Ông Nguyễn Hữu Hạnh là chuẩn tướng của Việt Nam Cộng Hòa, nhưng là người có tư tưởng dân tộc, đã được Mặt trận Dân tộc Giải phóng Miền Nam Việt Nam kết nối từ những năm 1960.
Ngày 30/4/1975, ông Nguyễn Hữu Hạnh là Tổng Tham mưu trưởng của Quân đội Việt Nam Cộng Hòa đã cùng Tổng thống Dương Văn Minh kêu gọi binh sĩ chế độ cũ buông súng giảm đổ máu vô ích, đón nhận chính quyền cách mạng. Sau ngày giải phóng miền Nam, ông Nguyễn Hữu Hạnh được bầu làm Ủy viên Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Ủy viên Mặt trận Tổ quốc TPHCM, với tư cách là nhân sĩ yêu nước.
Ông Nguyễn Hữu Hạnh sinh năm 1924 tại xã Phú Phong, Châu Thành, tỉnh Mỹ Tho (hiện là tỉnh Tiền Giang) trong gia đình trí thức. Năm 1945, tốt nghiệp tú tài, ông vào học Trường Võ bị địa phương Nam Việt Vũng Tàu, tốt nghiệp với cấp bậc chuẩn úy, được điều làm trung đội trưởng một đơn vị bộ binh, dưới quyền thiếu úy - Đại đội trưởng Dương Văn Minh.
Dù là một sĩ quan cao cấp của Quân lực Việt Nam Cộng hòa, ông Nguyễn Hữu Hạnh đã được Mặt trận Dân tộc giải phóng Miền Nam Việt Nam móc nối tạo quan hệ từ năm 1963.
Trong nhiều lần đối mặt với lực lượng cách mạng, ông đều lệnh cho binh sĩ đánh ở thế giằng co mà không tiến chiếm mục tiêu. Khi quân giải phóng rút, ông cũng ra lệnh rút quân về. Các cố vấn Mỹ mỉa mai gọi ông là "Tư lệnh thận trọng", "Tư lệnh không bao giờ chiếm mục tiêu".
Ngày 28/4/1975, sau khi Đại tướng Dương Văn Minh lên nắm chức vụ Tổng thống, ông được phân công giữ chức Phụ tá cho tân Tổng tham mưu trưởng, Trung tướng Vĩnh Lộc. Tuy nhiên, không lâu thì tướng Vĩnh Lộc đào nhiệm. Vì vậy, nhân danh Tổng tham mưu trưởng, ông Nguyễn Hữu Hạnh đã ra tuyên bố kêu gọi binh sĩ buông súng. Ông cũng là một trong 2 vị tướng bên cạnh Tổng thống Dương Văn Minh trong giờ phút cuối cùng của Việt Nam Cộng hòa.
Sau năm 1975, ông được bầu làm ủy viên Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với tư cách nhân sĩ yêu nước.