 |
Dấu chân của loài khủng long theropod xuất hiện ở lưu vực Sousa ở đông bắc Brazil.(Ảnh: Ismar de Souza Carvalho) |
Các nhà cổ sinh vật học đã tìm thấy hơn 260 dấu chân khủng long từ đầu Kỷ Phấn trắng ở Brazil và Cameroon, hiện cách nhau hơn 6.000 km ở hai bờ đối diện của Đại Tây Dương.
Louis L. Jacobs, nhà cổ sinh vật học tại Đại học Southern Methodist ở Texas, Mỹ và là tác giả chính của một nghiên cứu vừa được Bảo tàng Lịch sử và Khoa học Tự nhiên New Mexico công bố, cho biết những dấu chân này có độ tuổi, hình dạng và bối cảnh địa chất tương tự nhau.
Hầu hết các dấu chân hóa thạch được tạo ra bởi khủng long theropod ba ngón, trong khi một số ít có thể là của loài khủng long chân thằn lằn bốn chân chậm chạp với cổ và đuôi dài hoặc loài ornithischia, có cấu trúc xương chậu tương tự như chim, đồng tác giả nghiên cứu Diana P.
Con đường mòn đã kể câu chuyện về cách chuyển động của các khối đất liền khổng lồ tạo ra điều kiện lý tưởng cho khủng long trước khi các siêu lục địa tách ra thành bảy lục địa mà chúng ta biết ngày nay.
Những dấu chân dưới bùn và phù sa
Jacobs cho biết những dấu chân này được lưu giữ trong bùn và phù sa dọc theo các con sông và hồ cổ đại từng tồn tại trên siêu lục địa Gondwana, nơi tách ra khỏi khối đất liền lớn hơn.
Châu Phi và Nam Mỹ bắt đầu tách ra khỏi nhau khoảng 140 triệu năm trước. Sự tách biệt này tạo ra các vết nứt trên lớp vỏ Trái Đất, và khi các mảng kiến tạo bên dưới Nam Mỹ và châu Phi trôi đi, magma trong lớp phủ Trái Đất tạo ra lớp vỏ đại dương mới. Theo thời gian, Nam Đại Tây Dương lấp đầy khoảng không giữa hai lục địa.
Trong cả hai lưu vực, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy dấu vết khủng long, trầm tích sông và hồ cổ đại và phấn hoa hóa thạch. Các trầm tích bùn do sông và hồ để lại chứa dấu chân khủng long, bao gồm cả dấu chân của động vật ăn thịt, chứng minh rằng các thung lũng sông này có thể cung cấp những con đường cụ thể để sự sống di chuyển qua các lục địa cách đây 120 triệu năm.
Những dấu chân kể chuyện
Trong khi hóa thạch khủng long có thể mang lại những hiểu biết độc đáo về các loài động vật từng lang thang trên hành tinh này hàng triệu năm trước, dấu chân của chúng lại cung cấp những góc nhìn khác về quá khứ.
Jacobs cho biết: "Dấu chân khủng long là bằng chứng về hành vi của khủng long, cách chúng đi bộ, chạy hoặc chúng đi cùng ai, đi qua môi trường nào, đi theo hướng nào và chúng ở đâu khi làm như vậy".
Thật khó để xác định loài khủng long cụ thể nào đã di chuyển dọc theo lưu vực Đại Tây Dương, nhưng chúng đại diện cho bức tranh toàn cảnh hơn về khí hậu cổ đại và cách các loài động vật khác nhau phát triển mạnh trong môi trường mà sự tách giãn lục địa tạo ra.
Jacobs đã kết bạn với tác giả nghiên cứu Ismar de Souza Carvalho, hiện là giáo sư khoa địa chất tại Đại học Liên bang Rio de Janeiro. Jacobs đang nghiên cứu về chuyển động của khủng long từ phía châu Phi, trong khi Carvalho đang nghiên cứu về chúng từ phía Brazil.
Khi nghiên cứu về các lưu vực ở Châu Phi và Nam Mỹ tiếp tục trong những thập kỷ tiếp theo, Jacobs và Carvalho cùng các đồng nghiệp đã xem xét thực địa hiện có và mới để phân tích các khía cạnh phù hợp. Nghiên cứu mới được công bố để tưởng nhớ Lockley, người đã dành cả sự nghiệp của mình để nghiên cứu dấu chân khủng long.
Jacobs nói: “Chúng tôi muốn kết hợp các bằng chứng địa chất và cổ sinh vật học mới và đang phát triển để kể một câu chuyện cụ thể hơn về địa điểm, lý do và thời điểm xảy ra sự phân tán giữa các lục địa”.
