Sau khi kiểm tra các bức ảnh được chụp từ trên không vào những năm 1960 và 1970, các nhà khảo cổ đã tìm thấy 396 địa điểm liên quan tới pháo đài La Mã trên khắp Syria và Iraq. Những phát hiện này, được công bố vào thứ Năm (26/10) trên Antiquity, một tạp chí học thuật khảo cổ học quốc tế.
Vào năm 1934, ông Antoine Poidebard, một nhà thám hiểm người Pháp, người đi tiên phong trong khảo cổ học trên không ở Trung Đông, đã thực hiện một cuộc khảo sát về khu vực này và ghi lại một dãy gồm 116 pháo đài. Cho đến nay, các nhà sử học tin rằng, những pháo đài này là một phần của tuyến phòng thủ, được xây dựng để bảo vệ phía Đông của đế chế khỏi các cuộc xâm lược của người Ả Rập và Ba Tư, cũng như khỏi các bộ lạc du mục có ý định bắt giữ và cướp bóc nô lệ.
Theo các tác giả nghiên cứu, những khám phá mới này cho thấy biên giới là nơi thương mại tấp nập, thay vì chỉ xung đột bạo lực liên miên với các pháo đài hỗ trợ hệ thống thương mại, liên lạc và vận tải quân sự liên khu vực.
Họ cho biết giờ đây câu hỏi chính là: “Đó từng là bức tường hay con đường?” “Kể từ những năm 1930, các nhà sử học và khảo cổ học đã tranh luận về mục đích chiến lược hoặc chính trị của hệ thống phòng thủ này. Nhưng rất ít học giả đặt câu hỏi về quan sát của Poidebard rằng, có một tuyến pháo đài dọc biên giới phía Đông La Mã”, tác giả chính của nghiên cứu, giáo sư Jesse Casana, thuộc trường đại học Dartmouth (Mỹ) cho biết.
 |
Những bức ảnh vệ tinh được chụp vào những năm 1960 và 1970 có thể thay đổi quan niệm chúng ta về La Mã cổ đại |
396 địa điểm mới, bị che giấu bởi các công trình hiện đại, được phân bố rộng rãi khắp khu vực từ Đông sang Tây. Các nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng, các pháo đài được xây dựng để hỗ trợ thương mại xuyên biên giới, bảo vệ các đoàn lữ hành đi lại giữa các tỉnh phía đông và các vùng lãnh thổ không thuộc La Mã, cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho việc liên lạc giữa phía Đông và phía Tây.
Các tác giả cho biết, điều này có nghĩa là biên giới của thế giới La Mã ít cứng nhắc và ít đóng kín hơn so với những gì được biết trước đây. Họ nói thêm rằng người La Mã là một xã hội quân sự, nhưng rõ ràng họ coi trọng thương mại và liên lạc với các khu vực không nằm dưới sự kiểm soát trực tiếp của họ.
Những hình ảnh được nghiên cứu là một phần của chương trình vệ tinh do thám đầu tiên trên thế giới được thực hiện vào thời điểm chính trị căng thẳng giữa Mỹ với Liên Xô và các đồng minh của họ, khối phía Tây và khối phía Đông.
“Chúng giúp lưu giữ một cảnh quan đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi cách sử dụng đất thời hiện đại”, giáo sư Cassana cho biết. Ông nói thêm rằng, nó tiết lộ giá trị thực sự của hình ảnh vệ tinh trong việc ghi lại các địa điểm khảo cổ trước khi chúng bị thất lạc. “Chúng tôi chỉ có thể xác định những tàn tích khảo cổ còn tồn tại của 38 trong số 116 pháo đài của Poidebard. Ngoài ra, nhiều pháo đài La Mã mà chúng tôi ghi lại trong nghiên cứu này đã bị phá hủy bởi sự phát triển nông nghiệp hoặc đô thị gần đây, và vô số pháo đài khác đang bị đe dọa nghiêm trọng”.
Trong khi nhiều hình ảnh được giải mật hơn, nhiều khám phá khảo cổ mới sẽ xuất hiện. Giáo sư Casana cho biết “việc phân tích cẩn thận những dữ liệu này có thể dẫn đến nhiều khám phá khác trong tương lai ở vùng Cận Đông và xa hơn nữa”.
