“Bạch Cúc là vai vượt qua tố chất của tôi”
“Hướng dương ngược nắng” chỉ còn một tập nữa là kết thúc. Cảm xúc của chị thế nào khi nhìn lại cả chặng 70 tập phim?
Tôi có một chút hụt hẫng về nhịp công việc, chút hụt hẫng khi không còn sự hòa nhập với khán giả theo dõi phim như suốt thời gian qua. Ít nhất đây là bộ phim đáng nhớ với tôi trong chặng đường làm nghề, đánh dấu mốc mới về tuổi tác, về vai diễn mới, sắc thái mới. Tôi rất mừng vì bộ phim này thành công, ít nhiều có sức hút với khán giả, vai Bạch Cúc được khán giả chấp nhận.
Có thể nói với Thu Hà, vai Bạch Cúc là sự vượt qua chính mình không?
Nghệ sĩ luôn luôn chinh phục các dạng vai, luôn mong muốn thay đổi và làm mới bản thân. Có những bước tiến dễ dàng thuận lợi, nhưng cũng có những lúc khá chông gai, có khó khăn khi vai diễn đó không đúng chất. Bạch Cúc rõ ràng là vai vượt qua tố chất của tôi. Tôi cũng tự đánh giá Bạch Cúc chưa thực sự xuất sắc, hoàn hảo quá đâu. Nhiều diễn viên vốn có tố chất phù hợp với cá tính nhân vật, màu sắc nhân vật như thế có lẽ diễn Bạch Cúc còn hay hơn nữa. Thế nhưng với tôi thì cảm giác phần nào mình vượt qua được bản thân, có thể bước sang sắc thái của cá tính.
Một NSND Thu Hà khác lạ trên màn ảnh |
Sự bước sang cá tính khác hẳn trên màn ảnh theo chị ở thời điểm này phù hợp hay hơi muộn?
Bước ngoặt này ở sân khấu tôi đã làm được. Tôi có một vài vai cá tính còn khủng hơn thế như trong Tháp đoạn hồn, Điệp khúc virus, Cát bụi. Những vai diễn này vượt ra chính tôi rất nhiều trên sân khấu. Còn ở lĩnh vực điện ảnh, truyền hình quả thực Hướng dương ngược nắng là vai đầu tiên. Ít nhiều sự vượt thoát khỏi bản thân đã có rồi, nhưng tôi cũng muốn có thêm một vai trên phim ảnh.
Dạng vai này trên phim ảnh với tôi là mới, là bắt đầu có thể chậm muộn so với người khác, nhưng với tôi là hoàn toàn phù hợp. Là bởi tôi đang bước vào giai đoạn mới của tuổi tác, độ chín của nghề cũng như sự trải nghiệm trong cuộc sống.
Vở "Điệp khúc virus" là một trong những vở diễn sân khấu mà NSND Thu Hà có được vai cá tính |
Để vào vai khác chất hoàn toàn chắc chị phải vận dụng sự trải nghiệm, quan sát cá nhân nhiều lắm?
Bất cứ vai nào cũng cần sự trải nghiệm, nếu không có được trải nghiệm trong cuộc sống diễn viên cũng nên tìm hiểu, xem xét đâu đó mẫu nhân vật trong phim, tiểu thuyết. Hoặc chính mẫu nhân vật hiện tại trong những câu chuyện về những nữ doanh nhân lừng lẫy, sắc sảo thậm chí cả những bi kịch của người ta nữa. Nếu bản thân mình không ở hoàn cảnh đấy, cá tính đó cũng nên tìm hiểu và đôi khi nhìn vào các bạn diễn nữa. Bạch Cúc này cũng không phải đâu xa, tôi nhìn vào bạn diễn có nhiều kinh nghiệm trong dạng vai này như chị Minh Hòa, chị Hoàng Cúc. Tôi ở bên cạnh, gần gũi các chị bao năm rồi nên bây giờ mình học lại các chị.
Cái kết ngọt ngào dành cho Bạch Cúc |
Khán giả còn chờ kết phim “Hướng dương ngược nắng” ở tập cuối, nhưng riêng Bạch Cúc đã sớm có cái kết ngọt ngào lãng mạn. Chị nghĩ cái kết có hậu này có hợp lí không?
