Bob Paisley (1919-1996) là một trong những chiến lược gia thành công nhất lịch sử Liverpool. Ông thu hút người đối diện bằng sự ý chí sắt đá, khiêm tốn và tinh thần làm việc không ngừng nghỉ - những phẩm chất giúp Bob Paisley trở thành HLV đầu tiên giành 3 chức vô địch châu Âu.
Bob Paisley từng làm rất nhiều nghề trước khi trở thành thuyền trưởng Liverpool, và ở công việc nào ông cũng để lại dấu ấn đậm nét - từ thợ mỏ, thợ nề, cầu thủ bóng đá, người lính và đến sự nghiệp huấn luyện. Chuyện đời của nhà cầm quân đại tài này hấp dẫn như một cuốn phim.
Khởi đầu nghèo khó
Bob Paisley sinh ngày 23/1/1919 tại một ngôi làng khai thác mỏ ở County Durham, cách Sunderland 11 km. Bố ông làm thợ mỏ, mẹ ở nhà làm nội trợ và phải nuôi 4 miệng ăn. Thời học sinh, Bob và ba anh trai sống nhờ vào trợ cấp xã hội vì không đủ lương thực.
“Chúng tôi không hẳn là thiếu thốn đến mức chết đói nhưng còn lâu mới gọi là sống đầy đủ. Nơi tôi lớn lên là một cộng đồng gắn bó, than đá là vua và bóng đá là tôn giáo”, ông nhớ lại.
 |
Năm 14 tuổi, Bob bỏ học và bắt đầu làm việc cùng cha tại hầm than Hetton Lyons Colliery. Tuy nhiên, vụ tai nạn nghiêm trọng của cha đã khiến cậu bé phải rời hầm mỏ để làm thợ xây, rảnh rỗi thì tập chơi bóng.
Năm 18 tuổi, ông ký hợp đồng chơi bóng với Auckland sau khi bị Sunderland từ chối. Bước ngoặt đến với sự nghiệp của Bob khi Liverpool ký hợp đồng với ông vào năm 1939 với giá 25 bảng và trả mức lương 8 bảng một tuần (khoảng 500 bảng Anh theo thời giá hiện tại).
Đây cũng chính là hợp đồng chuyên nghiệp đầu tiên của Bob Paisley. Nhưng sự nghiệp chơi bóng của Bob Paisley bất ngờ bị dừng lại chỉ 2 ngày sau khi được đăng ký thi đấu dự bị. Chiến tranh đẩy cuộc đời ông rẽ sang một hướng khác.
Người lính Đồng Minh
Chiến tranh thế giới thứ hai nổ ra khiến tất cả các giải đấu ở Anh quốc đều bị hủy bỏ. Bob Paisley được gọi nhập ngũ và chiến đấu tại trung đoàn 73 của Pháo binh Hoàng Gia. Năm 1941, Bob Paisley phải rời quê hương để tham gia chiến dịch Bắc Phi trong 4 năm tại Ai Cập.
Tàu chở trung đoàn của Paisley phải đi vòng sang mũi Hảo Vọng và mất mất 10 tuần mới đến nơi. Ở Ai Cập, ông chiến đấu trong đội chống tăng của Tập đoàn quân số 8. Paisley bị mù tạm thời sau đợt tấn công của không quân Đức Quốc xã. Năm 1944, trung đoàn của ông tham gia giải phóng Rome ở Italia.
 |
Chiến tranh kết thúc, Bob Paisley trở lại Anh và gặp người vợ tương lai Jessie, một giáo viên trung học. Cả hai gặp nhau trên tàu lửa khi Bob đang trên đường trở về doanh trại Pháo binh Hoàng gia ở Woolwich. Kết hôn năm 1946 và có 3 người con, hai trai một gái.
“Bóng đá luôn có ý nghĩa rất lớn với ông ấy, hơn bất cứ điều gì khác. Ông ấy đã phải làm nhiều công việc như thợ mỏ, thợ xây và một người lính nhưng theo quan sát của tôi, chỉ có bóng đá mới là thứ làm ông ấy hạnh phúc. Ngay từ khi mới gặp Bob, tôi đã biết cuộc đời ông ấy sẽ gắn liền với bóng đá", bà Jessie - vợ của Paisley chia sẻ.
