Có những chỉ dấu ban đầu cho thấy chloroquine và hydroxychloroquine có thể có hiệu quả trong việc điều trị người mắc COVID-19, nhưng mức độ thử nghiệm lâm sàng chưa đủ và giới khoa học lo ngại chúng có tác động tiêu cực tới tim bệnh nhân.
Giờ đây, thử nghiệm chloroquine ở Brazil đã phải chấm dứt sớm hơn dự định; các bệnh viện ở Thụy Điển cẩn trọng hơn khi dùng chloroquine và hydroxychloroquine để chữa trị bệnh nhân COVID-19, thậm chí cân nhắc không sử dụng; và giới chuyên gia tim mạch Mỹ đang thúc giục các bác sĩ cảnh giác về khả năng biến chứng nghiêm trọng khi dùng hai loại thuốc này cho người mắc cả COVID-19 và bệnh tim mạch.
Hiện nay, Cục Dược phẩm và Thực phẩm Mỹ vẫn chưa phê chuẩn bất kỳ loại thuốc chữa COVID-19 nào, nhưng do tình huống khẩn cấp, cơ quan này cho phép dùng chloroquine và hydroxychloroquine cho bệnh nhân COVID-19 nhập viện.
Chloroquine tương tự hydroxychloroquine, nhưng hydroxychloroquine được coi là phiên bản chloroquine ít độc tính hơn, ít tác dụng phụ lên thị lực hơn.
Hai loại thuốc này ban đầu được dùng để điều trị bệnh sốt rét. Bên cạnh tác dụng kháng sốt rét, chloroquine và hydroxychloroquine còn có hiệu quả với viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ và một số trường hợp bệnh lý khác do nhạy cảm với ánh sáng.
“Hydroxychloroquine được dùng rộng rãi trong điều trị bệnh lupus và nó an toàn hơn nhiều so với chloroquine. Tuy nhiên, vẫn còn nỗi lo về dư lượng”, ông William Schaffner, giáo sư về bệnh truyền nhiễm và y tế dự phòng, công tác tại ĐH Vanderbilt (Mỹ), nói.
Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho rằng, chloroquine và hydroxychloroquine, đặc biệt là hydroxychloroquine có thể là nhân tố dẫn tới thay đổi lớn trong cách điều trị bệnh nhân COVID-19. Ngày 13/4, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) nói rằng, họ đang chờ kết quả các nghiên cứu đánh giá kết quả sử dụng hai loại thuốc này trong điều trị COVID-19.
Hiện giờ không có bằng chứng thử nghiệm kiểm soát ngẫu nhiên cho thấy chloroquine và hydroxychloroquine có tác dụng; các bác sĩ được khuyến cáo thận trọng tìm hiểu tác dụng phụ của thuốc, TS Mike Ryan, giám đốc điều hành của Chương trình Y tế khẩn cấp của WHO, nói tại cuộc họp báo ở Geneva ngày 13/4.
Rối loạn nhịp tim, tử vong
Tại Brazil, một nghiên cứu sơ bộ về việc sử dụng chloroquine diphosophate để điều trị 81 người có triệu chứng COVID-19 đã phải kết thúc sớm hơn dự định sau khi một số bệnh nhân tử vong và các nhà nghiên cứu nhận thấy chloroquine diphosophate liều cao liên quan rối loạn nhịp tim nghiêm trọng.
Trong nghiên cứu này, bệnh nhân được cho dùng 600mg chloroquine ngày 2 lần trong vòng 10 ngày, hoặc 450mg trong 5 ngày (nhưng chỉ có ngày đầu tiên dùng 2 lần). Tất cả bệnh nhân cũng được cho dùng thuốc kháng sinh ceftriaxone và azithromycin.
Đến ngày thử nghiệm thứ 6, các nhà nghiên cứu tạm dừng sau khi 11 bệnh nhân tử vong. Đến khi nghiên cứu dừng lại hẳn, thêm một số bệnh nhân tử vong. Cuối cùng, có ít nhất 2 bệnh nhân thuộc nhóm dùng liều cao bị rối loạn nhịp tim nghiêm trọng (có thể dẫn tới tử vong) và không ai trong nhóm dùng liều thấp bị tình trạng này.
Hồi tháng 3, một người đàn ông ở bang Arizona (Mỹ) và vợ đã tự dùng chloroquine phosphate để chữa COVID-19 và kết quả là chồng tử vong, vợ nguy kịch.
