 |
Những cồn cát đóng băng nằm im tại chỗ ở bán cầu bắc của sao Hỏa, kẹt lại cho đến khi băng tan vào mùa xuân làm tan lớp vỏ băng của chúng (Ảnh: NASA/JPL-Caltech/Đại học Arizona) |
Những "hạt đậu hình quả thận" của sao Hỏa thực chất là những đụn cát đóng băng ở bán cầu bắc của sao Hỏa. Một bức ảnh mới được công bố bởi Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) của NASA cho thấy góc nhìn từ trên xuống của những cây họ đậu đóng băng, được chụp để giúp các nhà khoa học xác định xem điều kiện trên sao Hỏa có thể duy trì sự sống từ rất lâu trước đây hay không.
Trong bức ảnh chụp vào tháng 9/2022 và công bố vào tháng 12/2024, các cồn cát trông có vẻ bất động một cách đáng ngạc nhiên. Các cồn cát trong ảnh được bao phủ bởi một lớp băng giá carbon dioxide trong mùa đông ở bán cầu bắc trên sao Hỏa. Băng giá ngăn gió cuốn cát lên, ngăn các cồn cát di chuyển cho đến khi băng tan vào mùa xuân.
Dấu vết của nước cổ đại?
Hình ảnh những cồn cát phủ đầy băng giá giúp các nhà khoa học tìm hiểu liệu nước có từng tồn tại trên bề mặt hành tinh này đủ lâu để sự sống có thể tiến hóa và tồn tại trên sao Hỏa hay không. Mặc dù băng giá được tạo thành từ carbon dioxide chứ không phải nước, nhưng nó vẫn ảnh hưởng đến khả năng sao Hỏa từng có nước trong thời gian dài trong quá khứ.
Lượng carbon dioxide trên sao Hỏa thay đổi tùy thuộc vào góc nghiêng của hành tinh so với mặt trời. Trái đất chỉ hơi lắc lư một chút khi quay trên trục hơi nghiêng, và điều này tạo ra các mùa khác nhau. Nhưng độ nghiêng trục của sao Hỏa lắc lư rất nhiều trong suốt hàng triệu năm, làm thay đổi mạnh mẽ các mùa của nó. Khi sao Hỏa nghiêng đủ xa, băng carbon dioxide sẽ chuyển thành khí trên quy mô lớn đủ để tạo cho toàn bộ hành tinh một bầu khí quyển dày hơn. Bầu khí quyển dày hơn này có thể đủ để hỗ trợ nước lỏng trong thời gian dài.
Với sự hiểu biết tốt hơn về cách băng giá carbon dioxide xuất hiện và biến mất trong điều kiện hiện tại trên sao Hỏa, các nhà khoa học có thể đưa ra dự đoán tốt hơn về khí hậu trong quá khứ trên sao Hỏa.
Nghiên cứu cách băng giá thay đổi theo mùa cũng có thể giúp các nhà khoa học nhận ra các thành tạo địa chất do carbon dioxide gây ra, tiết lộ thêm chi tiết về khí hậu thay đổi của hành tinh. Nếu có những khoảng thời gian khí hậu hỗ trợ nước lỏng ổn định, thì có khả năng lớn là sao Hỏa có thể hỗ trợ sự sống của vi khuẩn và nó thậm chí có thể vẫn ẩn náu ở đâu đó.
