Xoay quanh chủ đề “gia đình” và “giới trẻ”, Liên hoan phim Châu Âu năm nay kì vọng sẽ đem lại cho khán giả Việt Nam góc nhìn sâu sắc và đa chiều hơn về tình yêu, tình thương giữa bạn bè và gia đình trong nền văn hóa châu Âu. 17 bộ phim cùng với 17 câu chuyện khác nhau có lẽ sẽ khiến khán giả phân vân không biết nên xem những tựa phim nào. Dưới đây là vài cảm nhận ngắn về một số bộ phim nằm trong danh sách phim năm nay để giúp bạn đọc dễ đưa ra lựa chọn phù hợp.

1. Em Trai Tôi Đuổi Theo Khủng Long (My Brother Chases Dinosaurs): Đối mặt với lỗi lầm là một sức mạnh phi thường

Dựa trên cuốn tự truyện cùng tên của tác giả Giacomo Mazzariol, Em Trai Tôi Đuổi Theo Khủng Long (2019) là bộ phim thể loại tâm lý-chính kịch, gia đình (Ý-Tây Ban Nha hợp tác sản xuất) lấy đề tài tuổi trưởng thành với nhân vật chính là Jack và người em mắc hội chứng Down là Gio. Được bố mẹ bảo rằng em trai của cậu là một người phi thường nên Jack đã ngây thơ mà tin rằng Gio sở hữu một sức mạnh đặc biệt và một ngày nào đó sức mạnh này sẽ bộc lộ. Điều gì đến rồi cũng đến, Jack dần dần thất vọng khi nhận ra em trai mình không hề phi thường chút nào, không những thế, cậu bé Gio còn phải cần được sự chăm sóc đặc biệt và hay gây rắc rối nơi công cộng. Đối với một đứa trẻ đang trong độ tuổi dậy thì, không ngạc nhiên khi Jack cảm thấy bẽ mặt vì em trai mình. Để giữ thể diện cho bản thân tại ngôi trường mới cũng như không muốn bị xấu hổ trước cô bạn mà cậu thầm thích, Jack đã trở nên cực đoan đến mức cậu sẵn sàng từ bỏ hoàn toàn sự tồn tại của em trai mình khi kể trước lớp rằng Gio đã qua đời.

Điều đặc biệt ở Em Trai Tôi Đuổi Theo Khủng Long là thay vì tập trung vào những khó khăn thường ngày mà Gio phải trải qua khi mắc hội chứng Down, bộ phim này lại chọn cách khắc họa hành trình trưởng thành của cậu nhóc tuổi teen Jack phải đối mặt cùng với biết bao nỗi bất an, xấu hổ để cuối cùng cậu đã đánh mất tính nguyên bản của mình và trở thành một người hoàn toàn xa lạ. Thông qua sự yêu thương vô bờ bến cũng như lối suy nghĩ vừa ngây ngô nhưng cũng không kém phần thông thái của Gio, Jack đã nhận ra bài học đắt giá khi từ bỏ những người thật sự yêu thương mình để theo đuổi những giá trị sáo rỗng.

Em Trai Tôi Đuổi Theo Khủng Long đã gặt được kha khá thành công khi thắng giải ở Hạng mục Bình chọn của Giới trẻ (tại Giải thưởng David di Donatello 2020), giải thưởng Khán giả trẻ Bình chọn (tại Giải Điện ảnh châu Âu 2020) và giải Nhà sản xuất phim xuất sắc nhất (tại Premio Berenice 2019).

Em Trai Tôi Đuổi Theo Khủng Long khắc họa hành trình trưởng thành của cậu nhóc tuổi teen Jack phải đối mặt cùng với biết bao nỗi bất an, xấu hổ

2. Và Chúng Ta Từng Khiêu Vũ (And Then We Danced): Tình yêu đồng giới trong một xã hội cổ hủ

Tại đất nước Gruzia, cộng đồng LGBT nơi đây phải luôn đối mặt với sự kì thị, tẩy chay và thậm chí là nguy cơ bị bạo hành nguy hiểm đến tính mạng. Và Chúng Ta Từng Khiêu Vũ (Gruzia, 2019) của đạo diễn Levan Akin, là câu chuyện về hai chàng vũ công Merab và Irakli nảy sinh tình cảm với nhau. Vốn là đối thủ cạnh tranh cho vị trí vũ công chính trong Đoàn hát múa Quốc gia Gruzia, hai chàng trai trẻ dần dần chuyển sự ganh đua đó thành niềm khao khát mãnh liệt nhưng cũng đầy ẩn ý dành cho nhau.

