sự kiện này, BTC giới thiệu tác phẩm Đức Mẹ online (NXB Hội Nhà văn, 2023) của cựu binh, nhà nghiên cứu Văn hóa Đông - Tây, nhà báo Đặng Vương Hạnh (hiện là Phó tổng biên tập Tạp chí Thương Gia). Đức Mẹ online có dung lượng gần 300 trang gồm 8 truyện ngắn, với đề tài tình yêu, hạnh phúc gia đình và cả những vấn đề hậu chiến. Ảnh: Trọng Quân.