Theo hồ sơ vụ tranh chấp, nguyên đơn vụ án là ông Phan Quý cùng vợ Lê Thị Bích Thủy, các đồng bị đơn (ông Lê Văn Dư, Lê Sĩ Thắng và ông Khâu Văn Sĩ).
Vợ chồng ông Quý có 3.500m2 đất trồng cây hàng năm tại phường 15, quận Gò Vấp, TPHCM. Ngày 3/2/2002, vợ chồng ông bán lại cho ông Sĩ 500 m² đất bằng giấy tay với giá 500 triệu đồng. Đến tháng 4/2009, vợ chồng ông Quý tiếp tục bán cho ông Dư và ông Thắng (cháu ông Dư) mỗi người 87 m² bằng giấy tay với giá 435 triệu đồng. Ông Thắng và ông Sĩ bán lại cho ông Dư.
Phía nguyên đơn lập luận rằng, giao dịch chỉ được ký bằng giấy tay nên chỉ được phép xây dựng công trình sau khi ký hợp đồng công chứng và hoàn tất thủ tục đăng bộ nộp trước bạ, chuyển mục đích sử dụng, xin giấy phép xây dựng và bên mua đã không liên hệ với nguyên đơn để hoàn tất các thủ tục mà tự ý chuyển nhượng cho nhau những phần đất đã mua cho ông Dư.
Ông Dư đã xây dựng trái phép trên phần đất diện tích 674 m². Sau khi phát hiện, ngày 29/3/2017, ông Quý đã yêu cầu UBND phường xử lý việc xây dựng trái phép và yêu cầu những người này phải hoàn trả 674m2 đất đã bán.
Tháng 6/2017, ông Quý khởi kiện ông Dư, ông Thắng, ông Sĩ ra TAND quận Gò Vấp, yêu cầu tòa tuyên hợp đồng chuyển nhượng đất giữa ông với các đồng bị đơn trước đây vô hiệu, công nhận 647 m² đã bán thuộc quyền sở hữu của nguyên đơn. Ông Quý đồng ý hoàn trả toàn bộ số tiền đã nhận trước đó (1,36 tỷ đồng).
Ông Dư cho rằng, toàn bộ diện tích đất 674m2 đất ông nhận chuyển nhượng lại từ vợ chồng ông Sĩ chứ không liên quan đến ông Quý. Do đó, ông không đồng ý với yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn. Yêu cầu tòa công nhận các giao dịch mua bán đất giữa ông với vợ chồng ông Quý và vợ chồng ông Sĩ, tuyên hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của vợ chồng ông Quý đối với phần đất mà ông đã mua. Ông Thắng, ông Sĩ cũng đề nghị tòa chấp nhận yêu cầu của ông Dư.
Tháng 11/2019, TAND quận Gò Vấp đã xử sơ thẩm tuyên hủy hợp đồng chuyển nhượng đất giữa ông Quý với ông Sĩ, công nhận 500 m² đất này cho vợ chồng ông Quý. Buộc vợ chồng ông Quý phải thanh toán cho vợ chồng ông Dư số tiền hơn 5,5 tỷ đồng (tương đương giá trị 500m2 vợ chồng ông Quý nhận lại theo định giá). Buộc gia đình ông Dư và những người đang ở trên khu đất phải hoàn trả lại cho vợ chồng ông Quý.
Bản án sơ thẩm cũng tuyên chấp nhận một phần yêu cầu phản tố của ông Dư, công nhận hai hợp đồng chuyển nhượng đất giữa ông Quý với ông Dư, ông Thắng tổng cộng là 174m2. Ông Dư được quyền liên hệ với các cơ quan có thẩm quyền để tách thửa, đăng ký quyền sử dụng đất với 174 m2 /674 m2 đã mua.
Khu đất đang tranh chấp. Ảnh: T.M Ngay sau án sơ thẩm, phía nguyên đơn và bị đơn đều kháng cáo. Viện KSND quận Gò Vấp có kháng nghị không đồng tình với tòa về việc xác định thời hiệu khởi kiện.
Bản án phúc thẩm ngày 1/7, TAND TP HCM tuyên bác kháng nghị của VKS, kháng cáo của phía bị đơn, chấp nhận toàn bộ yêu cầu của nguyên đơn. Buộc bị đơn phải trả lại toàn bộ 674m2 đất cho ông Quý. Ông Quý có nghĩa vụ trả lại phần tiền đã nhận của các bị đơn từ thời điểm mua bán cùng với lãi suất đến ngày giải quyết vụ án.
Bản án phúc thẩm vừa tuyên xong thì vợ ông Dư khóc lóc, la hét và lao ra khỏi phòng xử định nhảy lầu nhưng được kịp thời ngăn cản.
