“Tây du ký 1986” là phiên bản chuyển thể kinh điển nhất từ tiểu thuyết cùng tên của Ngô Thừa Ân kể cả truyền hình lẫn điện ảnh. Bộ phim tạo nên cơn sốt trên toàn châu Á vào thời điểm phát sóng lần đầu và sau ba thập kỷ vẫn giữ nguyên sức hút, được chiếu đi chiếu lại hàng trăm, hàng nghìn lần.
Phim cũng tạo ra loạt vai diễn kinh điển như Tôn Ngộ Không (Lục Tiểu Linh Đồng), Trư Bát Giới (Mã Đức Hoa), Sa Tăng (Diêm Hoài Lễ), Đường Tăng (Trì Trọng Thụy – Từ Thiếu Hoa); đến phụ như nữ vương Tây Lương Nữ Quốc (Chu Lâm), Bạch Cốt Tinh (Dương Xuân Hà), Quan Âm Bồ Tát (Tả Đại Phân), Phật Tổ Như Lai (Chu Long Quảng)…
Đối với nhiều người, những vai diễn trong “Tây du ký” là vai diễn duy nhất mang đến danh tiếng, cũng như được khán giả nhớ đến. Không ít người đến tận bây giờ vẫn dựa vào ánh hào quang khi xưa để “kiếm cơm”.
Tuy nhiên, có một diễn viên lại chối bỏ tác phẩm kinh điển này, thậm chí muốn xóa bỏ sự tồn tại của nó dù đã hơn ba thập kỷ trôi qua. Đó là nghệ sĩ gạo cội Dương Xuân Hà, người thủ vai Bạch Cốt Tinh.
“Mối hận” ba thập kỷ
Trong đời mình, Dương Xuân Hà chỉ tham gia một phim truyền hình duy nhất – Tây du ký 1986. Bộ phim mang đến danh tiếng cho bà với vai diễn được ca tụng là “Bạch Cốt Tinh kinh điển nhất lịch sử”.
Dương Xuân Hà vào vai Bạch Cốt Tinh. Tuy nhiên, mỗi lần báo chí hỏi về vai diễn này, bà khó chịu ra mặt, đến mức thẳng thừng tuyên bố: “Tôi không muốn nhắc đến bộ phim đó”. Bà còn không ít lần từ chối lời mời của các chương trình truyền hình vì biết có diễn viên của “Tây du ký 1986” tham dự.
Nguồn cơn của “mối hận” dai dẳng này là từ cố đạo diễn Dương Khiết – người có công lớn cho sự thành công của bộ phim về thầy trò Đường Tăng.
Năm xưa, khi tuyển diễn viên cho phim, Dương Khiết nhắm ngay vai Bạch Cốt Tinh trong tập “Ba lần đánh Bạch Cốt Tinh” cho Dương Xuân Hà. Nữ đạo diễn đặc biệt ấn tượng với vai diễn của Dương Xuân Hà trong “Chim sơn quyên”.
Thời điểm đó, Dương Xuân Hà là một trong những nghệ sĩ hàng đầu trên sân khấu Thượng Hải. Bà chẳng mấy mặn mà với vai diễn yêu quái phản diện này.
Dương Khiết phải nhờ đến mối quan hệ để gửi cho nữ nghệ sĩ họ Dương hai tập kịch bản, cũng như thuyết phục bà tham gia đoàn phim. Sau khi đọc kịch bản, Dương Xuân Hà đồng ý đóng Bạch Cốt Tinh, nhưng kèm điều kiện phải giao luôn vai nữ vương Tây Lương Nữ Quốc cho bà.
Cực chẳng đã, đạo diễn Dương Khiết đồng ý. Tuy nhiên, sau khi Dương Xuân Hà hóa thân xuất sắc vào một Bạch Cốt Tinh xinh đẹp, gian xảo và độc ác, đạo diễn Dương Khiết lại “lật lọng”, tuyên bố đã giao vai nữ vương Tây Lương Nữ Quốc cho Chu Lâm.
Đạo diễn Dương Khiết hứa cho Dương Xuân Hà đóng Tây Lương nữ vương, nhưng cuối cùng lại giao cho Chu Lâm. Dương Xuân Hà thực sự rất tức giận bởi bà luôn là người coi trọng chữ tín. Thất vọng trước thái độ của Dương Khiết, bà từ mặt ê kíp “Tây du ký 1986” từ đó. Sau này, nữ đạo diễn Dương Khiết từng công khai xin lỗi Dương Xuân Hà trên truyền hình. “Con người tôi chưa bao giờ biết nói dối. Nhưng quả thật, lần đó tôi đã nuốt lời. Cả đời này, người tôi có lỗi nhất chính là Dương Xuân Hà”, bà nói trong nước mắt.
Tuy nhiên, Dương Xuân Hà không chấp nhận lời xin lỗi đó và đến giờ vẫn không muốn liên quan gì đến “Tây du ký 1986”.
Dương Xuân Hà sinh năm 1943 tại Thượng Hải. Xuất thân trong gia đình bình thường nhưng với tình yêu nghệ thuật, bà trở thành nữ nghệ sĩ kinh kịch hàng đầu Trung Quốc. Sau sự cố ở “Tây du ký 1986”, bà không đóng phim truyền hình nữa mà tập trung cho các vai diễn trên sân khấu.
Dương Xuân Hà rất kín tiếng về đời tư, không ai biết gì về gia đình bà. Trong một lần hiếm hoi xuất hiện trước ông kính vài năm gần đây, bà vẫn giữ được sự minh mẫn, tinh thần rạng rỡ dù đã ngoài 70.
Những hình ảnh hiếm hoi tuổi xế chiều của Dương Xuân Hà. 
