Vitamin là những chất hữu cơ giúp duy trì sức khỏe và có vai trò trong việc điều hành chức năng của các cơ quan. Có 13 loại vitamin: Vitamin A, C, D, E, K, B1, B2, B3 (PP), B5, B6, B12, Folacin (B9) và biotin (B7).
Vitamin được chia làm hai nhóm: Nhóm hòa tan trong chất béo gồm các vitamin A, D, E, và K. Nhóm hòa tan trong nước gồm vitamin C và các vitamin nhóm B.
Phần lớn vitamin rất dễ bị huỷ hoại bởi nhiệt độ và ánh sáng, vì vậy cần bảo quản thực phẩm bằng ướp lạnh, tránh nhiệt độ cao và ánh sáng mạnh.
Vitamin có vai trò quan trọng đối với sự sống như: Tham gia cấu tạo tế bào, điều hòa hoạt động của tim và hệ thần kinh, tăng cường thị lực của mắt, tham gia chuyển hóa thức ăn thành năng lượng...
Vì thế khi cơ thể bị thiếu vitamin sẽ phát ra những tín hiệu rõ rệt cho bạn biết rằng mình cần điều chỉnh lại chế độ ăn uống.
Mệt mỏi
Một trong những triệu chứng thiếu vitamin phổ biến nhất là mệt mỏi hoặc cảm thấy yếu và mệt mỏi . Nhiều thứ có thể gây ra điều này, điều này gây khó khăn cho việc phân biệt các triệu chứng bắt nguồn từ thứ khác, chẳng hạn như thiếu ngủ . Mệt mỏi mãn tính không biến mất cho dù bạn ngủ hay nghỉ ngơi bao nhiêu có thể là dấu hiệu thiếu vitamin.
Mệt mỏi báo hiệu sự thiếu hụt: vitamin D, vitamin B3, sắt, folat, vitamin B12
Rụng tóc
Rụng tóc là dấu hiệu cho thấy cơ thể thiếu B7 (biotin).
Giải pháp để tăng cường và bổ sung B7 là hãy ăn nhiều hạnh nhân, đậu nành, khoai tây (nghiền hoặc nướng) và chuối.
Chuột rút
Chuột rút thường xuyên là dấu hiệu cho thấy cơ thể thiếu canxi, magiê và kali. Điều này có thể xảy ra nếu bạn chơi nhiều môn thể thao vì khi bạn đổ mồ hôi sẽ mất đi nhiều khoáng chất.
Để cải thiện tình trạng này bạn nên ăn thêm các loại hạt (như hạnh nhân và hạt phỉ), bí ngô, chuối và táo.
Phát ban trên mặt
Thiếu vitamin B7 (biotin) dẫn đến tình trạng phát ban trên mặt. Cơ thể chúng ta dự trữ rất nhiều vitamin tan trong chất béo (như vitamin A, E, K, D), nhưng các vitamin nhóm B cần được bổ sung liên tục.
Trong trường hợp này, bạn nên bổ sung chất dinh dưỡng bằng những loại thuốc. Ngoài ra, bạn có thể tăng lượng biotin hấp thụ đơn giản bằng cách thay đổi chế độ ăn uống của mình như ăn nấm, khoai tây, pho mát, trứng luộc, rau bina và súp lơ.
Tê tay chân
Tê tay chân là dấu hiệu cho thấy cơ thể không đủ chất vitamin B6, B12 và B9 (axit folic). Những vitamin này ảnh hưởng đến việc sản xuất các tế bào máu khỏe mạnh cần thiết cho việc vận chuyển oxy đến các tế bào.
Cách khắc phục là ăn nhiều đậu, cam quýt, hải sản và thịt gia cầm.
Nổi mụn thịt ở hông và tay
Mụn thịt xuất hiện do thiếu vitamin A, D và axit béo.
Để cải thiện tình trạng này hãy cố gắng giảm lượng chất béo chuyển hóa. Bạn nên ăn nhiều cá hồi và các loại hạt. Đừng quên bổ sung vitamin A trong các loại rau củ như cà rốt hoặc ớt đỏ.
Vàng mắt
Vàng mắt là dấu hiệu cảnh báo cơ thể thiếu vitamin B12.
Những người có dấu hiệu này cần bổ sung nhiều nguồn vitamin hơn trong chế độ ăn uống của bạn. Có nhiều B12 trong gan bò và gan gà, sữa, cá hồi, cá ngừ và thịt cừu.
Ra mồ hôi trộm nhiều, rụng tóc vành khăn ở trẻ nhỏ
Thiếu vitamin D gây rối loạn hấp thu canxi và phospho, có thể gây ra những biểu hiện cấp hoặc gây rối loạn lâu dài ở hệ xương răng của trẻ em cũng như còi xương, chậm liền thóp, hỏng men răng, loãng xương ở người lớn.
Đặc biệt khi thiếu canxi và vitamin D sẽ gây ra tình trạng nhiều mồ hôi trộm, rụng tóc vành khăn, và ngủ không yên giấc ở trẻ nhỏ.
Thực phẩm giàu vitamin D có trong sữa, dầu gan cá tuyết, lòng đỏ trứng, quả bơ,…
Tắm nắng cho trẻ là biện pháp tổng hợp vitamin D hữu hiệu nhờ tác dụng của ánh nắng mặt trời lên da. Vì vậy nên cho trẻ tắm nắng 10 phút mỗi ngày vào lúc sáng sớm, 2-3 lần/một tuần.
Hay chảy máu mũi, lâu lành vết thương
Người thiếu vitamin K có khả năng khó cầm máu khi chảy máu mũi, có vết thương hở, lâu lành. Hoặc vết thương do khả năng đông máu giảm. Các thực phẩm có thể bổ sung nguồn vitamin K là rau lá xanh, hoa quả. Ngoài ra vitamin K có trong ngũ cốc, trứng và một số loại thịt.
Trong trường hợp chế độ ăn uống không đáp ứng đủ lượng vitamin, bạn nên đi khám và làm các xét nghiệm cần thiết để tìm ra nguyên nhân gây bệnh. Không nên tự ý bổ sung các loại vitamin tổng hợp mà không có sự chỉ dẫn của bác sĩ.