Trong khuôn khổ khung chương trình như mọi khi với dàn xe tăng thế hệ mới nhất và giàn tên lửa tầm ngắn có thể bắn tới thủ đô của láng giềng Hàn Quốc, có tới gần nửa thời lượng diễu hành hôm qua dành cho khối dân sự minh hoạ các nhu cầu kinh tế quốc nội. Chủ đích hoà bình hiển lộ trong làn sóng động tác hàng chục nghìn bó hoa và áp phích vui reo cùng 20.000 người biểu diễn trên quảng trường Kim Nhật Thành vốn được luyện tập hàng tháng trời. Định hướng kinh tế còn thể hiện ở phát biểu khai mạc ngôn từ khá nhẹ nhàng của chủ tịch quốc hội Triều Tiên Kim Yong Nam diễn đạt bằng ngữ điệu và giọng nói mềm mỏng hơn nhiều trước một cuộc diễu binh.
 |
Nữ quân nhân diễu binh tại lễ kỷ niệm 70 năm quốc khánh Triều Tiên (Nguồn: Kin Cheung/Associated Press)
Cử chỉ của nhà lãnh đạo Kim Jong Un suốt hai tiếng buổi sáng cũng được các nhà quan sát cho là song hành với thông điệp hướng đến hoà dịu. Chẳng những không đọc diễn văn huấn thị kiểu nhà binh như thường thấy các lần trước, ông Kim còn dạo trên hành lang lễ đài với động tác thong dong hiếm có cùng phái viên đặc biệt Lật Chiến Thư, nhân vật số ba của Đảng Cộng sản Trung Quốc.
Sự vắng mặt của chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình không như kế hoạch trước đó một tháng được diễn dịch là để dành cho các cam kết hiện thực hoá các ý tưởng kinh tế của ông Kim tại một cuộc thượng đỉnh lưỡng quốc mà ông Lật cam kết nhất định sẽ diễn ra cuối năm nay.
Nhưng mục tiêu kinh tế mà Bình Nhưỡng hướng tới có vẻ cũng đi kèm thông điệp răn đe nếu biết lễ kỷ niệm quốc khánh năm nay có sự tham gia của bộ đội chính quy thuộc tất cả các quân binh chủng. Hai lễ kỷ niệm quốc khánh gần đây nhất, năm 2008 và 2013 khi quan hệ Mỹ - Triều căng như dây đàn, chỉ là diễu hành của các lực lượng dân quân tự vệ với tên gọi chính thức là “Tự vệ Đỏ Công Nông” (Worker Peasant Red Guards). Sức mạnh quân sự thường được khoe trong các sự kiện riêng diễn ra hằng năm mà mới đây nhất là ngay trước thế vận hội mùa đông quốc tế ở Hàn Quốc tháng 2/2018.
Tại sự kiện hôm qua, các khí tài quân sự trình diễn gồm các vũ khí tấn công cự ly ngắn tối tân nhất bao gồm cả các khẩu pháo tự hành hạng nặng, đủ sức đe doạ nước láng giềng. Khó mà biết liệu đây có phải là cách gửi thông điệp răn đe phe cứng rắn ở Hàn Quốc hay không khi quốc hội nước này chưa chắc thông qua tuyên bố Bàn Môn Điếm lịch sử mà hai miền Triều Tiên đạt được hồi tháng 4 vừa qua. Trái với mong muốn của đảng Dân chủ cầm quyền, các đảng đối lập chính trong quốc hội như đảng Tự do Hàn Quốc và đảng Bareunmirae, cho rằng không thể vội thông qua cho đến khi có thêm tiến triển trong tiến trình phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên.
Hôm nay, 10/9, chủ tịch đảng Dân chủ cầm quyền Lee Hae-chan hối thúc các bên “không nên chính trị hoá tiến trình pháp lý” khi chính phủ của đảng này định trình quốc hội phê chuẩn sau cuộc họp nội các ngày mai, 11/9.
Bên cạnh đó, việc Triều Tiên không khoe dàn vũ khí chiến lược có tầm bắn đến Mỹ kiểu như Hwasong-15 được cho có thể biểu hiện chiến lược mặc cả mới với Mỹ về hạt nhân. Dù ca ngợi đối tác Kim với những lời lẽ chưa từng có sau lễ kỷ niệm 70 năm quốc khánh Triều Tiên, “Cám ơn Chủ tịch Kim. Hai chúng ta sẽ cùng chứng minh rằng mọi người đã sai”, tổng thống Trump thừa hiểu chưa có bất cứ bước đi thực sự có ý nghĩa nào của việc khởi động tiến trình phi hạt nhân hoá như cách hiểu của phía Mỹ.
Xem ra lễ kỷ niệm hôm qua có vẻ là cuộc trình diễn cả hai “mặt hàng” củ carrot và cây gậy, thông điệp không chỉ cho thượng đỉnh lần ba giữa chủ tịch Kim Jong Un với tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in tại Bình Nhưỡng tuần tới. Dù thế, với việc duy trì các chương trình lễ hội đến tháng sau nhằm thu hút hơn nữa du khách với giá vé đắt khét 100-800 USD/vé, dường như Bình Nhưỡng không thể không nghiêm túc khát vọng hoà bình ở đất nước 25 triệu dân mà 40% chưa đủ ăn và 20% trẻ thiếu dinh dưỡng.
