Ts. Trịnh Tất Cường chuyên ngành Sinh- Y, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên cho biết người sử dụng gần như sẽ không nhận ra được các hóa chất này, kể cả khả năng ảnh hưởng xấu đến sức khỏe cũng không thể phát hiện ra ngay được. Theo thời gian, lượng hóa chất này sẽ tích đọng lại trong cơ thể và phát tác một số căn bệnh, thậm chí là ung thư.
Có hai loại chất bảo quản cũng như hương liệu để tăng mùi cho cơm: Chất bảo quản và hương liệu có nguồn gốc từ thực vật và từ nguồn gốc hóa học tổng hợp. Dĩ nhiễn nếu cửa hàng kinh doanh sử dụng thuốc và hương liệu từ thực vật thì giá thành sẽ tăng lên rất nhiều còn nếu dùng từ nguồn gốc từ hóa chất thì lại rất rẻ. Chính vì vậy, các cửa hàng thường dùng hóa chất cho rẻ.
Để nhận biết gạo có chứa hoá chất bảo quản, có mùi thơm thực sự là rất khó cho người tiêu dùng. Bởi lẽ, các hóa chất và hương liệu này hầu hết không thể phân biệt hoặc không thể nhận ra bằng con đường thông thường như nhìn, ngửi, ăn.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia người tiêu dùng có thể nhận biết được qua một số cách sau đây:
Những loại gạo bị ướp hương tạo mùi khi mua về sẽ mất dần mùi thơm do hóa chất bị bay hơi. Bên cạnh đó, khi ăn cơm sẽ không còn mùi thơm ban đầu do các hóa chất bị phân hủy và bay hơi khi gặp nhiệt độ cao.
“Đối với gạo ngon, sạch sẽ có đặc trưng riêng, hạt gạo màu trắng đục và không bị vỡ vụn, khi nấu có mùi thơm lâu, cả khi cơm đã nguội thì gạo vẫn giữ được độ ngon, dẻo, nhai kĩ sẽ thấy vị ngọt thanh ở trong cổ họng".
Còn gạo có sử dụng hóa chất, hương liệu tạo mùi thường sẽ có màu trắng bóng, quan sát kỹ túi gạo sẽ thấy xuất hiện những hạt vàng. Khi nấu lên, lúc đầu cơm có mùi thơm như mùi gạo nếp nhưng lâu dần có mùi hắc, khi bay hết hơi không còn mùi nữa. Hạt cơm nấu chín cũng bở tơi bông chứ không mềm dẻo như gạo chuẩn.
Hoặc có thể thử bằng cách bốc một ít gạo lên bàn tay và ngửi, gạo ngon sẽ có mùi thơm nhẹ dễ chịu. Gạo được ướp hóa chất thường có mùi rất nặng, kèm theo hăng hắc chứ không có mùi cám thơm tự nhiên.
Khi nhai sống gạo, gạo tẩm hóa chất sẽ bở tan như mùn, không có độ cứng tự nhiên, đến khi nhai hết cảm thấy có vị đắng.