Tôi nghĩ điều nay rất hợp lí. Bạch Cúc từ một cô sinh viên thực dụng bước qua mọi thứ, thậm chí chấp nhận dường như không có chút tình yêu nào cả. Cả cuộc đời Bạch Cúc sống bằng lí trí, nhưng khi tôi nhận vai tôi nhìn vào nhân vật có đa chiều hay không. Nếu đó là nhân vật đa chiều, biên kịch, đạo diễn và diễn viên có thể biến chuyển để Bạch Cúc đa chiều hơn. Không chỉ là Bạch Cúc chuyên quyền, sắc lạnh, mà còn là người phụ nữ chịu đựng, đau khổ. Bạch Cúc khi dấn thân vào thương trường, tình trường luôn chịu thiệt thòi của người phụ nữ gánh vác gia đình, chịu nhịn chịu nhục.
Một Thu Hà khác lạ trên màn ảnh
NSND Thu Hà hóa thân thành công vào một Bạch Cúc sắc sảo, chuyên quyền, sống đầy lí trí với phương châm thà ta phụ người chứ đừng để người phụ ta. Sở dĩ Bạch Cúc dù làm nhiều điều không phải nhưng cũng không bị ghét bỏ, một phần còn do Thu Hà đã thể hiện được chân dung toàn diện của một người phụ nữ. Bên cạnh một người phụ nữ lạnh lùng gánh vác sự nghiệp cả gia tộc, Bạch Cúc còn là một người mẹ yêu thương con, làm tất cả để bảo vệ con cái, bảo vệ tài sản vô giá đối với người phụ nữ.
Ở khúc cua tình cảm với ông Quân (NSƯT Phạm Cường) trong vài tập cuối phim, NSND Thu Hà lại hết sức tinh tế thể hiện được một người phụ nữ yếu mềm, khao khát được yêu thương. Ánh mắt dịu dàng, nụ cười nhẹ nhàng không cay nghiệt, không lên gân lên cốt hệt như một Thu Hà ngoài đời đã hoàn toàn chinh phục khán giả.
Tôi nhận vai này và cảm thấy cần bồi đắp nhân vật đa chiều hơn, cho người ta nhìn thấy một Bạch Cúc cá tính mạnh mẽ đấy nhưng cũng có những xót xa, chịu đựng và có những điều hết sức truyền thống. Diễn viên chia sẻ với nhân vật thì người xem cũng có cái nhìn đa chiều hơn, vì thế kết thúc có hậu là đương nhiên thôi. Bạch Cúc có được cái kết rất lãng mạn khi bên cạnh có một người đàn ông luôn yêu thương, chờ đợi. Cuối cùng không riêng Bạch Cúc, mỗi người đều nhận ra cái sai, hóa giải mọi hận thù thì tôi cho rằng đó là cái kết có hậu xứng đáng với Bạch Cúc.
“Hướng dương ngược nắng” là một trong những phim truyền hình đào sâu vấn đề nữ quyền. Chị thấy thông điệp về nữ quyền, về bình đẳng giới đã đủ toát lên chưa?
Thông điệp này rất rõ chỉ là người ta không gọi thành tên thôi. Những tập đầu rõ quá rồi. Người ta khao khát có con trai nối dõi để giữ gia phong, nòi giống, sản nghiệp. Vì thế đến cuối đời ông cụ Phan (NSƯT Đức Trung) bằng mọi giá hỏi xem con mình còn con rơi ở đâu nữa không. Chính vì thế khi có được rồi thì mọi cố gắng, mọi sự phấn đấu của người phụ nữ trong gia đình, của con của cháu gái mình đều được gạt sang một bên. Điều đó rất rõ ràng, có lẽ người xem bị câu chuyện cuốn đi nhưng rõ ràng ai cũng hiểu đấy là sự phân biệt, sự trọng nam khinh nữ.
Thu phục thêm khán giả nhí
Với chị, vai Bạch Cúc có thể mở ra cơ hội, mảnh đất những vai diễn tương tự như thế trong tương lai?
