Có người ngã xuống giữa lòng biển mẹ còn chưa kịp yêu. Có chiến sĩ hy sinh khi người vợ ở đất liền chờ ngày về để đặt tên cho con, bỏ lại sau lưng bố mẹ già yếu không nơi nương tựa. Đó là những liệt sĩ ở tiểu đoàn DK1 Vùng 2 Hải quân, mà liệt sĩ đại úy Vũ Quang Chương là một điển hình của sự hy sinh cao cả ấy.
Phúc Nguyên 2A qua lời kể của “Thủy chết trôi”
Ngày 5/7 tới đây, Cụm kinh tế - khoa học- dịch vụ kỷ niệm tròn 25 năm ngày thành lập. Gần 25 năm qua, 15 nhà giàn DK1 có sự đổi thay rất nhiều nhất là đời sống sinh hoạt, huấn luyện của các chiến sĩ. Các thế hệ chiến sĩ nhà giàn DK1 thời đầu xây dựng, người còn, người nghỉ hưu, người chuyển ngành, hoặc ra quân, nhưng hỏi về sự kiện nhà giàn Phúc Nguyên 2A chìm trong bão tố tháng 12/1998 thì không ai quên. “Sự hy sinh ấy đã ngấm vào máu thịt, là bài học truyền thống khắc sâu trong tim chúng tôi rất đáng tự hào”- Thượng tá Nguyễn Thế Dĩnh, chính trị viên tiểu đoàn DK1 chia sẻ.
 |
Di ảnh Liệt sĩ đại úy Vũ Quang Chương
Để hiểu một cách tường tận sự hy sinh của liệt sĩ đại úy Vũ Quang Chương trong vụ sập nhà giàn Phúc Nguyên 2A năm 1998, lần theo địa chỉ chúng tôi đến nhà anh Hoàng Văn Thủy, nguyên chiến sĩ báo vụ trên nhà giàn Phúc Nguyên 2A thủa ấy - người đã cùng 5 đồng đội bơi trên biển suốt 14 giờ đồng hồ và sống sót trở về. Đồng đội cũ gọi Thủy bằng cái tên thân mật “Thủy tộc”, hoặc “Thủy chết trôi”.
Căn nhà cấp bốn sâu hun hút trong “hẻm giáo viên” đường 30 tháng 4, TP Vũng Tàu, Thủy đón chúng tôi bằng cái bắt tay thân mật rồi cười hà hà “Lâu quá không gặp anh. Nhanh thật, mới ngày nào trôi trên biển tưởng chết, vậy mà đã hơn chục năm”.
Sau tuần trà đặc quánh, anh kể cho tôi nghe lại về câu chuyện nhà giàn Phúc Nguyên tháng 12/1998. Tự dưng Thủy nghẹn lại, mắt anh rưng rưng xúc động nhìn ra khoảng trống trước sân nhà. “Đó là những ngày gian khổ nhưng tự hào đáng sống nhất”, anh bắt đầu câu chuyện bằng khẳng định kiêu hãnh ấy.
Chiều 12/12/1998, cơn bão số tám có tên quốc tế Fathes đổ bộ vào vùng biển DK1. Cụm nhà giàn Phúc Nguyên 2A (DK1/6) đúng vệt đi của bão. Mệnh lệnh từ Sở chỉ huy Lữ đoàn 171: “Tất cả nhà giàn chuẩn bị sẵn sàng đối phó với sóng gió, đề phòng tình huống xấu nhất xảy ra khi nhà giàn đổ. Các tàu trực ở khu vực nhanh chóng về Côn Đảo trú bão”.
 |
Chiếc phao bè này, 6 chiến sĩ nhà giàn DK1/6 từng bám trên đó chống chọi với bão tố 14 giờ giữa đêm đen, chờ tàu đến cứu. Ảnh: Tuấn Cường
Nhận lệnh cấp trên, chỉ huy trưởng nhà giàn Phúc Nguyên 2A, đại úy Vũ Quang Chương nhanh chóng hội ý, giao nhiệm vụ cho từng người, làm tốt công tác chuẩn bị, sẵn sàng đối phó với sóng gió. Lúc 16 giờ ngày 12/12/1998, trên vùng biển thềm lục địa quanh nhà giàn không còn hình bóng một con tàu, tất cả đã đi tránh bão. Sóng mỗi lúc một lớn hơn. Càng về chiều sóng càng dữ dội. Những con sóng lừng lững như quả núi liên tiếp ập đến làm nhà giàn rung lắc mạnh. Mặt biển mịt mù trắng xóa, gió rít giật ầm ầm, chỉ cần sơ sẩy là bị gió hất tung xuống biển.
“Lúc ấy, mọi người sẵn sàng hy sinh, nhưng rất bình tĩnh. Anh em còn trêu nhau nếu có chết, thì để vợ cho người khác dùng. Thằng An còn bảo, tao chết thì có gì đâu, chỉ thương là vợ tao mới đẻ, tao chưa biết mặt con nữa. Thương nhất là anh Chương thôi, chưa có một mảnh tình vắt vai.
Hoàng Văn Thủy - nguyên chiến sĩ báo vụ 1 nhà giàn Phúc Nguyên 2A
Trên nhà giàn lúc ấy có 9 chiến sĩ: Trạm trưởng Vũ Quang Chương, trạm phó Dương Văn Hoan, y sĩ Nguyễn Hữu Tôn, nhân viên cơ yếu Hà Công Dụng, nhân viên thông tin Hoàng Văn Thủy, nhân viên báo vụ Phí Ngọc Thuật, pháo thủ Nguyễn Văn Thơ, nhân viên ra đa Lê Đức Hồng, nhân viên cơ điện Nguyễn Văn An. Tất cả 9 chiến sĩ mặc sẵn áo phao, lấy giây mồi buộc vào tay nhau để nếu chẳng may nhà giàn đổ xuống biển, thì vẫn tìm thấy nhau, chết thì vẫn còn xác.
