 |
Một bức ảnh chụp từ trên không các dấu chân khai quật, với các thành viên nhóm nghiên cứu đứng cạnh. (Ảnh: Louise N. Leakey, Viện lưu vực Turkana và Đại học Stony Brook) |
Lần đầu tiên trong lịch sử, các nhà nghiên cứu đã công bố phát hiện ra dấu chân 1,5 triệu năm tuổi chứng minh hai loài tiền nhân của loài người cùng tồn tại ở Kenya. Những dấu vết này gợi ý rằng hai loài có thể đã tương tác với nhau, đặt ra những câu hỏi mới về hành vi của tổ tiên chúng ta.
Những dấu chân hóa thạch
Một số dấu chân hóa thạch đã được tìm thấy ở Đông Phi — chẳng hạn như dấu chân nổi tiếng ở Laetoli, Tanzania, do loài Australopithecus afarensis của Lucy tạo ra cách đây 3,6 triệu năm. Nhưng các nhà nghiên cứu nhận thấy một điều độc đáo về dấu chân Koobi Fora: Hai loài hai chân có bàn chân khác biệt đáng kể đã tạo ra những dấu chân dọc theo bờ hồ cách nhau vài giờ.
Một số loài hominin đã định cư tại Koobi Fora trong khoảng thời gian khoảng 3 triệu năm, bao gồm hai loại australopithecine và bốn thành viên của chi Homo. Nhưng vì hồ sơ hóa thạch không đầy đủ và rời rạc, các nhà cổ nhân chủng học không thể xác định được loài hominin nào đã sống trên cùng một địa hình vào cùng thời điểm.
Con đường mòn có dấu chân Koobi Fora mới được phát hiện dài khoảng 8 mét và bao gồm một đường mòn gồm một số dấu chân do một cá thể tạo ra và ba dấu chân khác do những cá thể khác tạo ra. Một con cò marabou khổng lồ đã tuyệt chủng (Leptoptilos falconeri) cũng đã theo dấu qua lớp bùn ướt, được chôn vùi và bảo quản.
Kevin Hatala, nhà cổ nhân chủng học tại Đại học Chatham ở Pennsylvania, Mỹ và các đồng nghiệp đã sử dụng các kỹ thuật hình ảnh 3D để đánh giá hình dạng và chuyển động của bàn chân của những người tạo dấu vết. Họ phát hiện ra rằng, hai trong số những dấu chân riêng lẻ có vòm cao và bước chân từ gót chân đến ngón chân giống như con người hiện đại. Những dấu chân này có thể được tạo ra bởi tổ tiên trực tiếp của chúng ta là H. erectus, loài có hình dạng và kích thước cơ thể rất giống con người.
Tuy nhiên, dấu vết của một số dấu chân đã tiết lộ một mô hình khác. Các nhà nghiên cứu cũng nhận thấy ngón chân cái hơi xòe ra và không hoàn toàn thẳng hàng với bàn chân như ở người, cho thấy rằng người tạo ra dấu vết có thể là Paranthropus boisei, một loài vượn người phương nam có thân hình to lớn với hàm lớn và ngón chân cái phân kỳ.
Hatala cho biết, hàng chục dấu chân được tạo ra bởi một cá thể P. boisei, người đi giày cỡ 8,5 của nam hoặc cỡ 10 của nữ, trong khi dấu chân riêng lẻ của H. erectus nhỏ hơn, khoảng cỡ 4 của nữ đến cỡ 6 của nam.
Zach Throckmorton, nhà cổ nhân chủng học tại Đại học bang Colorado, Mỹ, cho biết: "Những so sánh về dấu chân của Hatala và các đồng nghiệp cung cấp bằng chứng thuyết phục và hấp dẫn về sự cùng tồn tại của Homo erectus và Paranthropus boisei tại Koobi Fora ở Kenya khoảng 1,5 triệu năm trước."
Jeremy DeSilva , nhà cổ nhân chủng học tại Đại học Dartmouth, Mỹ, cho rằng: “Nghiên cứu mới này có nghĩa là chúng ta đã biết chắc chắn rằng hai loại người vượn khác nhau này không chỉ sống cùng thời mà còn chia sẻ cùng một cảnh quan và đi lại với những dáng đi hơi khác nhau".