Sự nghiêm trang, cứng nhắc của đất nước Gruzia được thể hiện qua câu nói của vị huấn luyện viên: “Không có tính dục trong điệu nhảy của người Gruzia”. Nhưng chính điệu nhảy mạnh mẽ này lại càng tiếp lửa cho niềm khao khát được kết nối về mặt tâm hồn lẫn thể xác giữa Merab và Irakli. Đạo diễn Akin đã sử dụng điệu nhảy truyền thống của người dân Gruzia để đấu tranh với chính quan niệm lạc hậu về cộng đồng LGBT của đất nước này.

Và Chúng Ta Từng Khiêu Vũ là một bộ phim ấm áp và nhẹ nhàng nhưng cũng không kém phần đau buồn dành cho số phận của những người trẻ trong phim. Được vị đạo diễn ví như là “một bức thư tình dành cho Gruzia”, thật đáng buồn khi bộ phim Và Chúng Ta Từng Khiêu Vũ lại gây nhiều tranh cãi và biểu tình tại quốc gia này.

Đạt được số điểm 94% trên trang Rotten Tomatoes, Và Chúng Ta Từng Khiêu Vũ đã giành được nhiều giải thưởng quan trọng, trong đó có: Giải Phim truyện LGBT hay nhất (LHP quốc tế Braunschweig 2019); Giải Nam diễn viên chính xuất sắc nhất, Nhạc phim hay nhất (Giải thưởng Chlotrudis 2021); Phim hay nhất (LHP đồng tình nam và nữ ở Séc 2019); và Giải phim hay nhất, Nam diễn viên chính xuất sắc nhất, Quay phim xuất sắc nhất (Giải thưởng Guldbagge 2020).

Và Chúng Ta Từng Khiêu Vũ đấu tranh với quan niệm lạc hậu về cộng đồng LGBT tại đất nước Gruzia

3. Phi Thường (Extra Ordinary): Khi ma vào phim hài

Phi Thường (Ireland, 2019) là câu chuyện về Rose, một người phụ nữ làm nghề dạy lái xe đồng thời sở hữu biệt tài cảm nhận và giao tiếp được với những hồn ma vất vưởng bên đường. Tuy nghe đáng sợ là vậy nhưng những hồn ma này lại là những linh hồn tử tế hay đi ám những vật dụng bình thường, đơn cử như chiếc máy nướng bánh mì hay cành cây gãy ngày nào cũng vẫy tay chào Rose. Dù vậy cô vẫn luôn chối bỏ năng lực của bản thân vì một tai nạn nghề nghiệp khiến cô vô tình hại chết cha mình, và từ đó nỗi ám ảnh này vẫn luôn đeo bám cô. Tuy nhiên, Rose vẫn luôn nhận được những cuộc gọi từ người lạ nhờ cô giải quyết những vấn đề tâm linh, trong số đó có người bố Martin Martin khi ông chứng kiến con gái mình bị lơ lửng trên không.

Phi Thường được ví như một Ghostbuster của Ireland khi kết hợp hiệu quả yếu tố hài hước với chủ đề về hồn ma. Các câu đùa và phân cảnh gây hài trong phim được thực hiện vô cùng duyên dáng và không hề bị gượng ép. Phi Thường còn sử dụng nhiều hình ảnh làm gợi nhớ đến tác phẩm kinh điển về đề tài trừ tà – The Exorcist. Không được đánh giá cao bằng các bộ phim hàn lâm khác tại LHP Châu Âu năm nay, Phi Thường vẫn là một viên ngọc sáng dành cho những khán giả muốn thưởng thức những bộ phim dung hòa được các yếu tố hài hước, gia đình và pha chút kinh dị.