Tôi chỉ thích khám phá mình thôi, chứ còn thế giới bên ngoài vai diễn có lẽ là cũng hạn chế. Làm vai để thỏa mãn với niềm đam mê, tôi còn công việc ở Nhà hát Kịch Hà Nội nữa. Cho nên tôi nghĩ mình đủ sức làm ở nhà hát và một vài vai diễn cho mình thỏa mãn là đủ rồi. Tôi không nghĩ phải mở ra một điều gì mới mẻ để dấn thân vào showbiz hay mở ra trang mới gì đâu. Có chăng điều hạnh phúc nhất là được mọi người đón nhận nồng nhiệt. Đó là điều mà nghệ sĩ hướng tới.
Ai cũng muốn khi mình làm vai sẽ được nhiều người biết đến, nhưng thực sự không hẳn cần sự nổi tiếng. Thật sự là như thế. Nhiều nhà báo chắc biết rõ thường chỉ hỏi Hà vào những dịp thế này thôi. Nếu Hà là người luôn thích hâm nóng tên tuổi thì đã chịu khó gặp gỡ truyền thông nhiều hơn, vì thực tế Hà được báo giới yêu mến lắm.
NSND Thu Hà có thêm nhiều khán giả trẻ sau "Hướng dương ngược nắng" |
Có lẽ ra đường bây giờ nhiều người gọi Bạch Cúc thay vì gọi Thu Hà nhỉ?
À, có sự thay đổi rất khác trước nhé. Trước đây có lẽ khán giả từ 8X trở về trước có thể nhận ra mình, bây giờ thì đứa trẻ con cũng xem phim và biết tới tôi. Không hiểu thế nào mà phim nhiều sự tranh đấu rất ghê gớm mà có những cháu bé 3-4 tuổi cũng xem. Ra đường thì các bạn nhỏ khó nhận ra Thu Hà hơn, nhưng chỉ cần bố mẹ chỉ vào tôi và noi “bác đây đóng Bạch Cúc đấy”, thế là mắt chữ O mồm chữ A. Nhiều cháu rất bé cũng nhận ra bà Bạch Cúc. Đối tượng khán giả cũng khác xưa. Thêm nữa nhiều khán giả 9X nói trước đây chưa bao giờ xem phim của tôi, lần đầu tiên xem tôi diễn và rất thích.
Thực ra không lạ đâu, tôi biết nhiều gia đình con cái còn mê phim “Hướng dương ngược nắng” hơn bố mẹ đấy. Chúc mừng chị!
(Cười). Bạn bè tôi có con nhỏ, vừa hết phim là gọi facetime ngay, vì bé không chịu đi ngủ, xem xong phim phải gọi bằng được cho bác mới chịu. Chứng tỏ khán giả theo dõi cũng ghê đấy. Có những phim cả phim nội lẫn phim nước ngoài khán giả có bỏ 1-2 tập là chuyện bình thường, nhưng rất nhiều khán giả cứ mong ngóng phim “Hướng dương ngược nắng” giống như có sự kiện trong nhà. Bạn thân ngồi ăn với tôi mà còn giục ăn nhanh lên để còn về xem phim (cười).
NSND Thu Hà có diễn xuất tinh tế ở những đoạn chuyển biến tâm lý của Bạch Cúc |
Nhiều diễn viên có nỗi sợ không muốn, không dám xem lại mình trên phim. Chị thì sao?
Tôi xem chứ, nhất là vai diễn nào khác chất mình. Tôi xem hết các tập, vào lúc bận đi quay về tới nhà kiểu gì cũng phải xem lại. Xem để còn kịp điều chỉnh cho những tập tiếp theo, khi phim xong rồi có lẽ mình có thời gian tĩnh lặng càng phải xem lại để rút kinh nghiệm cho lần sau.
Nhờ vai Bạch Cúc này có lẽ chị được trút giận nhiều nhất, được tát tới bốn lần (tát chồng, tát Trí, Kiên, Vỹ) mà lần nào cũng rất bạo tay?