Sự nghiệp tại Liverpool
Sau khi rời quân ngũ, Bob Paisley có trận ra mắt đội chính thức Liverpool ở vòng 3 cúp FA, thi đấu vị trí tiền vệ. Ông ghi bàn thắng đầu tiên cho Liverpool vào tháng 5/1948 trong trận gặp Wolverhampton. Trong sự nghiệp thi đấu, Bob có 277 lần ra sân cho Liverpool và ghi được 12 bàn thắng.
Bob Paisley treo giày vào năm 1954 nhưng tiếp tục ở lại Liverpool trong vai trò chuyên gia vật lý trị liệu sau một thời gian đi học. Người ta kể rằng Paisley có kiến thức rộng về chấn thương thể thao đến mức ông có thể biết một cầu thủ bị chấn thương gì và phải ngồi ngoài bao lâu chỉ bằng cách quan sát cách họ tập tễnh khỏi sân.
 |
Năm 1959, Bill Shankly dẫn dắt Liverpool và biến đội bóng này thành một thế lực mới. Công thức chiến thắng nằm ở việc Shankly giữ mọi nhân viên cũ và bổ nhiệm Paisley làm trợ lý. Sau khi Liverpool đánh bại Newcastle với tỷ số 3-0 trong trận chung kết cúp FA 1974, Bill Shankly tuyên bố giải nghệ và chọn Paisley làm người kế nhiệm. Ông chưa từng sẵn sàng cho vai trò mới này nhưng phải nhận lời vì trách nhiệm và tình yêu với Liverpool. Không chỉ nối tiếp công việc của Shankly, Bob Paisley còn đưa Liverpool trở thành đại gia ở đấu trường châu Âu.
9 năm sau, Bob Paisley quyết định nghỉ hưu sau khi cùng Liverpool chinh phục rất nhiều giải đấu lớn nhỏ. Trong cương vị HLV trưởng, ông đã giúp The Kop 2 lần vô địch giải hạng nhất (thời điểm chưa có giải Ngoại hạng Anh), mang về 3 cúp C1 châu Âu, 1 cúp UEFA, 3 Cúp Liên Đoàn và 6 siêu cúp Anh. Ông là chiến lược gia đầu tiên giành 3 chức vô địch châu Âu với cùng một đội bóng, thành tích mà mãi đến năm 2018 người hậu bối Zinedine Zidane mới có thể lặp lại cùng Real Madrid.
Ông qua đời năm 1996, hưởng thọ 77 tuổi. Tổng kết sự nghiệp bóng đá, Bob Paisley nói một câu đơn giản: "Những người khác kiếm được nhiều tiền hơn tôi nhờ bóng đá nhưng có lẽ không ai yêu bóng đá nhiều bằng tôi đâu".
 |
Đầu năm 2020, Liverpool khánh thành bức tượng đồng bên ngoài sân Anfield để tri ân những cống hiến của Bob Paisley. Bức tượng mô tả một trong những hình ảnh mang tính biểu tượng nhất của Paisley: Ông cõng cầu thủ Emlyn Hughes ra khỏi sân khi cầu thủ này gặp chấn thương trong trận đấu với Tottenham năm 1968, thời điểm ông đang làm trợ lý HLV ở Liverpool.
Hình ảnh đó đã gói gọn những gì người ta nhớ về Paisley. Một người đàn ông mạnh mẽ nhưng cũng rất ngọt ngào, yêu quý các cầu thủ. Một chiến lược gia ít lời, thích làm nhiều hơn nói và luôn sống giản dị. Cựu trung vệ Mark Lawrenson - bản hợp đồng kỷ lục của Liverpool năm 1981, luôn nhắc về hình ảnh Paisley lái xe đến đón cầu thủ này với bộ trang phục bình thường “đội mũ lưỡi trai, áo nịt và dép lê”.
Đó chính là Paisley, một thiên tài khiêm tốn và tránh xa ánh hào quang. Vì như chính ông từng nói: “Liverpool là cuộc sống của tôi. Chỉ cần đội bóng yêu cầu, tôi sẵn sàng ra ngoài quét sân với một sự tự hào...”
