Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan đã nhận định như vậy khi nói về Hành trình Trái tim và Đặng Lê Nguyên Vũ.
Hành trình Từ Trái Tim và trăn trở về vai trò của Đoàn Thanh niên
Trương Thu Hường: Nhân nói về vấn đề giáo dục, tôi thấy có một thực tế khá đáng buồn là năm qua, tại nhiều địa phương xảy ra gian lận thi cử gây chấn động dư luận. Nói thẳng ra, ngay đến việc học ở trường, nhiều học sinh, phụ huynh cũng đã không coi trọng và chỉ muốn tìm cách gian lận. Vậy thì với một Hành trình tặng sách mang theo khát vọng chuyên chở tri thức như Hành trình Từ Trái Tim, theo bà phải làm thế nào để thực sự chạm tới "trái tim" của hàng triệu người, giúp người Việt đọc sách và hướng đến sự học thực chất hơn thay vì chỉ lo đến giá trị bề nổi bên ngoài?
Bà Phạm Chi Lan: Tôi cho rằng vấn đề tiêu cực trong nền giáo dục của Việt Nam đã xuất hiện từ lâu rồi chứ không phải bây giờ. Ngay cả chuyện nhận tiền sửa điểm có thể cũng không chỉ xảy ra vào năm 2018. Chỉ vì năm qua có những trường hợp xảy ra "quá lố" khiến dư luận giật mình và phải tìm hiểu, phát hiện ra gian lận chấn động.
Ngoài những tiêu cực lớn như vậy thì tôi nghĩ, ngay cả việc cho điểm trong các bài kiểm tra tại trường cũng đã không hiếm chuyện thiếu sự công bằng.
Vì thế, tôi nghĩ ngay từ khi đưa ra ý tưởng tặng sách thì Vũ cũng đã phần nào trăn trở về vấn đề giáo dục của Việt Nam. Có lẽ Vũ muốn đưa thêm một công cụ nữa để hỗ trợ, bổ sung vào việc học, mong sự học của người Việt được thực chất, tốt đẹp hơn.
Ý tưởng này nhìn vào thì đã thấy ngay là ngược với tất cả những gì người khác đang làm. Giống như bác Phạm Toàn - người đã dành 9 năm tâm huyết với dự án Cánh Buồm, Vũ cũng là người dám mở những lối đi khác, cách thức khác, dám đầu tư công sức, trí tuệ để thuyết phục những người khác ủng hộ, đồng hành cùng mình. Có thể nói, đó là tâm huyết, ý tưởng lớn, quá hay. Nhiều người cũng đã nhận thức được đây là những hành động rất tốt cho xã hội nên họ đồng tình ủng hộ, tham gia vào.
Trường hợp của Vũ là do kinh doanh, có tiềm lực tài chính khá dồi dào. Nhưng nếu không có bao nhiêu người cùng ủng hộ thì không thể làm được những chương trình quy mô như hiện nay khi mà họ đi qua rất nhiều nơi từ nơi biên cương đến hải đảo xa xôi như vậy.
Tuy nhiên, chương trình tặng sách mà Vũ đang làm thì vấn đề trải ra theo chiều rộng đã rất tốt nhưng chúng ta vẫn cần có chiều sâu, cần nhận được sự ủng hộ sâu sắc hơn của toàn xã hội, đặc biệt là từ phía một số tổ chức xã hội nhất định.
Ví dụ như Đoàn thanh niên được Nhà nước cấp kinh phí, tin tưởng giao nhiệm vụ giúp thanh niên khởi nghiệp thì vì sao không đồng hành cùng những chương trình bổ ích như Tập đoàn Trung Nguyên đang làm? Tôi cho là có nhiều nơi, Đoàn thanh niên đã hợp tác với chương trình, đưa sách đến đoàn viên, hướng dẫn, khuyến khích họ đọc sách, nhưng chắc hẳn không phải nơi nào cũng làm đến cùng.
