Theo Lương y Đa khoa Bùi Hồng Minh, Chủ tịch Hội Đông y Ba Đình, cây ớt là một cây nhỏ có thể sống vài năm, thân dưới hóa gỗ. Cây có nhiều cành, nhẵn. Lá mọc so le, hình thuôn dài, đầu nhọn. Hoa mọc đơn độc ở kẽ lá. Quả mọc rủ xuống đất, riêng ở cây ớt chỉ thiên, quả quay lên trời. Cây có thể được trồng hoặc mọc hoang.
Lương y Bùi Hồng Minh cho hay ớt có vị cay, nóng. Trong ớt có chứa capsicain - là một alkaloid chiếm tỷ lệ khoảng 0,05-2%. Cấu trúc hóa học đã được xác định là acid isodexenic vanilylamit, có đặc điểm bốc hơi ở nhiệt độ cao, gây hắt hơi mạnh.
Ngoài ra còn có capsaicin, là hoạt chất gây đỏ, nóng, chỉ xuất hiện khi quả ớt chín, chiếm tỷ lệ từ 0,01-0,1%. Capsaicin có tác dụng kích thích não bộ sản xuất ra chất endorphin, một chất morphin nội sinh, có đặc tính như những thuốc giảm đau, đặc biệt có ích cho những bệnh nhân bị viêm khớp mạn tính và các bệnh ung thư. Những loại ớt vỏ xanh, trái nhỏ có hàm lượng capsaicin nhiều hơn.
Ngoài ra, trong quả ớt còn chứa nhiều loại vitamin như vitamin C, B1, B2, acid citric, acid malic, beta caroten...
Một số cách trị bệnh với ớt
Theo lương y Bùi Hồng Minh, các bộ phận của cây ớt như quả, rễ và lá đều có tác dụng trị bệnh rất tốt. Cụ thể:
Chữa khàn cổ: Súc miệng nước có ớt có thể chữa khỏi khàn cổ.
Chữa bệnh chàm: Lá ớt một nắm + mẻ chua, giã nhỏ rồi lấy vải sạch gói lại, đắp lên nơi bị chàm đã rửa sạch bằng nước muối, thực hiện khoảng 5 lần sẽ khỏi.
Chữa trúng phong, cắn răng: Giã nhỏ lá ớt chỉ thiên, cho ít nước và muối đổ vào miệng người bệnh, bã đắp vào răng, bệnh nhân ngay lập tức sẽ tỉnh.
Chữa rắn rết cắn: Lá ớt giã nhỏ cho vào vết thương, hết đau bỏ ra, làm 3 lần/ngày, thông thường chỉ 30 phút đến 2 h sẽ khỏi đau.
Chữa đau bụng kinh niên: Rễ ớt, rễ chanh, rẽ hoàng lực (quýt đường quả tím) mỗi thứ khoảng 10 g, sao vàng sắc uống. Dùng 5-6 lần sẽ khỏi.
Chữa đau lưng, đau khớp: Ớt chín 15 quả, lá đu đủ 3 lá, rễ cây chỉ thiên 80 g, giã nhỏ ngâm cồn theo tỷ lệ 1/2. Dùng xoa bóp sẽ mau khỏi.
Chữa mụn nhọt: Lá ớt, búp na, tử uy, bồ công anh, mỗi thứ 50 g, giã nhỏ với muối, đắp vào mụn nhọt đau mưng mủ sẽ bớt đau nhức, dễ vỡ mủ, mau lành.
Chữa vẩy nến: Cạo vỏ cây trà đồng từ dưới lên khoảng một bát nhỏ + lá ớt cay lấy khoảng một nắm + 5-7 lá cây bỏng, lá to + thiên niên kiện 300 g. Lá ớt sao chín, sau đó thêm thiên niên kiện vào xoong nước 2 lít, đun kỹ rồi uosng thay nước chè. Chỉ cần uống 3 ấm, bệnh sẽ khỏi.