(Cười). Không biết tác giả có nỗi hận thù gì đàn ông mà ứng vào tay của tôi như thế. Nói vui vậy thôi, có lẽ là chuyện nhập tâm vào nhân vật, cũng là ở đỉnh điểm mỗi vai diễn rơi đúng lúc phải có cái tát chẳng hạn. Không hiểu biên kịch có ý định gì không, rõ ràng Thu Hà có cả bộ sưu tập kinh điển về phụ nữ tát đàn ông trên phim. Diễn những cảnh ấy cũng vui lắm, các bạn diễn bị đánh cũng đau đấy. Nhiều khi bảo có lẽ chỉ tát kỹ thuật thôi, nhưng những cái tát là đỉnh điểm về cảm xúc ,về cao trào cho nên đôi khi tát thật cũng có ép phê hơn.
Cú tát của bà NSND Thu Hà khiến diễn viên Mạnh Cường văng cả kính |
Có cú tát nào khiến chị bị sái tay không?
Tát thì không đau, nhưng bị Vỹ (Mạnh Cường) bóp cổ bị đau. Tôi bị đau cổ mất mấy hôm, bị đau đầu gối vì cảnh ẩu đả nữa. Vỹ thì đau lắm vì bị tát bất ngờ, tát đau, tát văng cả kính ra. Cả đoàn làm phim thương bạn ấy, nhưng ngược lại các bạn ấy không biết ba ngày liền bạn hóa trang cứ động tới cổ là tôi lại kêu đau. Nhưng dù sao tôi còn được là người chủ động đánh người, chứ không thê thảm như Hồng Đăng bị hết mẹ lẫn con đánh (cười).
“Nếu tôi muốn lăn lộn, va đập hẳn đã có một Thu Hà khác”
Bạch Cúc của “Hướng dương ngược nắng” rõ ràng là người đàn bà lý trí. Thu Hà ngoài đời sống bằng lí trí hay tình cảm nhiều hơn?
Có lẽ là cả hai (cười). Tình cảm là điều đầu tiên, tất cả trước hết đều xuất phát từ tình cảm chân thành. Lý trí được vận dụng vào lúc nào khó khăn, cần tỉnh táo để xử trí mọi điều trong công việc cũng như cuộc sống.
Những người gặp chị ở ngoài đều nhận thấy một Thu Hà rất nhẹ nhàng, dường như chị sinh ra đã đủng đỉnh rồi?
Thật ra cũng đúng đấy. Tôi là nghệ sĩ chỉ có làm nghề đơn thuần thôi. Nếu làm thêm nghề nào khác hẳn cũng phải lăn lộn, va đập thậm chí cạnh tranh thì có lẽ sẽ có một Thu Hà khác. Thế nhưng hình như Tổ nghề đã chọn Thu Hà sinh ra làm nghề, phút đầu làm nghề, chắc phút cuối vẫn làm nghề thôi. Nghệ sĩ thể hiện mình trên sân khấu, đến với mọi người bằng vai diễn, hằng ngày có thể không được bao quát như phụ nữ khác.
Phải nói thật vì tôi làm nghệ thuật, cho nên đến giờ phút này có những điều với gia đình không thể chu toàn hết đâu, cũng mơ mộng, cũng bay bổng lắm. Việc gia đình mình vẫn lo toan như người phụ nữ bình thường, chỉ có điều nếu để có một Thu Hà khác đi ở ngoài đời chắc có lẽ là không. Mình cứ bình thản mà sống vậy thôi. Có thể nói là khá lành.
NSND Thu Hà nói rằng nếu chị chấp nhận lăn lộn, va đập hẳn sẽ có phiên bản Thu Hà khác |
Chị có nghĩ mình thuộc típ truyền thống?
Tôi nghĩ mình không hoàn toàn truyền thống đâu. Tôi chỉ thấy người làm nghệ thuật không đủ sức bao quát hết giống như phụ nữ bình thường. Những lúc mình bận diễn, phải tập trung vai diễn, học kịch bản hay tham gia phim ảnh thì khi về nhà xong xuôi nhiệm vụ thường khép mình lại cho công việc. Những lúc như vậy có thể mất một chút thời gian của gia đình. Phụ nữ nói chung không thể nào không chu toàn với con cái, gia đình được, nhưng nghệ sĩ ít nhiều cũng có khoảng thời gian riêng, nên gia đình cũng rất cảm thông.
