Nhiều ngày nay, Tiền Phong liên tục nhận được đơn thư của người dân sống tại phường Hà Khánh, TP Hạ Long (Quảng Ninh) phản ánh việc dòng suối Lại trở nên vàng khè, bốc mùi tanh nồng, chảy từ khu vực khai trường Bắc Bàng Danh của Cty than Hòn Gai - Tập đoàn Than, Khoáng sản Việt Nam, đổ thẳng vào vịnh Hạ Long.
Dòng suối Lại bỗng nhiên đổi màu vàng đục bốc mùi tanh nồng từ đầu năm 2018. Theo chân anh H. một người dân địa phương, phóng viên Tiền Phong đã có mặt tại khu vực đầu nguồn suối Lại. Theo quan sát, khu vực phát thải của con suối chính là cửa hầm lò trong khu vực khai trường của Cty than Hòn Gai đã dừng sản xuất trước đó. Cửa lò này đã được xây bít lại, nhưng dòng nước vàng vẫn chảy từ phía sau bức tường theo hai chiếc cống có đường kính rộng chừng 40cm đổ vào khu bể chứa rộng hơn chục m2.
Ba ống xả thải chưa qua xử lý ngày đêm đổ thẳng ra suối. Điều đặc biệt, các bế chứa đều nhuốm màu vàng nhếch nhác, cỏ lau mọc phủ kín, phần tường bể đã xuống cấp, sập đổ ngổn ngang. Dòng nước vàng khè cũng từ khu vực bể chứa này chảy thẳng vào suối Lại.
Khu vực bể chứa xập xệ, xuống cấp bị cỏ lau mọc kín. "Dòng suối Lại trước đây vốn trong vắt, nhưng hiện tượng nước đổi màu vàng đục và có mùi tanh nồng xuất hiện từ đầu năm 2018. Chúng tôi không biết nước này gồm những thành phần gì và có gây nguy hại đến môi trường, sức khỏe hay không? Đã nhiều lần kiến nghị nghiều nơi nhưng đến nay vẫn chưa nhận được kết quả gì" - Ông P. T. H. một người dân sống gần khu vực suối Lại nói.
Khu vực đầu nguồn suối Lại bị bức tử bởi ngồn nước ô nhiễm từ khai trường than Hòn Gai. Đi dọc con suối chừng 700m, toàn bộ khung cảnh hai bên suối đều nhuốm một màu vàng, cây cối co quắp, trơ trọi. Những viên sỏi bị phủ một lớp phèn dày đặc. Đoạn cuối, con suối hòa cùng điểm xả thải của nhà máy nhiệt điện Quảng Ninh chảy thẳng ra vịnh Cửa Lục thông ra vịnh Hạ Long.
Con suối chảy chừng 1km rồi hòa vào điểm xả tgair của nhà máy nhiệt điện sau đó đổ thẳng ra vịnh. Đem vấn đề này trao đổi với ông Ông Lê Trung Toán, Phó Giám đốc phụ trách lĩnh vực an toàn, vệ sinh môi trường Công ty than Hòn Gai. Ông Toán thừa nhận: dòng nước vàng của suối Lại chảy từ khu vực khai trường mỏ than ra môi trường, chưa qua xử lý. Nguồn nước này bị nhiễm chất sắt cùng một số hợp chất kim loại nặng khác, nước nhiễm sắt, khi gặp không khí, chất sắt kết tủa, chuyển thành màu vàng, có mùi tanh.
Nước suối bị ô nhiễm nặng bởi hàm lượng kim loại quá cao. Cũng theo ông Toàn, khu vực này vốn là các hầm lò của các vỉa than V14, V13, thuộc khu mỏ Bắc Bàng Danh – Khu suối Lại. Từ năm 2016, khu vực này đã dừng sản xuất. Tháng 8/2019. Bộ Tài nguyên và Môi trường có quyết định cho đóng cửa mỏ. Cty than Hòn Gai đã thực hiện các biện pháp đóng cửa mỏ, hoàn nguyên môi trường. Trong đó có các hoạt động như xây lắp các cửa lò bằng tường chắn; chèn thủ công đất, lấp đầy vào khoảng trống giữa các bức tường chắn cửa lò. Tuy nhiên, có thể do tường chắn chưa đảm bảo thiết kế, nước từ các cửa lò xuyên vỉa, có chứa chất sắt, kim loại nặng vẫn thoát ra ngoài.
Nhiều người dân lo ngại nguồn nước sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và môi trường. Theo quy định của Nghị định 155/2016 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi xử nước thải vượt quy chuẩn kỹ thuật thì bị xử phạt từ vài chục đến hàng trăm triệu đồng, tùy thuộc vào lượng nước đã phát thải có chứa chất nguy hại vược ngưỡng bao nhiêu lần quy chuẩn Việt Nam.
