Chưa được giao đất đã xây dựng nhà máy
Theo kết luận thanh tra số 17/KL-TT của Thanh tra tỉnh Lào Cai, Nhà máy thủy điện Tà Thàng được khởi công xây dựng vào cuối năm 2008, hoàn thành và phát điện hòa lưới vào tháng 10/2013, công suất lắp máy 60MW, điện lượng bình quân đạt 270 triệu KWh. Nhà máy được xây dựng tại thôn Tà Thàng, xã Gia Phú, huyện Bảo Thắng trong khi đó phần hồ chứa tại thôn Nậm Lang, xã Suối Thầu, huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai.
Dự án có tổng mức đầu tư 1.170 tỷ đồng, cấp giấy chứng nhận thay đổi lần thứ nhất ngày 20/7/2009 cho Công ty Vietracimex Lào Cai và tăng tổng mức đầu tư lên 2.147 tỷ đồng. Cấp giấy chứng nhận thay đổi lần 2 vào ngày 15/12/2011 và giấy chứng nhận thay đổi lần ba ngày 3/6/2013.
Theo Thanh tra tỉnh Lào Cai, dự án sai phạm trên nhiều lĩnh vực. Cụ thể, về lĩnh vực xây dựng cơ bản của dự án vi phạm quy tắc các công trình vừa và nhỏ tỉnh Lào Cai.
Qua kiểm tra, các công trình, vật chất kiến trúc đã xây dựng không có giấy phép xây dựng, không có hồ sơ xin phép xây dựng, do đó vi phạm khoản 2, điều 10 Luật Xây dựng năm 2003 được sửa đổi 2009 thuộc hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động xây dựng...
Việc thu hồi đất, GPMB cho dự án không bảo đảm quy định, không đầy đủ trình tự, thủ tục, có nhiều thiếu sót. Đến thời điểm thanh tra, dự án không có quyết định của cấp có thẩm quyền cho thuê đất, không có hợp đồng thuê đất, không có giấy CNQSDĐ nhưng đã và đang sử dụng đất để xây dựng dự án, hoạt động sản xuất kinh doanh điện 10 năm nay. Do không làm thủ tục thuê đất nên gây thất thoát tiền thuê đất suốt 10 năm qua.
Cơ quan chức năng bất lực?
Trao đổi với phóng viên báo Tiền Phong, ông Hoàng Chí Hiền- Chánh Văn phòng UBND tỉnh, người phát ngôn tỉnh Lào Cai cho biết: Vấn đề Nhà máy thủy điện Tà Thàng với nhiều sai phạm, lãnh đạo tỉnh Lào Cai đã nhiều lần họp các sở, ban, ngành để tìm hướng xử lý.
Các năm 2014, 2015 và 2016, Sở TN&MT đã có hàng loạt văn bản đôn đốc, hướng dẫn Công ty CP điện Vietracimex Lào Cai hoàn thiện hồ sơ để xin thuê đất, nhưng cũng bị Công ty CP điện Vietracimex Lào Cai "phớt lờ"?
Sau kết luận của Thanh tra tỉnh, ngày 4/9/2018, UBND tỉnh Lào Cai đã có văn bản giao nhiệm vụ khắc phục tồn tại cho Nhà máy thuỷ điện Tà Thàng. Tuy nhiên, Công ty Cổ phần điện Vietracimex Lào Cai chưa tích cực phối hợp với các ngành của tỉnh giải quyết vướng mắc. UBND tỉnh nhiều lần mời họp giải quyết lãnh đạo Công ty cũng không tham dự, không phản hồi lý do.
Tại cuộc họp về kết luận thanh tra Nhà máy thủy điện Tà Thàng ngày 21/3, ông Lê Ngọc Hưng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo rõ: Yêu cầu Công ty Cổ phần điện Vietracimex Lào Cai, các ngành, điạ phương liên quan tập trung, phối hợp giải quyết dứt điểm các nội dung tồn tại của dự án thủy điện Tà Thàng đã nêu trong kết luận thanh tra và văn bản chỉ đạo của tỉnh.
“Yêu cầu Công ty Vietracimex Lào Cai nghiêm túc hợp tác, phối hợp với các sở, ngành địa phương… nếu Công ty vẫn không hợp tác thì UBND tỉnh Lào Cai sẽ có biện pháp xử lý theo quy định của pháp luật".
Đồng thời, lãnh đạo tỉnh Lào Cai giao Sở Tài nguyên và Môi trường rà soát, hướng dẫn huyện Bảo Thắng, Sa Pa hoàn thiện thủ tục đền bù, GPMB, hướng dẫn Vietracimex Lào Cai khẩn trương hoàn thiện hồ sơ, thủ tục cấp GCN quyền sử dụng đất, thuê đất của dự án; tạo điều kiện cho chủ đầu tư hoàn thiện thủ tục, thực hiện xong trước ngày 30/4/2019.
Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, Vietracimex Lào Cai vẫn chưa hoàn thiện hồ sơ, thủ tục cấp GCN quyền sử dụng đất, thuê đất của dự án.
Trong 4 năm đầu tiên đi vào hoạt động, thủy điện Tà Thàng đã phát 1.026 triệu KWh, trung bình đạt 256,5 triệu KWh/năm. Doanh thu trung bình đạt 235 tỷ đồng. Theo kết luận thanh tra, chủ đầu tư chưa nộp đầy đủ các loại thuế, phí vào ngân sách gần 47 tỷ đồng. Theo Cục Thuế tỉnh Lào Cai, tổng số tiền thuế, phí công ty nợ theo kết luận thanh tra là trên 41,2 tỷ đồng (gồm Thuế GTGT trên 26,1 tỷ đồng: thuế Tài nguyên trên 15 tỷ đồng; thuế môi trường rừng gần 6 tỷ đồng).