Phi Thường đạt được số điểm ấn tượng là 98% trên Rotten Tomatoes, bộ phim cũng gặt hái được một số giải thưởng như Giải thưởng Phim Ireland hay nhất (LHP Galway lần thứ 31); Giải Ban giám khảo (LHP kỳ ảo quốc tế Brussels 2019); và Phim hay nhất (Giải thưởng Hội phê bình phim Dublin 2019).

Phi Thường dành cho khán giả muốn thưởng thức những bộ phim dung hòa các yếu tố hài hước, gia đình và pha chút kinh dị.

4. Tuyết Sẽ Không Bao Giờ Rơi Nữa (Never Gonna Snow Again): Nỗi đau không thể tránh khỏi của cuộc đời

Tuyết Sẽ Không Bao Giờ Rơi Nữa (Ba Lan, 2020) kể về câu chuyện của chàng trai bí ẩn Zhenia sở hữu khả năng chữa lành những cơn đau thể xác lẫn nỗi lo âu trong tâm hồn của giới nhà giàu sống tại vùng ngoại ô Ba Lan. Sự bí ẩn của Zhenia đến từ thứ dị năng đặc biệt, bản chất con người anh và cả những suy nghĩ trong đầu của chàng trai kiệm lời này. Ta chỉ biết Zhenia là người Ukraine nhập cư và sinh đúng 7 năm trước thảm họa hạt nhân Chernobyl xảy ra. Và có lẽ Zhenia không phải là một con người mà anh chỉ là một cơn gió thoảng qua vùng ngoại ô này với mục đích chữa lành cho những con người khốn khổ nơi đây, để họ tiếp tục được sống trong yên bình và để tuyết sẽ rơi thêm lần nữa.

Tuyết Sẽ Không Bao Giờ Rơi Nữa chứa đựng nhiều yếu tố đa dạng, từ hình ảnh siêu thực, châm biếm giai cấp, cho tới chính trị xã hội. Vậy nên đây không phải là một bộ phim dễ xem và dễ hiểu, mà thay vào đó khán giả cũng có thể bị lạc lối ở trong thế giới không tuyết rơi và đầy những con người khốn khổ được khắc họa trong phim. Bản thân Zhenia không chỉ là người dẫn dắt những linh hồn lạc lối nơi đây đi tìm sự yên bình, mà dường như chính anh cũng đang lang thang đi tìm một thứ gì đó cho riêng mình.

Tuyết Sẽ Không Bao Giờ Rơi Nữa đã đạt được giải thưởng Quay phim xuất sắc nhất (Giải thưởng Điện ảnh Ba Lan 2021) và giải thưởng Premio Fondazione Fai Persona Lavoro Ambiente – Special Mention (LHP Venice 2020). Ngoài ra, đây còn là tác phẩm điện ảnh đại diện cho Ba Lan ứng cử cho giải Phim truyện quốc tế hay nhất tại Lễ trao giải Oscar lần thứ 93.

Tuyết Sẽ Không Bao Giờ Rơi Nữa ứng cử cho giải Phim truyện quốc tế hay nhất tại Lễ trao giải Oscar lần thứ 93.

5. Những Người Dọn Dẹp (The Cleaners): Xóa hay duyệt?

Những Người Dọn Dẹp (2018) của đạo diễn Moritz Riesewieck và Hans Block là bộ phim tài liệu ám ảnh về những người vệ sinh môi trường mạng, nói cách khác là những kiểm duyệt viên nội dung trên các trang mạng xã hội. Phim theo chân 5 người kiểm duyệt nội dung làm việc tại Manila. Với hai lựa chọn là ‘xóa’ hoặc ‘bỏ qua’, những người dọn dẹp không gian mạng này phải đối mặt với mặt với hơn 25.000 nội dung mỗi ngày, trong đó không ít nội dung chứa yếu tố khiêu dâm, bạo lực, hay tin tức giả, và họ phải phân tích và ra quyết định xử lí trong vòng tám giây ngắn ngủi. Đây là một công việc với mức lương ổn tại Manila, nhưng những người “dọn dẹp” này đã phải đánh đổi sức khỏe tâm lý của mình khi theo công việc này về lâu về dài.