“Lúc ấy, mọi người sẵn sàng hy sinh, nhưng rất bình tĩnh. Anh em còn trêu nhau nếu có chết, thì để vợ cho người khác dùng. Thằng An còn bảo, tao chết thì có gì đâu, chỉ thương là vợ tao mới đẻ, tao chưa biết mặt con nữa. Thương nhất là anh Chương thôi, chưa có một mảnh tình vắt vai. Bọn em cười rất lạc quan, vô tư. Anh biết không, thật ra lúc đó trong tim bọn em đang chảy máu. Muốn khóc mà không khóc được, thương bố mẹ và nhớ đất liền vô cùng”, anh Thủy kể.
Lao xuống biển cờ Tổ quốc không rời
Nhà giàn lắc lư chao đảo theo sóng. Không thể trụ được nữa, đại úy Vũ Quang Chương chỉ huy tốp 2 nhảy xuống biển lần theo dây mồi, bằng mọi cách phải bám phao cứu sinh. Trên tốp 2 có chỉ huy phó quân sự Trung úy Dương Văn Hoan, chiến sĩ Cơ yếu Hà Công Dụng, Thuật- chiến sĩ pháo thủ.
Trên nhà giàn lúc này chỉ còn Thủy, Chương và chiến sĩ cơ điện. Trước khi rời nhà Chương còn cẩn thận đóng tất cả cửa nhà lại nếu đổ thì anh em không bị nước hút vào trong. Chương lặng lẽ đến mở tủ, cầm lá cờ Tổ quốc ôm lên ngực mình rồi gấp gọn cùng với cuốn sổ vàng truyền thống cho vào bao bảo quản gói chặt, còn Thủy đem theo một súng tín hiệu và 6 viên đạn, các tài liệu mật của ngành thông tin rồi lên máy lần cuối với đài canh 01.
Thủy bình tĩnh dặn chị Vân ở đài canh Sở Chỉ huy Hải Phòng: “Chị Vân ơi. Em là Hoàng Văn Thủy. Quê em ở Mỹ Sơn xã Lưu Sơn huyện Đô Lương Nghệ An. Bố em là Hoàng Văn Sơn mẹ em là Lê Thị Thịnh. Nếu em chết, nhờ chị viết thư về gia đình báo cho nhà em biết nhé”, rồi cùng Chương nhảy xuống biển trong tiếng gào thét của đồng đội phát qua máy I Com sóng cực ngắn: “Thủy ơi nhảy đi, nhảy đi”.
Giữa sóng gió và trời tối đen như mực không nhìn thấy gì dù trong gang tấc, Chương hô lớn: “Tất cả anh em bám chặt vào phao bè và ra khỏi vòng xoáy”. Đúng lúc đó một con sóng kinh hoàng dựng lên như vách núi đập mạnh làm cho trạm đổ hoàn toàn. Chương và 2 đồng đội của anh bị hất tung không bám được vào dây nữa. Con sóng ấy đã cướp mất anh và hai đồng đội Nguyễn Văn An và Lê Đức Hồng.
Bản tình ca đẹp mãi tên anh
Liệt sĩ đại úy Vũ Quang Chương quê ở thôn Tri Chỉ, xã Thụy Trường, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình. Năm 1986, nhập ngũ vào quân đội. Trước khi về tiểu đoàn DK1 công tác, đại úy Chương đã được đào tạo sĩ quan chỉ huy cấp phân đội binh chủng hợp thành tại Trường Sĩ quan lục quân 1 (Sơn Tây, Hà Nội). Tháng 7 năm 1998, anh ra nhà giàn DK1/6 (Phúc Nguyên 2A) làm nhiệm vụ trên cương vị chỉ huy trưởng nhà giàn cùng 8 đồng đội khác. Anh hy sinh rạng sáng ngày 13/12/1998 khi vừa bước sang tuổi 30.
Sau đúng 15 năm anh dũng hy sinh giữa lòng biển mẹ, ngày 13/12/2013, Chủ tịch nước đã ký Quyết định số 2364/QĐ-CTN truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân cho liệt sĩ đại úy Vũ Quang Chương, nguyên chỉ huy trưởng nhà giàn DK1/6 Tiểu đoàn DK1, Vùng 2 Hải quân, vì “Đã có thành tích đặc biệt xuất sắc trong nhiệm vụ chiến đấu và phục vụ chiến đấu, góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc”.
Theo thiếu tá Bùi Quang Phẩm, trưởng ban tuyên huấn Bộ Tư lệnh Vùng 2 Hải quân, Lễ công bố truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang cho liệt sĩ đại úy Vũ Quang Chương, sẽ được diễn ra tại Bộ Tư lệnh Vùng 2 Hải quân, đúng dịp kỷ niệm 5 năm ngày thành lập Vùng 2 Hải quân (19/3/2009-19/3/2014) .
Liệt sĩ đại úy Vũ Quang Chương vĩnh viễn nằm lại biển khơi. Máu đào của anh đã hòa vào lòng biển, xương cốt của anh hóa đá san hô. Anh mãi mãi là biểu tượng cao đẹp của tuổi trẻ. Hành động ôm cờ Tổ quốc thanh thản đi vào lòng biển đã trở thành bất tử. Tên anh đã khắc vào lòng biển, thành bản tình ca. Sự hy sinh của anh đã tạo thành mạch nguồn sức mạnh to lớn, cổ vũ, động viên, thôi thúc thế hệ trẻ hôm nay có trách nhiệm với biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc mình.
