Theo Thiếu tướng Trần Thế Quân, Cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an quận Hoàng Mai (Hà Nội) đã khởi tố vụ án “Vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ” theo điều 202 Bộ luật Hình sự và khởi tố bị can đối với ông Đinh Ngọc Thạch (thường gọi là Bình “còng”- cựu binh Vị Xuyên từng tham gia bảo vệ biên giới phía Bắc) để điều tra về hành vi này.
“Khi ra quyết định khởi tố như vậy thì có nghĩa là đã có dấu hiệu tội phạm. Trong trường hợp này, cơ quan công an không thể tự tiện miễn hay không miễn xử lý trách nhiệm hình sự cho một người nào đó được. Cơ quan điều tra sẽ kết luận, chuyển hồ sơ sang viện kiểm sát cùng cấp, từ đó viện kiểm sát sẽ nghiên cứu và có đề xuất với tòa án. Trong trường hợp này, TAND quận Hoàng Mai mới có quyền quyết định xử lý như thế nào”- Tướng Quân phân tích.
Áp dụng các quy định pháp luật hiện hành, Thiếu tướng Trần Thế Quân phán đoán, TAND quận Hoàng Mai có thể quyết định xử lý theo hướng miễn trách nhiệm hình sự, ban hành một hình phạt nhẹ hoặc xử án treo - hết thời hạn thử thách thì không còn án nữa.
Trong khi đó, Phó Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Sơn khẳng định, Công văn số 276/TANDTC-PC ngày 13/9/2016 của TAND Tối cao chỉ hướng dẫn trong hệ thống TAND các cấp về việc áp dụng một số quy định có lợi cho người phạm tội của Bộ luật hình sự năm 2015.
Vụ án của ông Đinh Ngọc Thạch hiện nay vẫn đang thuộc thẩm quyền giải quyết của Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an quận Hoàng Mai và VKSND quận Hoàng Mai chứ “chưa tới tòa án”.
“Chỉ khi nào sự việc đi tới tòa án giải quyết thì mới xem xét, áp dụng theo đúng các hướng dẫn trong Công văn số 276 về áp dụng một số quy định có lợi cho người phạm tội được”- ông Sơn nói.
Giấy chứng nhận ông Bình còng bị thương khi tham gia bảo vệ biên giới phía Bắc ở Vị Xuyên (Hà Giang).
Theo Công văn số 276/TANDTC-PC, kể từ ngày 1/7/2016, các quy định có lợi cho người phạm tội của Bộ luật hình sự năm 2015 và các quy định của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 để thi hành các quy định có lợi cho người phạm tội của Bộ luật hình sự năm 2015 có hiệu lực thi hành.
Cụ thể, người phạm tội có thể được miễn trách nhiệm hình sự khi có một trong các căn cứ: Khi tiến hành điều tra, truy tố, xét xử do chuyển biến của tình hình mà người phạm tội không còn nguy hiểm cho xã hội nữa; Khi tiến hành điều tra, truy tố, xét xử, người phạm tội mắc bệnh hiểm nghèo dẫn đến không còn khả năng gây nguy hiểm cho xã hội nữa.
Đặc biệt, người thực hiện tội phạm ít nghiêm trọng hoặc tội phạm nghiêm trọng do vô ý gây thiệt hại về tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm hoặc tài sản của người khác và được người bị hại hoặc người đại diện của người bị hại tự nguyện hòa giải và đề nghị miễn trách nhiệm hình sự, thì có thể được miễn trách nhiệm hình sự.
Đến nay, gia đình bị hại đã có đơn xin miễn trách nhiệm hình sự cho ông Bình “còng” gửi tới Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an quận Hoàng Mai sau khi hai bên hoàn tất việc bồi thường dân sự. Ông Bình “còng” có nhân thân tốt, từng đi lính ở Vị Xuyên (Hà Giang) bảo vệ biên giới phía Bắc của tổ quốc. Áp theo các tiêu chuẩn mà Công văn Công văn số 276/TANDTC-PC hướng dẫn thì ông Bình “còng” đều hội đủ các yếu tố.
Luật sư Nguyễn Văn Hậu - Phó Chủ tịch Hội luật gia TPHCM nhận định, TAND quận Hoàng Mai sẽ nghiên cứu đầy đủ các hướng dẫn của TAND Tối cao, đơn xin miễn trách nhiệm hình sự của gia đình bị hại và việc ông Bình “còng” là người có công với đất nước để đưa ra quyết định xử lý phù hợp nhất.
“Tôi cho rằng tòa án sẽ đưa ra một quyết định xử lý nhẹ nhất trong pháp luật hình sự để vừa đảm bảo tính răn đe, nhắc nhở ông Bình “còng” và những trường hợp khác phải tuân thủ các quy định của pháp luật về giao thông đường bộ nhưng vẫn đảm bảo tính nhân văn”- luật sư Hậu nói.
Luật sư Nguyễn Anh Thơm - Trưởng văn phòng luật sư Nguyễn Anh (Đoàn luật sư TP Hà Nội) đã được mời làm người bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho ông Thạch trong vụ án này (bảo vệ miễn phí).
“Ông Bình “còng” vô ý phạm tội, lại từng đi lính bảo vệ biên giới phía Bắc và gia cảnh hiện nay rất khó khăn. Tôi cho rằng ông ấy hội đủ các yếu tố để được miễn trách nhiệm hình sự trong vụ án này”- ông Thơm nhấn mạnh.
Sẽ bỏ nghề lái xích lô
Khoảng 14h30 ngày 23/9, khi đạp xe cùng nhóm bạn đến gần số nhà 66, phố Tân Mai (quận Hoàng Mai), cháu Hoàng đã đâm vào xe xích lô chở tấm tôn dừng đỗ ven đường, khiến cháu tử vong sau đó. Ông Đinh Ngọc Thạch (Bình “còng”) được xác định là người điều khiển chiếc xe xích lô chở tôn dừng ở ven đường Tân Mai, khi đó ông đang gọi chủ hàng ra nhận.
Ông Thạch (52 tuổi) quê ở Hà Nam. Vì không có công ăn việc làm ổn định nên hai vợ chồng dắt díu nhau lên Hà Nội làm thuê, sống trong căn nhà nhỏ, lụp xụp rộng khoảng 24m2. Nhiều năm nay, ông Thạch nhận chở hàng thuê chiếc xích lô có được từ vay mượn bạn bè, họ hàng. Mỗi chuyến chở hàng thuê, ông chỉ nhận được khoảng 20.000-30.000 đồng.
Sau khi được cơ quan tố tụng quận Hoàng Mai cho tại ngoại vào chiều tối qua (6/10), ông Thạch khẳng định với nhiều phóng viên các báo rằng sẽ không tiếp tục công việc chở hàng thuê bằng xe xích lô, mà chuyển qua làm bốc vác để sống qua ngày. Đến nay cái chết thương tâm của cậu bé 10 tuổi vẫn còn ám ảnh cựu binh Vị Xuyên. Những người đồng đội cũ của ông đã có mặt để động viên, chia sẻ và tìm cách hỗ trợ ông có cuộc sống tốt hơn.