“Tôi đã xem hàng trăm vụ chặt đầu”, một kiểm duyệt viên giấu tên chia sẻ. Nhưng những ảnh hưởng tâm lý được gây ra bởi dòng chảy thông tin kinh dị như vậy chỉ là một phần được đề cập đến trong bộ phim tài liệu này. Bởi các nền tảng mạng xã hội còn trở thành một công cụ đắc lực cho các phe phái chính trị trong việc lan truyền tin tức, cả thật lẫn giả. Đây là một thực trạng đáng báo động tại Syria, Thổ Nhĩ Kỳ, Philippines và Myanmar.

Những Người Dọn Dẹp đã nhận được nhiều giải thưởng danh giá bao gồm: Giải phim Xuất sắc nhất (LHP Tài liệu Quốc tế về Nhân quyền Docudays UA 2019); Giải Đạo diễn Phim dài xuất sắc nhất, Giải đạo diễn Phim tài liệu xuất sắc nhất (Giải thưởng Metropolis dành cho Đạo diễn Đức 2018); Giải Hạng mục Quốc tế (LHP Tài liệu quốc tế It’s All True 2018); và Giải Phim tài liệu của năm (Prix Europa 2018).

Những Người Dọn Dẹp phải đối mặt với mặt với hơn 25.000 nội dung mỗi ngày, đa phần khiêu dâm, bạo lực, tin tức giả, họ phải phân tích và ra quyết định xử lí trong vòng tám giây ngắn ngủi.

6. Chuột Whizzy Trên Thiên Đường (Even Mice Belong in Heaven): Câu chuyện về thiên đường của động vật

Chuột Whizzy Trên Thiên Đường (2021) là bộ phim hoạt hình duy nhất trong tổng số 17 tựa phim được trình chiếu tại LHP Châu Âu năm nay. Được chuyển thể từ quyển sách thiếu nhi cùng tên của tác giả Iva Procházková, bộ phim mang phong cách stop-motion này đã tạo nên một thiên đường tươi sáng và sống động của những loài vật. Bộ phim kể về cuộc hành trình của cô chuột Whizzy và chú cáo hay được gọi với biệt danh Whitebelly trên thiên đường sau một vụ tai nạn đáng tiếc. Từng thuộc hai giống loài không đội trời chung tại nhân gian, chuột Whizzy và chú cáo đã từng bước loại bỏ mọi sự khác biệt và cùng nhau vượt qua mọi thử thách để trở thành đôi bạn thân không thể chia cách cho tới tận kiếp sau.

Chuột Whizzy Trên Thiên Đường truyền tải những thông điệp sâu sắc về tình bạn một cách nhẹ nhàng và không hề giáo điều. Tình bạn đích thực là thứ vượt qua mọi rào cản về ngoại hình, sự khác biệt và cả giống loài. Đồng thời, bộ phim cũng truyền đạt lại thông điệp rằng ý nghĩa cuộc đời này không chỉ nằm ở cái ta muốn mà còn ở cái ta cần, và dù có chuyện gì xảy ra đi chăng nữa thì ta cũng phải bước tiếp vì vẫn còn nhiều thứ tốt đẹp lẫn đau buồn chờ đợi ta ở phía trước. Chuột Whizzy Trên Thiên Đường là một bộ phim hoạt hình dễ thương vô cùng thích hợp để khán giả dắt con em mình đi xem tại LHP Châu Âu năm nay.

Chuột Whizzy Trên Thiên Đường đã đạt được các giải thưởng: Giải Khán giả, Giải thưởng Lựa chọn đặc biệt của Ban giám khảo (Liên hoan phim hoạt hình quốc tế Anifilm); Giải Phim truyện hoạt hình, Câu lạc bộ Liên hoan dành cho lứa tuổi thiếu niên (Liên hoan phim quốc tế dành cho trẻ em và khán giả nhỏ tuổi SCHLINGEL); và Giải thưởng Chiếc cốc vàng (LHP quốc tế Thượng Hải).

Chuột Whizzy Trên Thiên Đường vô cùng thích hợp để khán giả dắt con em mình đi xem tại LHP Châu Âu năm nay.