Khi người trẻ bán thận
8 bị cáo trong vụ án này đa phần đều trẻ gồm: Đào Đức Hải Việt (sinh năm 1994, ngụ Bắc Ninh), Hoàng Đức Tùng (sinh năm 1991, ngụ Hà Nội), Phạm Quang Cảnh (sinh năm 1996, ngụ Hà Nội), Huỳnh Linh Tâm (sinh năm 1992, ngụ Quảng Ngãi), Nguyễn Minh Tâm (sinh năm 1999, ngụ Vĩnh Phúc), Đào Quang Hưng (sinh năm 1992, ngụ TPHCM), Huỳnh Kim Ngân (sinh năm 1995, ngụ Sóc Trăng) và bị cáo cầm đầu là Tôn Nữ Thị Huyền (sinh năm 1974, ngụ TPHCM).Tất cả những bị cáo này cùng bị truy tố về tội danh “Mua bán, chiếm đoạt mô hoặc bộ phận cơ thể người”. Đặc biệt 5 trong số 8 bị cáo đã từng bán thận.
Theo cáo trạng, năm 2009, Huyền đi ghép thận tại Trung Quốc, quen biết với Đào Thành Nhân ( người Việt Nam, chưa rõ lai lịch) sinh sống tại Campuchia. Cuối năm 2016, Huyền sang
Campuchia được Nhân giao việc mua bán thận với một bác sĩ tên Trần (người Singapore) làm việc tại bệnh viện quân đội ở thủ đô Phnôm Pênh. Trần nói với Huyền về Việt Nam tìm người bán thận đưa sang Campuchia để ghép thận cho người có nhu cầu với giá từ 15 đến 17 ngàn USD. Trần hướng dẫn Huyền cách tuyển chọn người và phương pháp làm các xét nghiệm kiểm tra đối chiếu chéo.
Đầu tháng 4/2017, Đào Đức Hải Việt sang Campuchia bán thận gặp Huyền, từ đó quen biết nhau. Sau khi trở về nước, Việt tham gia cùng Huyền tổ chức việc mua bán thận và được giao nhiệm vụ lên mạng Facebook tìm kiếm người bán thận, đi làm các xét nghiệm. Huyền trả công cho Việt từ 15 đến 25 triệu đồng/một quả thận nếu phẫu thuật ghép thận thành công. Huyền còn giao Việt đưa người bán thận mà Huyền tìm được đi làm các xét nghiệm tại Đại học Y Hà Nội và các mẫu xét nghiệm do Huyền đưa để đối chiếu chéo và lấy kết quả đưa lại được trả công 1-3 triệu đồng.
Đào Quang Hưng cũng sang Campuchia để bán thận và quen biết với Huyền. Thông qua Huyền, Việt cùng Hưng đã môi giới cho Tùng, Cảnh, Linh Tâm, Minh Tâm, Ngân... đồng ý bán thận. Sau khi bán nhận, chính Tùng, Cảnh, Linh Tâm, Minh Tâm, Ngân lại tham gia tìm kiếm người có nhu cầu bán thận để môi giới lại cho Huyền.
Trong khoảng thời gian từ tháng 4/2017 đến ngày 21/1/2019, các bị cáo đã tìm kiếm được 100 người đồng ý bán thận và đưa sang Campuchia 37 người cắt ghép thận. Huyền thu lợi bất chính hơn 2,5 tỷ đồng.
Việt Nam cấm thì sang Campuchia
Tại phiên tòa, những người bán thận (Tòa xác định là bị hại), đều khai đã bán một quả thận cho Huyền để Huyền tìm người có nhu cầu mua, có người nhận đủ 210 triệu đồng từ Huyền, có người chỉ mới nhận từ 18 đến 60 triệu đồng tạm ứng. Tất cả khai nhận, việc bán thận xuất phát từ điều kiện khó khăn và yêu cầu Hội đồng xét xử (HĐXX) tuyên cho họ được nhận số tiền còn lại.
Bị cáo Huyền khai vào năm 2009, bị cáo đi ghép thận tại Trung Quốc nên quen Đào Thành Nhân. Theo hướng dẫn của Nhân, Huyền đứng ra đưa người sang Campuchia bán thận với giá 15.000-17.000 USD. Những đồng phạm giúp sức cho Huyền phụ trách tìm người rồi báo lại cho Huyền. Sau đó, Huyền đưa tiền cho họ dẫn người đi làm các xét nghiệm.
Huyền cũng khai nhận giá một quả thận ban đầu là 200 triệu đồng, sau tăng lên đó là 210 triệu đồng. Những người bán thận sau khi hoàn tất quá trình phẫu thuật, xuất viện về Việt Nam mới được thanh toán. Đáng lưu ý là trả lời HĐXX vì sao phải đưa người sang Campuchia bán thận, bị cáo Huyền đáp rằng, qua Campuchia bán thận vì ở Việt Nam,việc này bị cấm.
Qua phần trả lời của một số bị cáo, HĐXX quyết định trả hồ sơ điều tra bổ sung. "Có một số lời khai thể hiện các bị cáo bán thận vào năm 2017, trước thời điểm Bộ luật Hình sự hiện hành có hiệu lực pháp luật và các lý do khác nên tòa trả hồ sơ để điều tra bổ sung" - chủ tọa nêu lý do.
Tại phiên tòa, nhiều bị hại khai đã bán một quả thận, có người nhận đủ 210 triệu đồng, có người chỉ mới nhận từ 18 đến 60 triệu đồng tạm ứng. Việc bán thận là do khó khăn về kinh tế và yêu cầu được nhận số tiền còn lại.