Ví như Đoàn thanh niên rất nên quan tâm hướng dẫn thanh niên đọc sách và thực hành thế nào. Nếu Đoàn chỉ làm mỗi một việc là giúp trao 5 quyển sách đến tay từng người thì đâu có tác dụng nhiều! Đoàn có thể tham khảo cách làm của nhiều thư viện khi họ tổ chức các buổi tọa đàm để những người yêu sách cùng nghe giới thiệu sách, cùng trao đổi cảm nghĩ hay sự nhận biết qua cuốn sách đó. Sau khi nhận sách từ Hành trình, Đoàn cũng có thể tổ chức các buổi offline như vậy để khuyến đọc, trao đổi thông tin và hun đúc tinh thần khởi nghiệp cho thanh niên.
Ngoài ra, Đoàn thanh niên có thể làm rất nhiều việc phù hợp để cùng khai thác giá trị chương trình tặng sách do Tập đoàn Trung Nguyên thực hiện, góp phần giáo dục, động viên thanh niên theo hướng tăng cường tri thức, đạo đức. Bước đi tiếp theo, sâu sát này cần có sự chung tay của các đơn vị, tổ chức địa phương nơi đã được nhận sách
Quyển sách mà chỉ tặng xong rồi để đó thì khó có sức sống. Ở mấy quán cà phê Trung Nguyên tại Hà Nội và TP.HCM, nơi có 5 cuốn sách của Vũ cung cấp và một số cuốn khác được bầy ra, có Cà phê Thứ Bảy và báo Tia Sáng thường tổ chức tọa đàm nói về sách, về các vấn đề trong đời sống văn hóa, giáo dục, xã hội… thì những cuốn sách như được thổi sức sống mới. Vậy nhưng ngoài Cà phê Thứ Bảy và báo Tia Sáng, có mấy ai quan tâm việc này? Mấy ai đã cùng Trung Nguyên góp thêm một phần trong công việc rất có ý nghĩa này?
Sáng tạo đi trước thời đại của Đặng Lê Nguyên Vũ và cách nhìn của chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan
Trương Thu Hường: Đặng Lê Nguyên Vũ có khát vọng rất lớn: Đưa Việt Nam trở thành thánh địa cà phê toàn cầu, xây dựng đạo cà phê. Để thực hiện khát vọng lớn ấy, ông Vũ có nhiều sáng tạo tiên phong. Ví như khi Việt Nam chưa phát triển kinh doanh nhượng quyền thì ông Vũ đã có chuỗi quán café Trung Nguyên phát triển mạnh.
Ngoài kinh doanh cà phê, ông Vũ còn có khát vọng vô cùng lớn khác: Việt Nam có thể trở thành một dân tộc dẫn dắt. Một trong những việc giúp cho khát vọng đó thành hiện thực là việc ra đời Hành trình Từ Trái Tim, suốt 10 năm qua miệt mài tặng những cuốn sách Nền tảng đổi đời cho hàng triệu người.
Vậy theo góc nhìn của bà, liệu Hành trình Từ Trái Tim có đạt được mục tiêu rất lớn đó không - như cách mà ông Vũ đã bước đầu ghi dấu thành tựu trong kinh doanh cà phê?
Bà Phạm Chi Lan: Tôi nghĩ 2 câu chuyện này có thể liên quan đến nhau nhưng cũng có những khía cạnh khác nhau. Không nhất thiết hệ quả của hệ thống này sẽ trở thành kết quả của hệ thống kia.
Xét về kinh doanh theo chuỗi, Vũ đúng là người tiên phong ở Việt Nam. Anh đã làm từ trước khi ý tưởng về chuỗi cửa hàng hoặc phương thức kinh doanh nhượng quyền được đưa ra ở nước mình.
Sau đó vài năm, người đầu tiên viết sách về phương thức kinh doanh nhượng quyền tại Việt Nam là anh Lý Quý Trung - với dự án Phở 24. Anh ấy là người du học ở Úc, rất giỏi về lý thuyết và sau khi về Việt Nam tự kinh doanh rồi tổng kết từ kiến thức lý thuyết lẫn thực tế viết thành sách. Cuốn sách ấy giống như bộ sách giáo khoa đầu tiên dạy về kinh doanh nhượng quyền, với những chỉ dẫn rất thực tế cho doanh nghiệp Việt. Về sau, một số sách của nước ngoài về chủ đề này cũng được dịch và phát hành rộng rãi.
