Những năm đầu thập kỷ 50 của thế kỷ XX, thực hiện chủ trương của T.Ư Đảng về tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng trong quân đội và củng cố, kiện toàn các tổ chức quần chúng, thống nhất hệ thống tổ chức Đoàn và phong trào thanh niên trong toàn quốc, Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam đã thống nhất với T.Ư Đoàn Thanh niên Cứu quốc Việt Nam (T.Ư Đoàn TNCS Hồ Chí Minh ngày nay) chỉ đạo nghiên cứu, thành lập tổ chức Đoàn Thanh niên Cứu quốc trong quân đội.
Ngày 8/2/1952, Chi đoàn Thanh niên Cứu quốc đầu tiên trong quân đội được thành lập với 32 đoàn viên tại Đại đội 29, Tiểu đoàn 183, Trung đoàn 246 (Đoàn Tân Trào), là đơn vị bảo vệ T.Ư Đảng, Bác Hồ và Bộ Tổng Tư lệnh.
Trải qua các thời kỳ hoạt động, Ban TNQĐ (trước đây là Phòng TNQĐ) đã có những đóng góp to lớn trong kết quả công tác Đảng, công tác chính trị toàn quân.
Những năm qua, Ban TNQĐ đã nghiên cứu đề xuất được nhiều giải pháp có tính cơ bản, cụ thể hoá quan điểm, chủ trương chính sách của Đảng đối với công tác vận động thanh niên trong thời kỳ mới như tham mưu, đề xuất với Quân uỷ T.Ư ra các Nghị quyết, chương trình hành động về công tác thanh niên quân đội trong thời kỳ mới; Chương trình phát triển thanh niên Quân đội đến năm 2020; Thông tư của Bộ Quốc phòng về hoạt động Giải thưởng Tuổi trẻ sáng tạo trong Quân đội; Thông tư về Điều lệ và tổ chức hoạt động của Quỹ “Hỗ trợ, khuyến khích và phát triển tài năng trẻ trong Quân đội”; hoàn chỉnh các đề án “Dạy nghề và giải quyết việc làm cho thanh niên thực hiện nghĩa vụ quân sự”, “Tuyển chọn thanh niên hoàn thành nghĩa vụ quân sự trở về địa phương để quy hoạch, đào tạo và bổ sung vào đội ngũ cán bộ công chức xã, phường, thị trấn” để trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt...
“Thế hệ những người đi trước đã truyền lửa nhiệt huyết cách mạng, những kiến thức, kinh nghiệm đã tích luỹ được cho chúng tôi. Những định hướng gợi mở có giá trị trong nghiên cứu, chỉ đạo của các bác, các anh đã cổ vũ chúng tôi phấn đấu vươn lên mạnh mẽ”, trung tá Thái Đức Hạnh - Trưởng ban Thanh niên Quân đội đương nhiệm, nói.
