Nói không có trách nhiệm
Ngày 8/3, TAND TP Hà Nội xét xử vụ án thất thoát 543 tỷ đồng tại dự án nhiên liệu sinh học (Ethanol) Phú Thọ. Theo cáo trạng, năm 2007, ba đơn vị thuộc Tập đoàn dầu khí Việt Nam (PVN) thành lập Cty CP Hóa dầu và Nhiên liệu sinh học dầu khí (PVB) để làm chủ đầu tư dự án nhà máy sản xuất Ethanol Phú Thọ và cho mời thầu xây dựng nhà máy bằng hình thức “chìa khóa trao tay”. Thấy vậy, PVC thành lập liên danh để đấu thầu xây dựng dự án này nhưng bị từ chối vì không đủ khả năng. Sau nhiều lần đề nghị giảm yêu cầu đối với nhà thầu không được chấp thuận, Trịnh Xuân Thanh- Chủ tịch PVC đã xin cho PVC được nhận thầu theo hình thức chỉ định.
Ông Đinh La Thăng - nguyên Chủ tịch PVN cũng tác động để liên danh của PVC được chỉ định thầu một cách trái pháp luật.
Liên danh của PVC sau đó được thi công, nhưng đến năm 2013 phải dừng lại vì không đủ năng lực, gây thiệt hại hơn 543 tỷ đồng. Tại tòa, ông Thăng phủ nhận trách nhiệm và cho rằng PVB không phải đơn vị thuộc hệ thống PVN nên ông không thể chỉ đạo; PVB cũng không có nghĩa vụ thực hiện các nghị quyết của PVN.
Ông Thăng nói mình là Trưởng Ban chỉ đạo thực hiện dự án Ethanol Phú Thọ và Ban chỉ đạo này chỉ có trách nhiệm đôn đốc tiến độ, đặt ra các mốc thời gian để chủ đầu tư là PVB phấn đấu hoàn thành. Về mức giá xây dựng là 59 triệu USD, ông Đinh La Thăng cho biết đây là giá PVB đưa ra, ông và Ban chỉ đạo không thể quyết định việc này vì nguyên tắc là không làm thay việc của chủ đầu tư. Bị cáo này nói thêm, không ép PVC phải tham gia đấu thầu và thực hiện dự án nên từng yêu cầu HĐQT của PVC phải họp, thống nhất tham gia dự án với giá của chủ đầu tư. “Tôi không ép PVC, nguyên tắc là phải có lãi mới làm” - ông Đinh La Thăng nói.
Khi ông Thăng được cách ly, bị cáo Trịnh Xuân Thanh khai từng không muốn ký hợp đồng xây dựng dự án Ethanol Phú Thọ. Bị cáo trình bày, các thành viên trong HĐQT của PVC từng nói với 59 triệu USD không làm được dự án, đúng phải hơn 85 triệu USD. “Tôi báo cáo tập đoàn PVN nhưng tập đoàn yêu cầu tôi kiểm điểm… Nếu không có chỉ đạo của PVN chúng tôi sẽ không làm dự án đó” - ông Thanh nói. Cũng theo Trịnh Xuân Thanh, thời điểm được chỉ định thầu, PVC chưa đáp ứng một số tiêu chí do chủ đầu tư là PVB đưa ra nhưng cho rằng: “Với toàn bộ tiêu chí đó, ở Việt Nam không có đơn vị nào đáp ứng được”.
Về việc liên danh của PVC sau đó dừng thi công năm 2013, Trịnh Xuân Thanh phủ nhận đây là trách nhiệm của mình hoặc các bị cáo khác thuộc PVC. Ông Thanh nói: “Mọi người ở đây chỉ làm thuê thôi, các đơn vị góp vốn vào PVB là ngân hàng, PVOil… Họ thấy dự án sẽ không hiệu quả nên nhân việc chúng tôi đòi tăng tiền, họ dừng lại luôn”.
Bị cáo Trịnh Xuân Thanh trong phần khai báo lý lich Khai báo trước tòa, bị cáo Vũ Thanh Hà - nguyên Tổng giám đốc PVB cho biết dự án Ethanol Phú Thọ có tổng mức đầu tư 1.317 tỷ đồng trong đó vốn tự có 30% và 70% phải đi vay. Trong giai đoạn này, PVB đã nhận được văn bản của Tổng giám đốc PVC (là thành viên thuộc PVN) đề nghị hạ thấp tiêu chí đấu thầu và cho được chỉ định thầu. Sau đó, PVB còn nhận được nhiều văn bản của PVN chỉ đạo phải giao thầu cho liên danh của PVC. “Ông Đinh La Thăng đã chỉ đạo giao cho PVC và cho liên danh. Bị cáo đã tiếp cận nghị quyết của PVN ưu tiên giao việc cho PVC và lúc đó, bị cáo nghĩ chỉ định thầu cho PVC là trách nhiệm” - Vũ Thanh Hà khai.
Bị cáo Lê Thành Thái - nguyên Trưởng phòng kinh doanh PVB cho biết thời điểm đó, PVB chỉ định thầu cho liên danh của PVC vì nghĩ PVC sẽ xây dựng các công trình phụ trợ, cấp thoát nước; các hạng mục quan trọng sẽ do nhà thầu nước ngoài trong liên danh phụ trách. Bị cáo Thái khẳng định đến năm 2013 mới biết liên danh các nhà thầu do PVC đứng đầu không đủ năng lực.
Lý giải việc thẩm định hồ sơ thầu của PVC có thiếu sót, bị cáo Thái nói: “Chúng tôi không thể chống lại chủ trương của Tập đoàn PVN, nếu quá trình thẩm định tôi nêu ra yêu cầu bổ sung đồng nghĩa nghỉ việc luôn”.