Rất nhiều người đi sau đã học từ những cuốn sách đó cũng như nhìn vào cách Trung Nguyên hoặc Phở 24 làm, coi đó như bài học kinh nghiệm khi muốn kinh doanh nhượng quyền, kể cả là người đưa ra ý tưởng ban đầu hay mua nhượng quyền từ các chuỗi bên ngoài để nhảy vào kinh doanh.
Vì thế, tôi nghĩ rằng về việc phát triển kinh doanh theo hình thức nhượng quyền thương hiệu rất cần ghi công của 2 người đi đầu là Đặng Lê Nguyên Vũ với chuỗi cà phê cửa hàng Trung Nguyên (chuỗi đã từng phát triển đến mức chỉ trong vòng vài năm đã có tới hơn 400 cửa hàng trên toàn quốc) và anh Lý Quý Trung. Hai con người đó đã có công rất lớn khi đưa cả một mô hình kinh doanh mới vào Việt Nam. Sau này, người ta mới tiếp tục nhìn thấy các thương hiệu lớn tràn vào và nhận ra kinh doanh nhượng quyền trở thành xu thế.
Tuy nhiên hiện nay Trung Nguyên phải cạnh tranh với rất nhiều chuỗi khác như cà phê Highland - một chuỗi vẫn đang phát triển rất tốt kể cả sau khi đã bán lại cho Philipines, hay là chuỗi The Coffee House của người Việt hiện nay. Ngoài ra, cũng có rất nhiều chuỗi nhỏ khác của các bạn trẻ khởi nghiệp. Quy mô tuy nhỏ hơn nhưng cũng có những ý tưởng sáng tạo rất đáng hoan nghênh.
Tất cả những điều ấy đã tạo nên sự năng động trên thị trường cà phê Việt Nam, làm thay đổi suy nghĩ của nhiều người rằng cà phê bây giờ không chỉ phục vụ xuất khẩu mà còn là một mảng kinh doanh rất tốt ở Việt Nam, dành cho người tiêu dùng, giúp họ tận hưởng những tách cà phê ấn tượng ở đất nước mình. Nhiều khách du lịch khi đến Việt Nam cũng rất thích những tách cà phê ở đây do không gian quán hoặc cách pha chế đặc biệt.
Tôi nghĩ từ những điều ban đầu Vũ làm được đã dần lan tỏa. Rõ ràng bản thân người đi tiên phong là Vũ và cà phê Trung Nguyên đã không thể hưởng trọn lợi ích từ thị trường mà sau này còn rơi vào sức ép cạnh tranh rất lớn, rất gắt gao khi thị trường cà phê nở rộ. Nhưng khi chọn làm ngươi đi tiên phong, bản thân Vũ có lẽ đã lường trước và hiểu phải chấp nhận tất cả điều này. Đó cũng là quy luật của cuộc chơi trên thị trường. Nếu tiên phong mà không có ai theo, thị trường không phát triển, không có cạnh tranh thì còn gì chán bằng!
Có thể Vũ cũng đã hình dung đến cả những chuyện đó - vấn đề được mất - hơn thua nhưng nếu là người ích kỷ, chỉ nghĩ đến cái lợi của bản thân, cái lợi trước mắt thì Vũ đã không làm. Nếu nghĩ hẹp như vậy thì Vũ đã tập trung toàn bộ vào cà phê, xuất khẩu đi thị trường nước ngoài kiếm lợi nhuận chứ không việc gì phải đầu tư vào chuỗi cửa hàng cà phê Trung Nguyên, rồi sau này là chuỗi cửa hàng G7 Mart, hoặc thậm chí là đi tặng sách - một dự án kéo dài tiêu tốn rất nhiều tiền của do chính mình bỏ ra.
Hiện tại, Trung Nguyên vẫn là thương hiệu số 1 về cà phê ở nước ta. Khi nhìn vào lịch sử phát triển của Việt Nam trong thời đại mới, Trung Nguyên luôn là một tấm gương doanh nghiệp rất đẹp.
