Hôm 28/1, con cá mái chèo dài gần 4m được tìm thấy đang mắc kẹt vào lưới đánh cá ở cảng Imizu, thuộc tỉnh Toyama, miền bắc Nhật Bản. Con cá đã chết nhưng sau đó được đưa đến thuỷ cung Uozu để nghiên cứu.
Hai con cá cùng loại được tìm thấy ở vịnh Toyama 9 ngày trước đó.
Loài cá dài mình bạc vây đỏ này thường sống ở tầng nước sâu và hiếm khi lên mặt biển. Truyền thuyết nói rằng khi cá mái chèo ngoi lên mặt biển thì thảm hoạ sắp tới.
Tên của loài cá này trong tiếng Nhật là ryugu no tukai, nghĩa là “sứ giả từ cung điện của vua rồng”, hàm ý nói đến các thảm hoạ thiên nhiên.
Theo truyền thuyết, loài cá này ngoi lên bề mặt và bãi biển trước khi động đất xảy ra.
Điều này liên quan liên quan đến các lý thuyết khoa học rằng loài cá sống ở đáy biển nhạy cảm với chuyển động ở các đường đứt gãy địa chấn nên chúng hành động không bình thường trước khi động đất xảy ra.
Nhưng GS Hiroyuki Motomura, một chuyên gia ngành sinh vật học tại ĐH Kagoshima, có cách giải thích khác về việc phát hiện liên tiếp những con cá mái chèo ở tỉnh Toyama.
“Tôi đã có khoảng 20 cá thể trong bộ sưu tập của mình, nên đây không phải loài hiếm. Nhưng tôi tin rằng loài cá này có xu hướng ngoi lên mặt biển khi điều kiện vật lý thay đổi, dòng hải lưu chảy mạnh hơn. Đó là lý do chúng thường đã chết khi được tìm thấy”, ông nói.
Chuyên gia này cho rằng những thông tin về mối liên hệ giữa sự xuất hiện của loài cá mái chèo với hoạt động địa chấn đã có từ nhiều năm nay, nhưng chưa có bằng chứng khoa học cho điều đó nên người dân không cần lo lắng.
Tuy nhiên, niềm tin rằng cá mái chèo là điểm báo của thảm hoạ thiên nhiên đã được củng cố sau khi ít nhất 10 con cá thuộc loài này dạt vào bờ biển phía bắc Nhật Bản năm 2010. Tháng 3 năm sau, một trận động đất mạnh 9 độ richter xảy ra ở đông bắc Nhật Bản, gây ra trận sóng thần dữ dội khiến ít nhất 19.000 người thiệt mạng và phá hỏng nhà máy điện hạt nhân ở Fukushima.
Nỗi ám ảnh đó vẫn chưa qua đi, người dân Nhật Bản nay lại lo rằng điềm báo tương tự lại xuất hiện.
“Không nghi ngờ rằng đó là điềm báo động đất. Và đó là do thay đổi ở rãnh Nankai, có thể sẽ là một trận động đất rất mạnh”, một người Nhật viết trên Twitter.
Rãnh Nankai chạy song song với bờ biển phía nam Nhật Bản, từ Nagoya đến đảo Kyushu ở phía nam. Các chuyên gia cảnh báo động đất nếu xảy ra ở đây có thể tạo ra sóng thần mạnh, gây ra thiệt hại lớn về người và phá huỷ các khu vực dọc bờ biển
