Sách học một lần rồi… bán đồng nát: Nghìn tỷ trôi sông

Chưa có chủ trương cải cách tiếng Việt

Ngày 12/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Luật Giáo dục (sửa đổi). Đề cập đến câu chuyện thí điểm trong giáo dục, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho rằng, đã làm thử thì có thành công, cũng có thể thất bại. Trước thực trạng nhiều ý kiến còn khác nhau vừa qua liên quan đến vấn đề “cải cách tiếng Việt”, bà Nga đặt câu hỏi quan điểm của Chính phủ, Bộ GD&ĐT về việc này ra sao?

Giải đáp, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam cho biết, giáo dục là vấn đề luôn được xã hội quan tâm. Đáng chú ý, ngành Giáo dục vừa qua rộ lên câu chuyện liên quan tài liệu học tập, giảng dạy tiếng Việt cho trẻ em (công nghệ giáo dục của GS. Hồ Ngọc Đại), và năm trước là câu chuyện một công trình nghiên cứu của nhà khoa học Bùi Hiền. “Ngay lúc đó tôi đã nói, Chính phủ chưa có chủ trương cải cách tiếng Việt”, ông Đam cho hay.

Còn với việc tranh luận gần đây liên quan đến công nghệ giáo dục, theo Phó Thủ tướng, vừa qua Bộ GD&ĐT đã có ý kiến về việc này. “Đấy chỉ là một phương pháp dạy học tiếng Việt, phát âm cho trẻ lúc mới bắt đầu chứ không phải cải cách tiếng Việt. Quá trình đổi mới liên quan đến vấn đề thử nghiệm trong giáo dục, chúng ta làm rất thận trọng nhưng không phải không tiếp tục đổi mới. Đã đổi mới thì phải có thử nghiệm, nhưng tôi khẳng định Chính phủ chưa có chủ trương cải cách tiếng Việt, ít nhất trong vòng mấy năm tới”, ông Đam một lần nữa nhấn mạnh.

Tại phiên thảo luận, Trưởng Ban Dân nguyện Nguyễn Thanh Hải cũng cho biết, gần đây cử tri rất quan tâm đến việc thí điểm công nghệ giáo dục. Tuy nhiên, vấn đề quan trọng đặt ra là, khi thực nghiệm trở thành đại trà thì như thế nào? Đến thời điểm này Luật Giáo dục vẫn còn nguyên giá trị, trong đó nêu rất rõ: Chính phủ trình Quốc hội trước khi quyết định chủ trương lớn, ảnh hưởng đến quyền và nghĩa vụ học tập của công dân trong phạm vi cả nước. Trong khi đó, ở một số nơi như Hà Tĩnh toàn bộ 100% học sinh đã dùng sách công nghệ giáo dục.

Bà Hải phản ánh, cách thức đánh vần với tam giác, ô vuông, trong đó nhiều bài văn, bài thơ có quan điểm giáo dục khác lạ khiến nhiều phụ huynh băn khoăn. “Để tìm hiểu thực hư, chiều tối hôm trước tôi đi tìm mua sách này tại nhiều hiệu sách ở Hà Nội nhưng không thể mua được. Liệu có việc cung cấp độc quyền loại sách này hay không?”, bà Hải nêu vấn đề.

Sử dụng sách giáo khoa một lần, rất lãng phí

Xoay quanh dự án luật, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển băn khoăn về về khoản 2, điều 29 quy định cơ sở giáo dục được lựa chọn sách giáo khoa để sử dụng ổn định trong giảng dạy, học tập. Theo ông Hiển, nếu quy định như vậy thì mỗi trường đều có quyền lựa chọn sách giáo khoa riêng. Quy định như vậy sẽ tốn kém rất lớn.

“Ngày chúng tôi đi học, sách phổ thông 10 năm vẫn học được, anh học xong để lại cho em, mang về Hà Nội hay lên miền núi đều học được. Nếu quy định như dự thảo luật, sách này mang đến chỗ khác không sử dụng. Điều này gây tốn kém rất lớn cho xã hội. Nếu cho các cơ sở giáo dục lựa chọn sách giáo khoa, về góc độ kinh tế là không hợp lý và không chính quy. Sách giáo khoa thì Bộ GD&ĐT phải quy định theo một chương trình chung”, ông Hiển bày tỏ.

Cùng đề cập đến câu chuyện lãng phí, Trưởng Ban Dân nguyện Nguyễn Thanh Hải cho biết, cử tri rất phản đối việc sử dụng sách giáo khoa một lần, rất lãng phí. Bà dẫn chứng, năm học 2018 - 2019, NXB Giáo dục đưa ra thị trường 100 triệu bản sách giáo khoa, chỉ dùng một lần, năm sau không được sử dụng, chỉ để bán đồng nát. “Vậy tới đây khi áp dụng “một chương trình nhiều bộ sách giáo khoa thì sẽ như thế nào?”, bà Hải bày tỏ lo ngại và đề nghị quan tâm đến vấn đề này.

Cùng quan điểm, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh, không thể để các cơ sở giáo dục tự chọn sách giáo khoa được. Theo bà Ngân, cải cách phải đổi mới căn bản, toàn diện nhưng phải có tính ổn định, thống nhất và đồng bộ.