Tôi vẫn kỳ vọng rằng Trung Nguyên tiếp tục giữ được vị trí của mình trên thương trường, ở vị trí cao trong số những doanh nghiệp top đầu về cà phê.
Tất nhiên có sự đáng tiếc là vì mâu thuẫn gia đình mà gần đây Trung Nguyên bị phân tán nguồn lực, giảm sức mạnh. Dù thế, tôi vẫn tin khi vượt qua tất cả những lùm xùm đó thì tên tuổi Trung Nguyên mà Vũ đang cố gắng giữ lại sẽ vực dậy lại được, bởi Trung Nguyên là giấc mơ lớn của Vũ nằm trong một giấc mơ lớn hơn là muốn đưa Việt Nam trở thành thánh địa cà phê toàn cầu.
Tôi cảm nhận rất rõ Vũ luôn đau đáu với giấc mơ ấy. Kể cả trong những giai đoạn khó khăn nhất cuộc đời, lúc lên núi tu tập thì cũng chưa khi nào Vũ buông lơi giấc mơ ấy, buông lơi sự quản lý của mình đối với Tập đoàn Trung Nguyên.
Nhiều người nói Vũ không bình thường, "điên rồ" nhưng tôi nghĩ nếu người đứng đầu doanh nghiệp mà ở trong trạng thái như vậy thì Tập đoàn Trung Nguyên làm sao đứng vững được trước bao nhiêu sóng gió! Theo dõi Vũ và Trung Nguyên nhiều năm, tôi không dám nói là biết hết, hiểu hết về Vũ và Trung Nguyên, cũng có những điều tôi không tán thành Vũ, nhưng tôi tin tưởng vào Vũ và doanh nghiệp này. Tôi hiểu Vũ luôn dành hết tâm huyết, sức lực và có chí lớn, ước mơ, khát vọng lớn không chỉ cho riêng mình mà còn cho đất nước, người dân quê hương mình và thương hiệu quốc gia của nước mình. Vì biết bao nhiêu người, bao nhiêu khát vọng mà Vũ đặt vào đó nên chắc chắn anh sẽ không bao giờ buông lơi và ngừng cố gắng vì Trung Nguyên.
* Đón đọc bài sau: Câu chuyện ‘để đời’ của Đặng Lê Nguyên Vũ và đúc kết của bà Phạm Chi Lan về các thế hệ doanh nhân
Ý chí vĩ đại tạo nên dân tộc vĩ đại!
KHI CÙNG NHAU, KHÔNG GÌ LÀ KHÔNG THỂ!
“Hành trình Từ Trái Tim – Hành trình Lập Chí Vĩ Đại – Khởi Nghiệp Kiến Quốc cho 30 Triệu Thanh Niên Việt” do Tập đoàn Trung Nguyên Legend khởi xướng nhằm kiến tạo Khát Vọng Lớn, Chí Hướng Vĩ Đại cho thế hệ Thanh Niên Việt Nam; xây dựng Trí Huệ và sự Minh Triết toàn diện cho 30 triệu Thanh niên Việt thông qua việc trao tặng hàng chục triệu cuốn sách quý đổi đời tới Thanh niên Việt để có sức mạnh tri thức đúng đắn và toàn diện, để từ đó chuyển hóa thành sức mạnh tinh thần, sức mạnh vật chất và sức mạnh thể chất, tạo nên sức mạnh của Quốc gia.
