 |
Nhà sưu tập Viết Vĩnh với những con tem in hình Bác phát hành ngày 2/9/1946 được anh sưu tầm từ nước Pháp
Sưu tầm tem về Bác từ Mỹ
Trần Trọng Khải là nhà sưu tầm tem chuyên nghiệp, nói: “Tem Bác Hồ thoạt trông rất phổ biến, nhưng tìm được tem cũ, đặc biệt là tem theo bộ, theo chủ đề thì không hề dễ. Tôi phải bỏ hàng chục năm trời để hoàn thiện một bộ tem Bác Hồ”.
Ông Khải nói rằng, tem về Bác Hồ không chỉ là tem có in hình Bác mà còn có tem về nhà sàn, tem về những lời dạy của Bác, tem phát hành kỷ niệm sinh nhật Bác, tem làm theo lời Bác… “Có lẽ không ai có thể sưu tầm hết được tất cả các loại tem liên quan đến Bác Hồ” - Nhà sưu tập thừa nhận.
Theo ông Trần Trọng Khải, bộ tem được đánh giá là có giá trị nhất chính là bộ tem phát hành ngày 2/9/1946, đây cũng là bộ tem đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được phát hành với hình ảnh Bác Hồ.
Trong nghề sưu tầm tem Bác Hồ, từ thiếu nhi tới người lớn tuổi đều thích loại tem này, nhưng giá nó khá cao: “Một bộ tem in hình Bác phát hành ngày 2/9/1946 rất có giá trên thị trường. Ông Khải cho biết. “Tôi đã phải xé lẻ bộ tem của mình để bán cho nhiều nhà sưu tập khác nhau, mỗi người vài con tem, chỉ vì mọi người rất thích và mong muốn có chúng. Thậm chí nhiều người ở nước ngoài cũng tìm mua”.
Bộ sưu tập truyền thống “Tem Bưu chính Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (VNDCCH) về Hồ Chủ tịch” của nhà sưu tập Trần Trọng Khải từng đoạt giải vàng tại triễn lãm tem TPHCM, giải vàng triển lãm tem quốc gia và giải Bạc quốc tế. Điều thú vị là nhiều con tem về Bác Hồ lại được ông sưu tầm từ Mỹ. Trong đó có những con tem vẫn còn nằm trên bì thư, được ông mua từ Mỹ với giá 800 USD. Nhà sưu tầm cho biết: “Tôi sưu tầm tem Bác Hồ từ Mỹ nhưng tôi cũng bán tem Bác Hồ cho nhiều Việt Kiều và khách hàng từ Mỹ. Họ thường xuyên muốn mua tem của tôi”.
 |
Những người chơi tem lão thành tại TPHCM Ảnh: Nguyên Anh
Sưu tầm tem Bác từ Pháp
Trở lại bộ tem in hình Bác Hồ đầu tiên. Ngày 2/9/1945, Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời. Thời điểm này, chúng ta chưa in được tem nên vẫn sử dụng tem Đông Dương của Pháp in chữ đè lên tem. Nguyện vọng cả nước là phải có tem của nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, nhưng điều kiện kỹ thuật chưa cho phép in ấn.
Nhân kỷ niệm lần thứ nhất ngày thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (2/9/1945), ngày 27/8/1946, Chủ tịch nước ký Sắc lệnh số 172/SL phát hành bộ tem bưu chính đầu tiên mang quốc hiệu Việt Nam có in chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bộ tem đầu tiên của Việt Nam đã ra đời.
Nhà sưu tầm Viết Vĩnh, mấy chục năm chơi tem, ngồi mòn ghế ở chợ tem. Năm ngoái anh đem tem dự triển lãm ở Thái Lan đoạt HC Bạc với chủ đề về đường sắt Đông Dương.. Viết Vĩnh hiện là một trong những nhà sưu tầm tem về Bác Hồ có tiếng tại TPHCM.
Nhà sưu tầm Viết Vĩnh nói: “Tôi sưu tầm tem về Bác từ nhiều nguồn khác nhau, nhưng nhìn chung tem trong nước bảo quản không tốt nên thường xấu, xuống màu. Tôi chuyển sang sưu tầm tem về Bác từ Pháp. Nguồn cung ổn định, giúp cho những người chơi tem có thể sở hữu tem về Bác chất lượng rất tốt”.
Việc các nhà sưu tầm tem khai thác nguồn tem Bác Hồ từ Pháp nghe có vẻ lạ tai, nhưng đó lại là nguồn cung cấp tem rất dồi dào.
Nhà sưu tầm Viết Vĩnh giải thích: “Tôi cũng băn khoăn vì sao Pháp có nhiều tem về Bác? Các nhà sưu tập của Pháp cho biết khi thua trận ở Đông Dương, đồng tiền Đông Dương đem về Pháp không tiêu được, nhiều lính Pháp đã tung tiền mua tem đem về. Bởi vậy, tem in hình Bác giai đoạn 1946-1954 hiện ở Pháp vẫn còn rất nhiều, thậm chí tem được bảo quản trong ngân hàng, lâu lâu đem ra bán, nên chất lượng cực kỳ tốt”.
 |
Những con tem đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa có giá
hơn 100.000đ/ con, nhưng rất khó kiếm
Vẫn còn những bí ẩn trong bộ tem đầu tiên
Một câu hỏi thú vị đến nay vẫn gây bàn cãi, đó là tại sao bộ tem đầu tiên phát hành ngày 2/9/1946 in hình Bác lại đẹp, rõ nét, chuẩn xác đến từng chi tiết, phối màu rất chuẩn, chất lượng hơn hẳn các bộ tem phát hành sau đó trong thời kỳ chống Pháp?
Có mặt tại chợ Tem TPHCM, anh Tuấn một nhà sưu tập tem từ Hà Nội vào đã cho biết: “Năm 1945, chúng ta giành được chính quyền và tiếp quản được nhà máy in tem của Pháp, do đó bộ tem in hình Bác được in tại nhà máy này, với chất lượng tốt nhất. Không lâu sau đó, tháng 12/1946, toàn quốc kháng chiến, chính phủ rời Hà Nội, điều kiện in ấn khó khăn hơn, chất lượng tem sau đó không thể tốt bằng bộ tem đầu tiên in hình Bác Hồ khi chính phủ còn ở Hà Nội”.
Cắt nghĩa hiện tượng bộ tem phát hành ngày 2/9/1946 hiện lại có rất nhiều ở Pháp, các nhà sưu tập cũng cho biết: “Bộ tem Bác Hồ đầu tiên của chúng ta mới phát hành được vài tháng thì xảy ra Toàn quốc kháng chiến, Pháp chiếm lại Hà Nội. Rất có thể trong nhà máy in tem và trong bưu điện khi ấy vẫn còn rất nhiều tem vừa in xong mới ráo mực, chưa kịp cấp phát đi các bưu cục. Pháp đã đem toàn bộ số tem chiếm được của Việt Minh đem về nước. Bởi vậy mới xảy ra hiện tượng hiện nay tại Việt Nam tem in hình Bác năm 1946 rất hiếm, nhưng lại có thể mua số lượng nhiều ở Pháp!”.
8/2019
Nhân kỷ niệm lần thứ nhất ngày thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (2/9/1945), ngày 27/8/1946, Chủ tịch nước ký Sắc lệnh số 172/SL phát hành bộ tem bưu chính đầu tiên mang quốc hiệu Việt Nam có in chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bộ tem do họa sĩ Nguyễn Sáng thiết kế với 5 mẫu cùng vẽ chân dung Bác Hồ với tiêu đề Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
