Một quan chức Mỹ hôm 1/10 cho biết, một cuộc gặp dự kiến giữa Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Jim Mattis và người đồng cấp Trung Quốc Ngụy Phụng Hòa dự kiến diễn ra vào giữa tháng 10 tới đã bị hủy bỏ, trong bối cảnh quan hệ giữa hai nước đang có nhiều căng thẳng từ kinh tế tới thương mại.
Theo quan chức trên, lý do mà Trung Quốc đưa ra là không có sỹ quan quân đội cấp cao nào của Trung Quốc có thể sắp xếp thời gian tham dự hội nghị này và tiếp đón Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis.
Trong đó, quyết định hủy bỏ cuộc gặp an ninh cấp cao, được biết đến như đối thoại an ninh và ngoại giao, là dấu hiệu mới nhất cho thấy mối quan hệ tồi tệ giữa Mỹ và Trung Quốc, và càng làm trầm trọng hơn quãng thời gian liên tục diễn ra những hành động trả đũa lẫn nhau giữa hai phía thời gian qua.
Mối quan hệ “tụt dốc không phanh” này càng được thể hiện rõ nét thông qua những phát biểu và động thái gần đây của các quan chức cấp cao hai nước.
Giám đốc cấp cao phụ trách các vấn đề châu Á của Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ Matt Pottinger nói rõ với các nhà ngoại giao Trung Quốc rằng Mỹ xem mối quan hệ với quốc gia này là một cuộc cạnh tranh.
Ông Pottinger khẳng định: “Đối với Mỹ, cạnh tranh không chỉ là một từ gồm 4 âm tiết. Chính quyền Trump đã điều chỉnh chính sách đối với Trung Quốc để đưa khái niệm cạnh tranh lên tiền tuyến. Đây là ưu tiên hàng đầu trong chiến lược an ninh quốc gia của tổng thống”.
Những bình luận trên của ông Pottinger được đưa ra tại buổi lễ ở Đại Sứ quán Trung Quốc hôm 29/9 nhân dịp kỷ niệm 69 năm Quốc khánh Trung Quốc được đánh giá là dễ gây kích động căng thẳng trong quan hệ Trung-Mỹ.
Ngoài ra, theo kế hoạch, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence sẽ có bài phát biểu quan trọng về quan điểm của Chính quyền Washington trước các hành động của Trung Quốc trong môi trường quốc tế những năm trở lại đây. Bài phát biểu này chắc chắn sẽ càng hủy hoại hơn nữa mối quan hệ lạnh giá giữa Washington và Bắc Kinh.
Trong khi đó, Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Thôi Thiên Khải cho rằng, cả Trung Quốc và Mỹ đều đối diện với “quyết định lịch sử” về tương lai mối quan hệ. Ông Thôi nhấn mạnh: “Trung Quốc đã có lựa chọn của mình”.
Trước đó, phát biểu tại Đại hội đồng Liên hợp quốc hôm 28/9, Ủy viên Quốc vụ kiêm Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị nhấn mạnh, Trung Quốc không chấp nhận sự “vu oan giá họa”, càng không sợ sức ép.
Các nhà phân tích cho rằng, một loạt quyết định hủy bỏ chuyến thăm cấp cao lẫn nhau giữa Trung Quốc và Mỹ thời gian qua là những bằng chứng cho thấy, mối qua hệ giữa 2 cường quốc được mệnh danh là có tầm quan trọng nhất trong thế kỷ 21 này đang “tụt dốc không phanh”.