“Tủ sách nền tảng đổi đời” gồm hơn 100 đầu sách quý được CHỦ TỊCH Tập đoàn Trung Nguyên Legend ĐẶNG LÊ NGUYÊN VŨ tâm huyết, cẩn trọng tuyển chọn từ hàng triệu cuốn sách, từ hàng ngàn tấm gương danh vĩ nhân thành công nhất của nhân loại. Tủ sách thấm đẫm tư duy biện chứng, tuần hoàn liên thông từ lập thuyết đến thực hành, hợp nhất tinh hoa của toàn nhân loại để giúp học hỏi toàn diện và đúng đắn về 12 lĩnh vực căn cốt nhất: Khoa Học, Triết Học, Huyền Học, Y Học, Võ Học, Kinh Tài Học, Chính Trị Học, Đạo Đức Học, Xã Hội Học, Mỹ Học, Âm Thanh Học và Ngôn Ngữ Học. Trong đó, 5 cuốn sách “Nghĩ Giàu Làm Giàu”, ‘Khuyến Học”, “Quốc Gia Khởi Nghiệp”, “Đắc Nhân Tâm”, “Không Bao Giờ Là Thất Bại – Tất Cả Chỉ Là Thử Thách” là những cuốn sách mở đầu của “Tủ Sách Nền Tảng Đổi Đời”.
Từ năm 2018 - 2023, “Hành trình Từ Trái Tim” mong muốn trang bị đến hơn 20 triệu hộ gia đình, mỗi hộ gia đình là một thư viện ánh sáng tri thức toàn diện; từng “Tủ Sách Nền Tảng Đổi Đời” đến 11.085 nhà văn hoá xã; 212 nhà văn hoá quận; 1.642 nhà văn hoá huyện, thị trấn; 1.135 nhà văn hoá phường; thư viện của 713 đơn vị hành chánh gồm: 68 thành phố trực thuộc tỉnh, 50 thị xã, 49 quận và 546 huyện; trang bị toàn bộ hệ thống thư viện các cơ quan Nhà nước, tổ chức xã hội,… và 30 triệu thanh niên trên mọi miền Tổ Quốc.
Số lượng sách dự kiến đạt tới trên 200 triệu cuốn, với nguồn lực chi phí cần có là gần 5 tỉ đô la. Trung Nguyên Legend hy vọng và tin rằng, Hành trình sẽ nhận được sự hưởng ứng, hội tụ, đoàn kết, lan tỏa và được tổ chức sâu rộng hơn, rộng khắp hơn trên mọi miền đất nước; cùng sự đồng hành ủng hộ của các cơ quan, tổ chức, đoàn thể xã hội, các doanh nghiệp, các mạnh thường quân, các nhân vật ảnh hưởng, giới tinh hoa, truyền thông…vì một Chí Hướng Lớn, vì một Khát Vọng Vĩ đại, Khởi Nghiệp Kiến Quốc không chỉ cho 30 triệu thanh niên Việt mà cho mọi gia đình, mọi công dân Việt Nam. Với nguồn lực còn hạn chế về nhân lực, vật lực… nhưng Tập đoàn Trung Nguyên Legend sẽ thực hiện bằng Tâm Thiện Lành và trách nhiệm cao nhất.
Đến nay, “Hành trình từ Trái Tim – Hành trình Lập Chí Vĩ Đại - Khởi Nghiệp Kiến Quốc cho 30 triệu Thanh niên Việt” đã có sự đồng hành của Bộ Quốc phòng, Bộ Giáo Dục & Đào Tạo, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Trung ương Đoàn - Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam… cùng nhiều cơ quan nhà nước, các tổ chức xã hội, các nhân vật ảnh hưởng trong nước và quốc tế; cùng các cơ quan truyền thông: Một Thế Giới, Thanh Niên, Soha, Tiền Phong…Hành trình đang tiếp tục tổ chức các chương trình hoạt động dành cho học sinh, sinh viên, thanh niên quân đội…tại hệ thống các trường Đại học, Học Viện, Cao đẳng, phổ thông trung học; hệ thống các nhà thư viện, nhà văn hóa… trên khắp cả nước và vùng biển đảo xa xôi nhất của tổ quốc.
Thông tin chi tiết về ‘Hành trình từ Trái tim - Hành trình Lập Chí Vĩ Đại - Khởi Nghiệp Kiến Quốc cho 30 triệu Thanh niên Việt” liên tục được cập nhật tại www.hanhtrinhlapchividai.com hoặc https://www.facebook.com/lapchividai
Triệu con tim chung một tấm lòng, vì khát vọng một Việt Nam hùng mạnh và ảnh hưởng toàn diện thế giới!
