Tăng thuế bảo vệ môi trường chỉ để tăng thu: Khó thuyết phục dân

Đề xuất tăng thuế môi trường với xăng dầu chưa được xã hội đồng tình. Ảnh: Hồng Vĩnh.
Đề xuất tăng thuế môi trường với xăng dầu chưa được xã hội đồng tình. Ảnh: Hồng Vĩnh.
TP - Nhận định trên được cơ quan thẩm tra đưa ra khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế bảo vệ môi trường (BVMT), chiều 13/9.

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng, trên cơ sở cân nhắc các yếu tố, dự thảo luật đề nghị điều chỉnh khung thuế BVMT đối với xăng, dầu là mức thuế tối thiểu điều chỉnh tăng bằng mức thuế cụ thể đang áp dụng; mức thuế tối đa điều chỉnh tăng bằng 2 lần mức thuế tối đa trong khung thuế hiện hành (trong đó xăng điều chỉnh từ 1.000-4.000 đồng/lít lên từ 3.000-8.000 đồng/lít). Riêng đối với dầu hỏa, đề nghị giữ khung thuế BVMT như hiện hành, vì dầu hỏa là mặt hàng thiết yếu phục vụ cho đa số người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa.

Nhất trí với sự cần thiết phải sửa đổi, nhưng cơ quan thẩm tra, Ủy ban Tài chính - Ngân sách (TCNS) cho rằng, dự thảo luật chưa thực sự đảm bảo để thực hiện các mục tiêu đề ra. Đánh giá tác động của việc sửa đổi cũng chưa thuyết phục, chưa làm rõ được những tác động cụ thể đến doanh nghiệp, người dân, tăng trưởng kinh tế... Việc sửa đổi luật vẫn chủ yếu tập trung vào việc tăng thu NSNN hoặc để thuận tiện cho công tác quản lý. Điều này khó thuyết phục dư luận và sự đồng tình của xã hội.

Một trong những vấn đề nóng, được dư luận quan tâm thời gian qua là việc điều chỉnh gấp đôi khung thuế đối với xăng dầu. Ủy ban thẩm tra cho rằng, việc so sánh về tỷ lệ thuế trên giá cơ sở của Việt Nam với một số nước đang ở mức thấp (37,49% đối với xăng) như tờ trình của Chính phủ để làm căn cứ điều chỉnh mức thuế là chưa phù hợp với thực tế thu nhập của người dân Việt Nam (thấp so với các nước trong khu vực và trên thế giới), dẫn đến chi phí cho xăng, dầu so với thu nhập của người dân Việt Nam chiếm tỷ trọng rất cao.

Bộ Tài chính cũng chưa làm rõ được lộ trình cắt giảm thuế nhập khẩu đối với xăng, dầu và số giảm thu NSNN từ xăng, dầu theo lộ trình cắt giảm này; chưa có đánh giá tác động trong trường hợp điều chỉnh lên mức trần đối với xăng, dầu sẽ góp phần tăng thu bao nhiêu, tác động như thế nào đến sản xuất trong nước và đời sống của người dân, cũng như tăng trưởng kinh tế... Thường trực Ủy ban TCNS đề nghị Chính phủ cần làm rõ cơ sở khoa học để đề xuất nâng mức trần khung đối với xăng lên gấp 2 lần.

Về việc bổ sung cơ sở khoa học để nâng trần đối với xăng lên 2 lần, Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, ban soạn thảo sẽ bổ sung thêm nội dung tính toán định lượng để làm cơ sở đề xuất tăng khung. Ông Dũng nói thêm, theo đánh giá của một tổ chức uy tín của Mỹ thì mức thuế BVMT đối với xăng của Việt Nam cần được điều chỉnh trong khoảng từ 10 - 20 nghìn đồng/lít. Còn việc đánh giá tác động cụ thể cần căn cứ vào thời điểm thực tế điều chỉnh.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị Bộ Tài chính chuẩn bị dự thảo kĩ hơn, toàn diện và bao quát hơn đối tượng chịu thuế bảo vệ môi trường. Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, việc thực hiện chính sách thuế ổn định cũng làm cho người dân yên tâm làm ăn sản xuất, góp phần thúc đẩy kinh tế phát triển, tăng thu ngân sách nhà nước.

Một trong những vấn đề nóng, được dư luận quan tâm thời gian qua là việc điều chỉnh gấp đôi khung thuế đối với xăng dầu. Ủy ban thẩm tra cho rằng, việc so sánh về tỷ lệ thuế trên giá cơ sở của Việt Nam với một số nước đang ở mức thấp (37,49% đối với xăng) như tờ trình của Chính phủ để làm căn cứ điều chỉnh mức thuế là chưa phù hợp với thực tế thu nhập của người dân Việt Nam (thấp so với các nước trong khu vực và trên thế giới), dẫn đến chi phí cho xăng, dầu so với thu nhập của người dân Việt Nam chiếm tỷ trọng rất cao.

MỚI - NÓNG