> Án oan tử hình là không thể chấp nhận
> Làm gì để ngăn chặn bức cung, nhục hình?
 |
| Toàn cảnh kỳ họp thứ 6 - Ảnh: Ngọc Thắng (Thanh Niên). |
Không bức cung, nhục hình, kết án oan người vô tội
Đó là yêu cầu được Quốc hội nhấn mạnh trong Nghị quyết “Tăng cường các biện pháp đấu tranh phòng, chống tội phạm” được hơn 85% đại biểu tán thành thông qua chiều 27/11.
Báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến của đại biểu Quốc hội đối với Dự thảo Nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Văn Hiện cho biết, một số ý kiến đề nghị bổ sung một số biện pháp tăng cường đấu tranh phòng, chống tội phạm, tham nhũng như:
Cơ quan điều tra, Điều tra viên phải tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật về điều tra; nâng cao chất lượng công tác điều tra, thu thập đầy đủ cả chứng cứ buộc tội và gỡ tội; tạo điều kiện cho người bị bắt, bị tạm giữ, bị can, người bào chữa và những người tham gia tố tụng khác trong việc đưa ra chứng cứ, tài liệu, đồ vật, đưa ra yêu cầu; trọng chứng hơn trọng cung; không được bức cung, dùng nhục hình; tăng cường các biện pháp chống bỏ lọt tội phạm và người phạm tội, không làm oan người vô tội; đẩy nhanh tiến độ điều tra các loại án; bảo đảm việc lập hồ sơ vụ án hình sự phải khách quan, toàn diện theo đúng quy định pháp luật.
Tăng cường kỷ cương, kỷ luật công vụ; thường xuyên thanh tra, kiểm tra việc thực thi nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ, công chức; kịp thời thanh lọc, xử lý nghiêm minh người mắc sai phạm, tiêu cực; nâng cao chất lượng các Điều tra viên, Kiểm sát viên, Thẩm phán, Thanh tra viên, Kiểm toán viên; từng bước kiện toàn các đơn vị chuyên trách trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng, chống các tội phạm về kinh tế, chức vụ, tham nhũng.
Tòa án các cấp phải tạo điều kiện cho bị cáo, người bào chữa và những người tham gia tố tụng khác bình đẳng trong việc đưa ra chứng cứ, tài liệu, đồ vật, đưa ra yêu cầu và tranh luận dân chủ trước Tòa án, không kết án oan người vô tội hoặc bỏ lọt tội phạm.
Tiếp thu đầy đủ các ý kiến này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã bổ sung những biện pháp trên vào Nghị quyết.
Ngoài ra, cũng có ý kiến đề nghị quy định cụ thể hơn hoạt động tranh tụng của Kiểm sát viên tại phiên tòa xét xử các vụ án hình sự. Do vậy, Nghị quyết nêu rõ: “yêu cầu Kiểm sát viên phải chủ động tham gia xét hỏi, luận tội có căn cứ thuyết phục, đối đáp đầy đủ ý kiến của người bào chữa và những người tham gia tố tụng khác”.
Không “tử hình bằng xử bắn”
Một số đại biểu đề nghị quy định “tử hình bằng xử bắn” vào nội dung Nghị quyết. Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, việc bổ sung hình thức tử hình bằng xử bắn đồng thời với hình thức bằng tiêm thuốc độc là vấn đề hệ trọng, phức tạp, liên quan thẩm quyền quyết định hình thức tử hình, liên quan sửa đổi nhiều quy định trong Luật Thi hành án hình sự như: Điều 59 về “Hình thức và trình tự thi hành án tử hình”, Điều 60 về “Giải quyết việc xin nhận tử thi, hài cốt của người bị thi hành án tử hình” và khoản 3 Điều 181 về “Hiệu lực thi hành Luật thi hành án hình sự” đã bãi bỏ hình thức tử hình bằng xử bắn.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo Thường trực Ủy ban Tư pháp làm việc với Lãnh đạo Bộ Công an, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao về vấn đề này.
Các cơ quan đều thống nhất là không bổ sung hình thức tử hình bằng xử bắn vào Nghị quyết này mà phối hợp đẩy nhanh việc thi hành án tử hình bằng hình thức tiêm thuốc độc. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị không quy định “tử hình bằng xử bắn” vào nội dung Nghị quyết.
Theo Nghị quyết, người đứng đầu chính quyền và cơ quan Công an các địa phương phải chịu trách nhiệm về tình hình an ninh, trật tự trên địa bàn; không để xảy ra tội phạm lộng hành, các trường hợp bao che tội phạm hoạt động theo kiểu “xã hội đen”; không để hình thành các tụ điểm cờ bạc, ma túy, mại dâm gây bức xúc trong dư luận.
Công an các cấp tăng cường biện pháp phòng ngừa nghiệp vụ kết hợp chặt chẽ với phòng ngừa xã hội; triệt phá các tụ điểm phức tạp về hình sự, ma túy; giảm tỷ lệ tái phạm tội, giảm số đối tượng bắt truy nã còn ở ngoài xã hội.
Cơ quan điều tra chủ động phối hợp chặt chẽ với Viện kiểm sát, cơ quan Thanh tra và Kiểm toán, tập trung khám phá, bảo đảm thời hạn điều tra theo luật định các vụ án lớn về kinh tế, chức vụ và tham nhũng; hằng năm, phấn đấu tăng tỷ lệ phát hiện, khám phá loại án này và các vụ án tham nhũng trong hoạt động tư pháp; kịp thời xác minh, truy tìm tài sản bị chiếm đoạt; nâng cao tỷ lệ thu hồi tiền, tài sản bị chiếm đoạt.
Hằng năm, Chính phủ báo cáo kết quả thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia về phòng, chống tội phạm, Chương trình hành động phòng, chống tham nhũng; nêu rõ các bộ, ngành, địa phương làm tốt và chưa tốt.
Trong năm 2014, Chính phủ ban hành hướng dẫn chi tiết về kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn; xác định trách nhiệm người đứng đầu cơ quan, tổ chức trong phát hiện, xử lý hành vi tham nhũng; ban hành, sửa đổi, bổ sung quy chuẩn chuyên môn cho hoạt động giám định tư pháp trong lĩnh vực pháp y, pháp y tâm thần, tài chính, kế toán, ngân hàng, xây dựng để phục vụ hiệu quả hoạt động tố tụng; hướng dẫn việc bảo vệ, biểu dương, khen thưởng người tố giác tội phạm, việc xử lý các hành vi trả thù người tố giác tội phạm, tố cáo tham nhũng.
Tòa án nhân dân tối cao báo cáo, đánh giá đầy đủ tình hình quyết định hình phạt, áp dụng án treo, cải tạo không giam giữ đối với các bị cáo phạm tội về kinh tế, chức vụ, tham nhũng ở Tòa án các cấp…
