Vụ mua bán được đưa vào danh mục “Mật”
Điều bất thường đầu tiên đó là việc Mobifone báo cáo không trung thực, đầy đủ về thực trạng tài chính rất xấu của AVG khi đề xuất Bộ Thông tin Truyền thông (TTTT) phê duyệt. Thậm chí Tổng Công ty viễn thông này đưa ra đánh giá khả quan về tình hình tài chính, kinh doanh của AVG: “Từ năm 2012 đến 2014, doanh thu AVG tăng, lợi nhuận gộp đang tăng dần (dù đến nay vẫn đang lỗ kế hoạch), các chỉ số đều thể hiện sự tăng trưởng...”. Sau đó, Mobifone bỏ số vốn rất lớn (8.889,815 tỷ đồng, chiếm gần 60% vốn điều lệ của Mobifone) để đầu tư dự án.
Tại kết luận thanh tra, TTCP khẳng định, việc Mobifone nhận chuyển nhượng 95% cổ phần AVG không thuộc lĩnh vực bí mật Nhà nước nhưng Bộ TTTT đã có văn bản đề nghị Bộ Công an cho ý kiến và đã đưa giao dịch này thuộc danh mục “Mật”. Cụ thể, Bộ TTTT đã xin ý kiến của Bộ Công an về nhiều nội dung không thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Công an, thậm chí thuộc lĩnh vực của các bộ quản lý chuyên ngành như: chủ trương đầu tư, trình tự, thủ tục đầu tư; về vấn đề giá mua cổ phần, hiệu quả đầu tư của dự án…
TTCP cũng cho biết, khi cơ quan này có văn bản đề nghị Bộ TTTT xem xét, quyết định theo thẩm quyền được pháp luật quy định về việc giải mật hoặc tiếp tục bảo mật, Bộ TTTT đã không thực hiện và đề nghị TTCP báo cáo, xin ý kiến của Thủ tướng Chính phủ là không đúng quy định. “Trách nhiệm đối với những vi phạm trên thuộc về cán bộ, công chức có liên quan của Bộ TTTT” - TTCP xác định.
Phê duyệt khi Thủ tướng chưa đồng ý chủ trương
Đáng chú ý, theo TTCP, tuy dự án đầu tư chưa được Thủ tướng Chính phủ quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư, nhưng ngày 21/12/2015, Bộ TTTT đã ban hành Quyết định số 236: Phê duyệt Dự án đầu tư dịch vụ truyền hình của Mobifone, vi phạm Luật Đầu tư; Phê duyệt Dự án đầu tư khi chưa phê duyệt chiến lược, kế hoạch đầu tư phát triển 5 năm, vi phạm Luật số 69/2014/QH13; chưa phê duyệt Dự án đầu tư thuộc danh mục dự án nhóm A, vi phạm Nghị định số 99/2012/NĐ-CP ngày 15/11/2012 của Chính phủ.
Bên cạnh đó, tại Quyết định số 236/QĐ-BTTTT ngày 21/12/2015 bộ này đã phê duyệt dự án đầu tư không xác định cụ thể nguồn vốn đầu tư (mặc dù trước đó đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ và các cơ quan chức năng về việc sử dụng vốn chủ sở hữu 30% tổng mức đầu tư, vốn vay tín dụng 70% tổng mức đầu tư). Thực tế, Mobifone đã sử dụng 100% vốn chủ sở hữu vào đầu tư dự án.
TTCP cho rằng, với chức năng, nhiệm vụ của cơ quan đại diện chủ sở hữu và quản lý nhà nước về thông tin, truyền thông , Bộ TTTT đã: Thiếu trách nhiệm trong việc thẩm định dự án; Phê duyệt dự án đầu tư không đảm bảo căn cứ pháp lý, vi phạm các quy định của pháp luật, gây thiệt hại nghiêm trọng vốn của Nhà nước, cần được xem xét, hủy bỏ.
AVG mua cổ phần nhằm thâu tóm bất động sản?
Quá trình thanh tra dự án Mobifone mua 95% cổ phần AVG, Thanh tra Chính phủ chỉ ra 2 khoản đầu tư ngoài ngành khủng của AVG với dự tính thâu tóm bất động sản và quyền khai thác quặng Bauxite.
Về hai khoản đầu tư ngoài ngành nêu trên, TTCP xác định, AVG đã đầu tư ngoài lĩnh vực truyền hình để mua lại cổ phần tại Công ty Cổ phần giống tằm Mai Lĩnh và Công ty Cổ phần An Viên B.P với số tiền 2.473,2 tỷ đồng (bình quân cao gấp 13 lần so với vốn đầu tư ban đầu của các cổ đông là 189,6 tỷ đồng).
Trong đó, TTCP làm rõ, khoản đầu tư 673,2 tỷ đồng nhận chuyển nhượng 3,96 triệu cổ phần tại Công ty Cổ phần giống tằm Mai Lĩnh (giá chuyển nhượng 170.000 đồng/cổ phần, cao gấp 17 lần mệnh giá cổ phần) với dự tính khu đất tại Hà Đông mà Công ty Cổ phần giống tằm Mai Lĩnh đang sử dụng sẽ được chuyển thành dự án bất động sản. Nhưng thực tế khu đất vẫn đang thuê của Nhà nước cho mục đích sản xuất nông nghiệp.
Còn 1.800 tỷ đồng nhận chuyển nhượng 15 triệu cổ phần tại Công ty Cổ phần An Viên B.P (giá chuyển nhượng 120.000 đồng/cổ phần, cao gấp 12 lần mệnh giá cổ phần) với dự tính trong năm 2016 sẽ được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép khai thác dự án khai thác mỏ quặng Bauxite Thọ Sơn và mỏ Thống Nhất tại tỉnh Bình Phước. Cũng như dự án trên, đến nay Công ty Cổ phần An Viên B.P chưa được cấp quyền khai thác.
“Việc AVG đầu tư 2 khoản ngoài lĩnh vực truyền hình nêu trên tiềm ẩn rủi ro về tài chính, có dấu hiệu bất thường, nhưng Mobifone vẫn mua 2 khoản đầu tư này, cần được tiếp tục làm rõ”- TTCP nêu quan điểm.
Cũng theo TTCP, 4 kênh tần số mà Bộ TTTT đã cấp cho AVG để thực hiện thí điểm, theo quy định khi giao cho đơn vị sử dụng, khai thác phải được đấu giá hoặc thi tuyển quyền sử dụng tần số vô tuyến điện để thu tiền nộp ngân sách nhưng Bộ TTTT đã không thu hồi để tổ chức đấu giá hoặc thi tuyển quyền sử dụng mà cho Mobifone tiếp tục sử dụng 4 kênh tần số này là vi phạm quy định Luật Tần số vô tuyến điện; vi phạm chính các quy định của Bộ TTTT. Do không đấu giá và chưa có giám định giá trị nên không xác định được thiệt hại (theo thẩm định giá của Công ty TNHH Tư vấn Đầu tư và Thẩm định giá AMAX (AMAX) 4 kênh tần số có giá trị là 112,32 triệu USD tương đương 2.429,9 tỷ đồng).