Siêu nghĩa trang án ngữ cửa ngõ thành phố
Những ngày gần đây, người dân Vĩnh Phúc ngạc nhiên trước thông tin có một nghĩa trang lớn nhất Đông Nam Á (tổng mức đầu tư dự kiến 1.492,7 tỷ đồng, rộng 118 ha) do một “đại gia” trẻ tuổi sắp triển khai ở địa phương. Dự án này có tên Thiên An Viên (tự nhận “lớn nhất Đông Nam Á”, trên địa bàn phường Khai Quang và một phần đất thuộc xã Kim Long - huyện Tam Dương) với hàng nghìn hộ dân bị ảnh hưởng. Dự án này được cấp phép cạnh nghĩa trang của thành phố đang gây ô nhiễm môi trường mà người dân trong khu vực nhiều lần đề nghị di dời.
“Chúng tôi cấp giấy chứng nhận đầu tư trước khi xin bổ sung quy hoạch để giữ chân nhà đầu tư”.
Ông Bùi Minh Hồng, Chánh Văn phòng UBND tỉnh Vĩnh Phúc
Vị trí đặt nghĩa trang án ngữ ngay cửa ngõ phía bắc vào thành phố Vĩnh Yên (bên Quốc lộ 2B nối với cao tốc Nội Bài - Lào Cai), gần nghĩa trang thành phố Vĩnh Yên (còn gọi nghĩa trang cây số 4) hiện nay.
“Từ những năm 1980, gia đình tôi tới khai hoang ở đồng Hoản. Nghĩa trang cũ khiến cuộc sống chúng tôi khổ sở vì ô nhiễm, giờ thêm nghĩa trang mới rộng hơn cả chục lần, chưa biết chúng tôi sẽ sống sao?”, ông Hoàng Văn Cường (55 tuổi, ở xóm Đậu, xã Định Trung) nói. Theo ông Cường, nguồn nước sinh hoạt chính người dân ở đây vẫn là nước ngầm và giếng nước luôn có mùi tanh, nổi váng vàng… Được biết, tỉnh Vĩnh Phúc đã tính tới chuyện di dời nghĩa trang cây số 4 do tình trạng ô nhiễm nhưng tới nay vẫn chưa thực hiện được.
Ông Phạm Tiến Sỹ, Bí thư kiêm Trưởng xóm Đậu cho biết, mới nhận được thông báo của UBND xã Định Trung về giải phóng mặt bằng cho dự án Thiên An Viên cách đây không lâu. Nhưng tới nay, vẫn chưa thấy chủ đầu tư về làm việc. “Đa số dân xóm Đậu làm nông, mất đất rồi không biết cuộc sống của chúng tôi sẽ ra sao”, ông Sỹ nói.
Để giữ chân nhà đầu tư?
Nhiều người đặt dấu hỏi, chủ đầu tư dự án này (Cty Cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn) là ai mà được cấp giấy chứng nhận đầu tư? Theo Quy hoạch chung xây dựng đô thị Vĩnh Phúc (đến năm 2030 và tầm nhìn 2050) do Chính phủ phê duyệt, khu vực dự kiến xây dựng nghĩa trang Thiên An Viên hiện nay được quy hoạch thành trọng điểm về giáo dục, giao lưu, y tế điều dưỡng phía bắc thành phố Vĩnh Yên.
Siêu nghĩa trang không chỉ nằm ngoài quy hoạch, còn có vốn lớn và lĩnh vực đầu tư có điều kiện, sử dụng diện tích đất lớn, đặc biệt yêu cầu ngặt nghèo về bảo vệ môi trường. Do đó, để được cấp phép đầu tư, tỉnh Vĩnh Phúc phải có văn bản xin ý kiến thẩm tra của các bộ, ngành trung ương (như Bộ Xây dựng, KH&ĐT, Tài nguyên và Môi trường (TN-MT)…); sau đó Chính phủ cho chủ trương bổ sung quy hoạch. Khi Chính phủ đồng ý, lúc đó Vĩnh Phúc mới được điều chỉnh quy hoạch và cấp giấy chứng nhận đầu tư. Tuy nhiên, tỉnh này đang làm ngược lại.
Ông Bùi Minh Hồng, Chánh Văn phòng UBND tỉnh Vĩnh Phúc cho biết, tỉnh Vĩnh Phúc sẽ có văn bản xin ý kiến các bộ, ngành và Thủ tướng bổ sung quy hoạch. “Chúng tôi cấp giấy chứng nhận đầu tư trước khi xin bổ sung quy hoạch để giữ chân nhà đầu tư”, ông Hồng nói. Khi được hỏi, nếu Thủ tướng không đồng ý bổ sung quy hoạch, sẽ xử lý sao với giấy chứng nhận đầu tư? Ông Hồng cho biết: “Trong các lần gặp báo cáo trực tiếp, Chính phủ đã đồng ý cho bổ sung quy hoạch, giờ chỉ hoàn thiện thủ tục giấy tờ. Sau khi được Chính phủ đồng ý, tỉnh sẽ bổ sung quy hoạch thuộc thẩm quyền của địa phương”.
Theo ông Hồng dự án này nằm cạnh Quốc lộ 2B, nhưng không ở cửa ngõ thành phố, người đi đường không thể thấy được vì cách xa 300m.
Theo một lãnh đạo Sở TN-MT Vĩnh Phúc, sở này chưa nhận được bất kể chỉ đạo nào của UBND tỉnh về thẩm định tác động môi trường của dự án. “Dù dự án đã được cấp giấy chứng nhận đầu tư, nhưng chủ đầu tư chưa có báo cáo sơ bộ về đánh giá tác động môi trường để sở thẩm định”, ông này nói.
Thậm chí, khi được hỏi về dự án nghĩa trang Thiên An Viên, ban đầu vị lãnh đạo này còn khẳng định, dự án chưa được cấp giấy chứng nhận đầu tư. Vì theo ông, với dự án tác động môi trường như nghĩa trang, chủ đầu tư phải có đánh giá tác động môi trường sơ bộ, Sở TN-MT cho ý kiến, lúc đó tỉnh mới cấp giấy chứng nhận đầu tư.
Theo Nghị định 35/2008 của Chính phủ về xây dựng, quản lý và sử dụng nghĩa trang: Tất cả nghĩa trang phải được quy hoạch và xây dựng theo quy hoạch được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Cấm xây dựng nghĩa trang không theo hoặc không phù hợp quy hoạch được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