Thế nhưng hình như Tổ nghề đã chọn Thu Hà sinh ra làm nghề, phút đầu làm nghề, chắc phút cuối vẫn làm nghề thôi.
Trong một bức ảnh hậu trường thấy chị tạo hình rất nhí nhố cùng Hồng Đăng, Mạnh Cường, khác hẳn với một Bạch Cúc “cứng đơ, ngay ngắn” trên phim. Đó là phút Thu Hà sống thật?
Đăng và Cường đều là diễn viên ở Nhà hát Kịch Hà Nội. Chị em thường đùa với nhau thoải mái lắm. Chúng tôi ở ngoài cũng quậy ra trò, không ngay ngắn như trên phim đâu. Ở nhà hát tôi cũng luôn thoải mái, vui vẻ thế đấy. Toàn các em, các cháu mình mà không hòa nhập có khi chúng nó cho ra rìa, cho ngồi vào cái ghế đặt ở một góc cũng nên (cười).
Ảnh hậu trường chứng tỏ ngoài đời NSND Thu Hà rất "quậy" |
Vào vai Bạch Cúc phải cứng hơn là đương nhiên, nhưng gặp Thu Hà ngoài đời lúc nào cũng thấy trẻ trung phơi phới. Chắc hẳn chị phải có bí quyết gì đó chứ?
Một phần có lẽ chính nhờ sự hòa nhập với lớp trẻ ở nhà hát. Bên cạnh sự trẻ trung như thế mình cũng có thêm chút năng lượng. Tôi sinh cháu út khá muộn vì thế nhiều khi đi họp phụ huynh cùng các mẹ sinh năm 80, 84 nhưng không thấy có cảm giác quá chênh gì đâu. Con trai cũng thấy mẹ trẻ trung, hòa nhập như mẹ của các bạn. Tôi nghĩ bí quyết trẻ lâu chính là tự tìm năng lượng tươi trẻ, không nghĩ tới tuổi tác.
NSND Thu Hà quen với ưu, khuyết điểm trên gương mặt, vì nhát nên chưa can thiệp gì |
Nhiều phụ nữ không riêng nghệ sĩ chọn cách níu kéo tuổi xuân nhờ phẫu thuật thẩm mĩ, nhưng dường như chị vẫn theo xu hướng hữu xạ tự nhiên hương?
Tôi ủng hộ việc làm đẹp. Bây giờ có nhiều phương pháp hiện đại được phép do các bác sĩ thực hiện nhằm điều chỉnh những khiếm khuyết về nhan sắc, chỉ có điều đừng lạm dụng để chịu tác dụng phụ không mong muốn. Có thể do tôi còn nhát, tôi không cần phải xuất hiện quá đẹp, quá lộng lẫy mà chỉ thuyết phục bằng vai diễn nên tôi chưa can thiệp. Đến thời điểm này tôi quen với những ưu điểm, khuyết điểm trên gương mặt mình rồi, nhưng biết đâu tới một thời điểm nào đó tôi cũng cần sự trợ giúp thì sao.
Cảm ơn và chúc mừng chị!
NSND Thu Hà gắn bó với Nhà hát Kịch Hà Nội từ năm 1989 tới nay với loạt vở diễn như Bỉ vỏ, Cát bụi, Những mặt người thấp thoáng, Tình sử ngàn năm, Tháp đoạn hồn, Điệp khúc virus, Mùa hoa sữa, Ngôi nhà trong thành phố.
Ngay từ những ngày còn ngồi trên ghế nhà trường, Thu Hà đã là gương mặt sáng của giới điện ảnh. Chị lọt mắt xanh của các đạo diễn gạo cội trong Lá ngọc cành vàng, Đêm hội Long Trì (cùng sản xuất năm 1989) khi ấy mới 20 tuổi. Gia tài phim điện ảnh của chị còn có thể kể tới Canh bạc, Hẹn gặp lại Sài Gòn. Năm 2005, chị giành giải Nữ diễn viên xuất sắc với phim truyền hình Đường đời tại Liên hoan Truyền hình toàn quốc.