Chương trình do Bộ Y tế phối hợp Văn phòng Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam tổ chức. Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, WHO nhấn mạnh Ngày thế giới không thuốc lá năm 2024 là diễn đàn để giới trẻ trên toàn thế giới yêu cầu ngành công nghiệp thuốc lá ngừng việc nhắm tới trẻ em, thanh thiếu niên bằng những sản phẩm có hại cho sức khỏe.
Kêu gọi chính phủ các nước thực hiện các biện pháp phòng, chống tác hại thuốc lá mạnh mẽ. Bảo vệ các em khỏi tác động của việc quảng cáo thuốc lá, bao gồm cả việc tiếp thị qua mạng xã hội và các nền tảng kĩ thuật số.
 |
Bộ trưởng và Thứ trưởng Bộ Y tế đạp xe hưởng ứng phòng chống tác hại thuốc lá |
Thống kê của ngành Y tế cho thấy, kết quả 10 năm thi hành Luật Phòng chống tác hại (PCTH) thuốc lá, tỉ lệ sử dụng thuốc lá điếu thông thường trong nam giới trưởng thành giảm trung bình 0,5% mỗi năm từ 47,4% năm 2010 xuống còn 38,9% năm 2023.
Tỉ lệ hút thuốc ở thanh thiếu niên cũng đã giảm, trong đó, ở nhóm 13-17 tuổi đã giảm từ 5,36% năm 2013 xuống còn 2,78% năm 2019, ở nhóm 13-15 tuổi giảm từ 2,5% năm 2014 xuống còn 1,9% năm 2022. Cùng đó, tỉ lệ phơi nhiễm với khói thuốc thụ động cũng giảm đáng kể ở nơi công cộng, nơi làm việc và ở hộ gia đình.
“Tuy nhiên, những thành tựu này có nguy cơ bị phá bỏ bởi việc gia tăng nhanh chóng tỉ lệ sử dụng thuốc lá mới, chủ yếu là thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, đặc biệt là trong giới trẻ. Ở nhóm 13-15 tuổi, tỉ lệ đã tăng gấp đôi từ 3,5% năm 2022, lên 8% năm 2023”, bà Lan nói. Bà nêu rõ, mỗi năm có hơn 8 triệu ca tử vong trên toàn cầu có nguyên nhân liên quan sử dụng thuốc lá.
2 khuyến nghị của Who
TS. Angela Pratt, Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam, đưa ra hai khuyến nghị đối với các nhà hoạch định chính sách của Việt Nam. Liên quan đến các sản phẩm nicotine và thuốc lá mới, đại diện WHO khẳng định những sản phẩm này rất có hại cho sức khỏe, khiến người trẻ tuổi làm quen với nicotine, bị lôi cuốn, có nguy cơ nghiện lâu dài, tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe...
“Chúng tôi kêu gọi các nhà hoạch định chính sách và các nhà lập pháp ban hành lệnh cấm hoàn toàn đối với các sản phẩm thuốc lá mới gồm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng”, bà Pratt nói.
Theo TS. Pratt, giá thuốc lá ở Việt Nam cực kì rẻ vì thuế thấp. Giá cả không tạo được rào cản với nhóm trẻ tuổi bắt đầu hút thuốc và không khuyến khích người hiện đang hút, bỏ thuốc lá. Do đó, tăng thuế thuốc lá là biện pháp nhanh nhất và hiệu quả nhất, giúp “tiêm phòng” cho thanh niên Việt Nam khỏi tác hại của việc sử dụng thuốc lá suốt đời.
“Hai hành động: cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và tăng thuế thuốc lá sẽ giúp Việt Nam đạt được các mục tiêu của chương trình sức khỏe Việt Nam và các cam kết quốc tế đối với các mục tiêu phát triển bền vững”, TS. Pratt nói.
Tại Việt Nam, theo ước tính sơ bộ của Hội Kinh tế Y tế Việt Nam năm 2022, tổng chi phí liên quan đến khám chữa bệnh, ốm đau và tử vong sớm do các bệnh liên quan sử dụng thuốc lá là 108.000 tỷ đồng một năm.
